της Μαργαρίτας Πουρνάρα

Ενα παγωμένο πρωινό του 2003, ο ταχυδρόμος χτύπησε το κουδούνι του Μορίς Σουστιέλ. Είναι διακεκριμένος Γάλλος γιατρός με ειδίκευση στην καρδιολογία και στη θεραπευτική ύπνωση. Tου παρέδωσε ένα δέμα με γραμματόσημα ελληνικά. Η προέλευσή του ήταν η Θεσσαλονίκη. Ανοίγοντάς το βρήκε ένα κουτί γεμάτο από παλιές κιτρινισμένες φωτογραφίες, καρτ ποστάλ, μικροαντικείμενα από τη θεία του Ραχήλ Σουστιέλ, την τελευταία συγγενή που είχε απομείνει από τη σεφαραδίτικη οικογένεια του πατέρα του Ζοζέφ. Πολλοί συγγενείς του είχαν χαθεί στο Ολοκαύτωμα, η θεία είχε πεθάνει και η τελευταία της επιθυμία ήταν να αποσταλεί το δέμα στον ανιψιό της στη Γαλλία. 

Κάπως έτσι, χωρίς να το περιμένει ούτε να το έχει φανταστεί, ο Μορίς ξεκίνησε έναν ανάπλου στην ιστορία των προγόνων του και της διάσωσής τους κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το παρελθόν τους χωρίς να είναι κρυφό, δεν ήταν και απολύτως διαυγές, καθώς οι επιζήσαντες σπάνια μιλούν. Ο Σουστιέλ γράφει υπνωτιστικά και αν πιάσεις το βιβλίο του «Λεωφόρος Ωσμάν 146» που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις του «Εξάντα», σε τραβά σε έναν άλλο κόσμο. Στη διαδρομή των σεφαραδιτών Εβραίων που σκόρπισαν από τη Θεσσαλονίκη σε όλη την υφήλιο.

Ο ίδιος ο συγγραφέας εμφανίστηκε βαθιά συγκινημένος στην παρουσίαση της ελληνικής έκδοσης που έγινε την Τετάρτη 20.2.2019 στο «Ιωνικό Κέντρο» στην Πλάκα με πληθώρα ομιλητών. Παρουσία του ραβίνου Αθηνών Γκαμπριέλ Νεγρίν, η εκδότρια Μαρία Γυπαράκη έκανε μια σύντομη εισαγωγή για το βιβλίο. Εδωσε τον λόγο στην πρέσβειρα του Ισραήλ, Ιριτ Μπεν Αμπα, η οποία αναφέρθηκε στην έξαρση του αντισημιτισμού στην Ευρώπη και στα πρόσφατα γεγονότα με τα «Κίτρινα Γιλέκα». Συντονίστρια του πάνελ ήταν η μεταφράστρια της έκδοσης Λίλα Κονομάρα. Ο πρόεδρος του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος Μάκης Μάτσας διηγήθηκε τα δικά του παιδικά βιώματα από τη φυγή της οικογένειάς του στο βουνό. Ο καθηγητής στην έδρα Εβραϊκών Σπουδών στο ΑΠΘ, Γιώργος Αντωνίου, εστίασε στην κοινότητα της Θεσσαλονίκης. Ο βουλευτής Σάμου και καθηγητής αρχιτεκτονικής Δημήτρης Σεβαστάκης και ο ευρωβουλευτής και καθηγητής Νομικής Θεόδωρος Φορτσάκης μίλησαν και για τις πιο πολιτικές πτυχές του ζητήματος. Η ιστορικός Οντέτ Βαρόν-Βασάρ που διδάσκει στο ΕΚΠΑ αναφέρθηκε στα θέματα της ταυτότητας και στην ηθελημένη λήθη που ορισμένες φορές επιλέγουν οι άνθρωποι που υπέστησαν τα πάνδεινα από τους διώκτες τους. 

Σε μια εποχή κατά την οποία οι επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος φεύγουν από τη ζωή, η ευθύνη πέφτει στους δικούς μας ώμους ώστε να μη γίνει ποτέ ξανά αυτό το έγκλημα που είχε ως αποτέλεσμα έξι εκατομμύρια αθώοι άνθρωποι (ανάμεσά τους ένα εκατομμύριο παιδιά) να εξοντωθούν στα κρεματόρια.

ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 22.2.2019