Δύο μπρούτζινες χειροποίητες κορδέλες 10X50 εκ., μία στην Καλαμαριά (στο ύψος της Εθνικής Αντιστάσεως) και άλλη μία στο κέντρο της Θεσσαλονίκης (γωνία Βελισσαρίου με Αγίας Τριάδος) υπενθυμίζουν  από σήμερα το σημείο που ξεκίνησε ο εμπρησμός του εβραϊκού συνοικισμού Κάμπελ της Θεσσαλονίκης αλλά και το στρατηγείο όπου δίνονταν οι εντολές για την εξόντωση της Εβραϊκής Κοινότητας της πόλης 76 χρόνια πριν.

Παράλληλα, τις τελευταίες μέρες ολοκληρώθηκε η τοποθέτηση και άλλων 68 χειροποίητων μπρούτζινων λίθων μνήμης στην είσοδο του 1ου  Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης πλάι στις 81 που τοποθετήθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2015 στην μνήμη των Εβραιόπουλων που εκτοπίσθηκαν και εξοντώθηκαν στο Άουσβιτς. Τα αποκαλυπτήρια θα γίνουν από τον Γερμανό πρόξενο Walter Stechel, τον πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ, τον Γερμανό δημιουργό-καλλιτέχνη Gunter Demnig και τον εμπνευστή της ιδέας, Απόστολο Δερεκλή το Σάββατο 1η Ιουνίου 2019.

Ο Θεσσαλονικιός επιχειρηματίας κ. Δερεκλής έχοντας φοιτήσει στο 1ο  Γυμνάσιο Αρρένων είχε την περιέργεια όπως είπε στο ethnos.gr να μάθει μαζί με έναν ακόμη απόφοιτο του σχολείου τί απέγιναν τα Εβραιόπουλα που φοίτησαν στο σχολείο του αλλά και πόσα από αυτά χάθηκαν στο Άουσβιτς. 

«Υποθέσαμε ότι ο αριθμός δεν θα ξεπερνούσε τους 4-5 μαθητές. Ψάχνοντας όμως σε φακέλους και αρχεία του σχολείου εντοπίσαμε ότι 143 μαθητές δολοφονήθηκαν και μόλις 6 επέζησαν από το Άουσβιτς. Διασταυρώσαμε όλα τα στοιχεία με τα αρχεία του κράτους μετά από ενδελεχή έρευνα», είπε στο ethnos.gr ο Απόστολος Δερεκλής. Λίγο καιρό αργότερα ο κ. Δερεκλής  επισκέφθηκε τον φημισμένο Γερμανό καλλιτέχνη Gunther Demnig, ο οποίος φιλοτεχνούσε μπρούτζινες πλάκες, που τοποθετούνταν αντί για αγάλματα  σε πεζοδρόμια και τοίχους χώρων για να θυμίζουν τραγικά γεγονότα δίνοντας όλα τα ονόματα των Εβραίων μαθητών που φοίτησαν το 1΄ Γυμνάσιο προκειμένου να δημιουργηθούν λίθοι μνήμης με το όνομά τους.

Οι πρώτες 90 πλάκες τοποθετήθηκαν στη Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβριο του 2015 με το ονοματεπώνυμό τους, την ημερομηνία γέννησης και την αιτία θανάτου στην είσοδο του σχολείου παρουσία και του Γερμανού καλλιτέχνη ο οποίος επισκέφθηκε δύο φορές την πόλη. «Μαθητές όλων των τάξεων του 1ου Γυμνασίου Αρρένων Θεσσαλονίκης. Επαύσαντο φοιτώντες την 8.4.1943. Εκατόν σαράντα τρεις δολοφονήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, έξι επέζησαν», γράφει η μεγαλύτερη πλάκα εξ αυτών.

«Καθένας που θα περνάει και θα πατάει αυτούς τους λίθους θα αναρωτηθεί τί σημαίνουν. Κάθε διαβάτης θα σταθεί και θα αναλογιστεί τι ακριβώς έγινε.  Είναι μια πολύ θετική κίνηση. Ο κάθε διαβάτης θα σταθεί και θα αναλογιστεί αυτό που έγινε. Βοηθά να σωθεί η μνήμη ζωντανή» δήλωσε στο ethnos.gr ο Δαυίδ Σαλτιέλ, πρόεδρος του ΚΙΣΕ και της Ι.Κ. Θεσσαλονίκης με αφορμή την τελετή αποκαλυπτηρίων το Σάββατο. 

ΛΙΘΟΙ ΜΝΗΜΗΣ 

Πρόκειται για μικρές μπρούτζινες ενθέσεις σε δρόμους και πεζοδρόμια, που φέρουν πάνω τους χαραγμένο το όνομα ενός θύματος του Ολοκαυτώματος, την ημερομηνία γέννησής του, αλλά και την ημερομηνία απέλασής του σε κάποιο από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ή την ημερομηνία θανάτου του (εάν είναι γνωστή). 

Οι μεταλλικές πλάκες είναι χειροποίητες και κατασκευάζονται σε εργαστήριο του Βερολίνου, όπου με το χέρι χαράσσονται και τα ονόματα.
Ήδη, πάνω από 54.000 τέτοιοι «λίθοι μνήμης» έχουν «ριζώσει» σε δρόμους και πεζοδρόμια περισσότερων από 500 ευρωπαϊκών πόλεων, ενώ στη Θεσσαλονίκη το project «ήρθε» το 2015.

Πηγή: ethnos.gr, 30.5.19, του Τίμου Φακαλή