Ιστορίες ηρωισμού μέσα σε έναν παγκόσμιο πόλεμο, ο οποίος για την Ελλάδα ξεκίνησε την 28η Οκτωβρίου του 1940, και ακολούθησαν τα μαύρα χρόνια της κατοχής.

Μια περίπτωση, όχι και τόσο γνωστή, είναι αυτή του φαρμακοποιού Λάμπρου Καραμερτζάνη, συγγενή της αγωνίστριας Λέλας Καραγιάννη, ο οποίος βοήθησε σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής να σωθούν πολλοί Εβραίοι. Για την ηρωική του στάση συμπεριλήφθηκε το 1991 στο Πάνθεον των Δικαίων των Εθνών.

Από τους 77.377 Εβραίους που ζούσαν στην ελληνική επικράτεια πριν αρχίσει ο διωγμός, επέζησαν 10.226 (ποσοστό μείωσης πληθυσμού -86%). Σε κάποιες περιοχές συναντούμε υψηλά ποσοστά διάσωσης (Αθήνα, Βόλος, Λάρισα, Ζάκυνθος κ.ά.), ενώ σε άλλες σχεδόν ολοκληρωτικό αφανισμό (Θεσσαλονίκη, Βέροια, Κέρκυρα κ.ά.). Τα κριτήρια που έπαιξαν ρόλο είχαν να κάνουν με τις σχέσεις μεταξύ Εβραίων και τοπικού πληθυσμού, το μέγεθος, τη γεωγραφική θέση, την οικονομική ισχύ και το βαθμό αφομοίωσης της κάθε κοινότητας, τη στάση των ελληνικών αρχών και την παρουσία αντιστασιακών ομάδων στην περιοχή.

Ο Καραμερτζάνης εκείνη την εποχή διατηρούσε φαρμακείο στην οδό Πατησίων 145, στάση Κεφαλληνίας, ενώ ήταν πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου και διευθυντής της εφημερίδας «Εφημερίς των Φαρμακοποιών».

Το παρακάτω άρθρο, με τίτλο «Το μέλλον της εβραϊκής θρησκευτικής ελευθερίας κρέμεται από μια κλωστή στην ΕΕ», του Shimon Cohen, υπεύθυνου της εκστρατείας για την προάσπιση της θρησκευτικής σφαγής κασέρ του Ηνωμένου Βασιλείου, δημοσιεύθηκε στην Jerusalem Post(15.10.2022), με αφορμή τη συμμετοχή του ως εισηγητή στην Διάσκεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με θέμα «Η ελευθερία της θρησκείας σε σχέση με την θρησκευτική σφαγή», που διοργάνωσε η Ε.Ε., με τη συνεργασία του Συμβουλίου της Ευρώπης, του ΟΗΕ και του ΟΑΣΕ, στις 20.10.2022, στην έδρα της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες. 

JERUSALEM POST, 15.10.22: Σήμερα, ως επί το πλείστον, η Ευρώπη είναι μια ήπειρος όπου οι πολίτες απολαμβάνουν βασικές ελευθερίες. Εξάλλου, τα άρθρα 9 και 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα διακηρύσσουν την ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης, της θρησκείας και της έκφρασης για τους κατοίκους της. Την επόμενη εβδομάδα πραγματοποιείται στις Βρυξέλλες ένα συνέδριο σε επίπεδο Ε.Ε. (20.10.2022) για να συζητηθούν και να τιμηθούν αυτά τα δικαιώματα και οι ελευθερίες, και με τιμάει η ευκαιρία να μιλήσω στην ολομέλεια.

Χωρίς να το γνωρίζουν πολλοί, υπάρχει ένα εμπόδιο σε αυτές τις ελευθερίες και τα δικαιώματα, και δεν είναι μικρό. Η ελευθερία αυτή δεν είναι, αυστηρά μιλώντας, η υπόθεση. Η εβραϊκή θρησκευτική ζωή βρίσκεται σε μια αρκετά επισφαλή κατάσταση. Ενώ οι εβραϊκές κοινότητες έχουν αναμφίβολα ευδοκιμήσει και ακμάσει τις τελευταίες δεκαετίες, η νομική και νομοθετική προστασία των θρησκευτικών μας ελευθεριών σε ολόκληρη την ήπειρο παραμένει μια πραγματική πρόκληση: Οι εβραϊκές πρακτικές παραμένουν υπό απειλή.