της Μαργαρίτας Πουρνάρα

Όπως συμβαίνει πολλές φορές, τα ωραία δημοσιογραφικά θέματα εμφανίζονται ξαφνικά, εντελώς τυχαία. Κατηφορίζοντας με τον Νίκο Βερνίκο την οδό Αϊδινίου, πολύ κοντά στο σπίτι μου στη Νέα Σμύρνη, κοντοστάθηκε μπροστά σε ένα κομψό αρχοντικό. Το σπίτι έστεκε πεισματικά μόνο του ανάμεσα στις πολυκατοικίες, σαν μοναδικός επιζήσας της παλιάς οικιστικής φυσιογνωμίας μιας γειτονιάς που είχε κάποτε εκατοντάδες μονοκατοικίες. «Ξέρεις τι είναι αυτό το κτίριο;» με ρώτησε. Και βέβαια ήξερα. Επρόκειτο για την ολοκαίνουργια Δημοτική Βιβλιοθήκη. «Πιο πριν, όμως, ήταν το πατρικό σπίτι του παππού μου», συμπλήρωσε εκείνος και μου έδειξε το σύμπλεγμα των αρχικών γραμμάτων που ήταν χαραγμένα στη σιδερένια πόρτα. 

Το σωτήριο λεβητοστάσιο

Συνέχισε: «Ξέρεις, εδώ κρύφτηκε στην Κατοχή η οικογένεια του Σαμ Μοδιάνο, των Εβραίων φίλων του παππού και της γιαγιάς μου. Πάμε μέσα να σου δείξω». Χωρίς πολλά λόγια, με άρπαξε από το χέρι, διηγήθηκε στα βιαστικά την ιστορία στους σαστισμένους αλλά ευγενείς νεαρούς υπαλλήλους στο γραφείο της εισόδου και μέσα σε ένα λεπτό βρεθήκαμε σε ένα στενό δωμάτιο, το παλιό λεβητοστάσιο. «Ήταν ένα από τα πρώτα σπίτια στο λεκανοπέδιο που είχε κεντρική θέρμανση από την ημέρα που χτίστηκε», μου εξήγησε. «Εδώ, στο υπόγειο, ήταν ο λέβητας που έγινε η κρυψώνα τους από τον Αύγουστο του 1943 μέχρι και τον Οκτώβριο του 1944. Έτσι κατάφεραν και επέζησαν των διωγμών. Όμως, το αστείο με το σπίτι αυτό είναι ότι κατάφερε και το ίδιο να γλιτώσει τους “διωγμούς” της αντιπαροχής τη δεκαετία του ’80, επειδή κηρύχθηκε διατηρητέο».

Ένα κείμενο για τη σημασία της μνήμης του Ολοκαυτώματος, αφιερωμένο στον Σάμη Γαβριηλίδη, από τον Μίνο Μωυσή, τ. πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών.

Διαφωνούσα πάντα με την έκφραση «το Ολοκαύτωμα των Εβραίων» και πολλά χρόνια τώρα που συμμετέχω στη διοργάνωση των εκδηλώσεων για την μνήμη του Ολοκαυτώματος, εκ μέρους της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Αθήνας, επέμενα να μην τη χρησιμοποιούμε.  

Το Ολοκαύτωμα είναι η πιο μαύρη σελίδα της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας, γι' αυτό δεν υπάρχει απολύτως καμία αμφιβολία. Όπως δεν υπάρχει και για το γεγονός ότι σε συντριπτικό βαθμό, θύματά του υπήρξαν οι Εβραίοι της Ευρώπης που στοχοποιήθηκαν χωρίς λόγο από μια εξαιρετικά οργανωμένη προπαγάνδα αναζήτησης εύκολων στόχων και υπευθύνων για όλα τα δεινά της Γερμανίας στο μεσοδιάστημα των δύο Παγκόσμιων Πολέμων.