Με αφορμή τη νέα πρόσφατη βεβήλωση του εβραϊκού νεκροταφείου στα Γιάννενα ο δήμαρχος της πόλης Μωυσής Ελισάφ μίλησε στη LIFO για την εβραϊκή κοινότητα των Ιωαννίνων, τον αντισημιτισμό και τη διαφορετικότητα.

Ακολουθεί το άρθρο της Νίκης Κουτουλούλη που δημοσιεύτηκε στη LIFO στις 19.8.2021:

«Τα Γιάννενα αποτέλεσαν τη μητρόπολη του ρωμανιώτικου εβραϊσμού. Η ιστορική εβραϊκή κοινότητα των Ιωαννίνων υπήρξε πολυπληθής, ισχυρή και είχε ελληνοεβραϊκό χαρακτήρα. Πέρασε από ακμή και παρακμή και μέχρι σήμερα, αν και ολιγομελής, παραμένει ενεργή.

Πρόκειται για μια από τις παλιότερες εβραϊκές κοινότητες στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο, με ιστορία τουλάχιστον χιλίων χρόνων. Η ύπαρξη Εβραίων στην πόλη των Ιωαννίνων είναι συνυφασμένη με την ίδρυση της πόλης, στο τέλος της πρώτης χιλιετίας.

Χωρίς να ξέρουμε την ακριβή ημερομηνία εγκατάστασης των Εβραίων στην πόλη, η πρώτη γραπτή μαρτυρία είναι το χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου του Β’ του Παλαιολόγου το 1319, που δίνει οικονομικά, εκκλησιαστικά και διοικητικά προνόμια στις διάφορες μειονότητες και στους Εβραίους που κατοικούσαν στην πόλη των Ιωαννίνων.

της Μάρως Βασιλειάδου

«Για μένα, το ότι έχω καταγωγή από την Αίνο είναι μέρος αυτού που είμαι σήμερα, είναι ένα από τα κομμάτια μου, είναι η ιστορία που φέρω». Με αυτή τη φράση ξεκινάει την αφήγησή του ο Λουκάς Κουινέλης στο βίντεο-μαρτυρία που περιλαμβάνεται στην εικαστική έκθεση με τίτλο «Τίνος είσαι;», η οποία παρουσιάζεται αυτόν τον καιρό στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης. (Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 13 Αυγούστου στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης και θα διαρκέσει έως τις 30 Σεπτεμβρίου).

Δεν είναι ο μοναδικός αφηγητής βεβαίως. Ο επισκέπτης που θα περιηγηθεί τον χώρο, θα ακούσει να μιλούν στην κάμερα κάτοικοι της Αλεξανδρούπολης που προέρχονται από διαφορετικές εθνοτικές και πολιτισμικές ομάδες της πόλης, απόγονοι τρίτης και τέταρτης γενιάς εκείνων που συγκρότησαν τον πληθυσμιακό κορμό της, από το 1870 έως το 1945. «Το μεγάλο βιβλίο, όσον αφορά την παράδοση, ήταν η γιαγιά μου», λέει στην κάμερα ο Σαρακατσάνος στην καταγωγή Χρήστος Σκεύας. «Είμαι πολύ περήφανος που είμαι Πόντιος», σχολιάζει ο Αχιλλέας Γωνιάδης, και θυμάται τους παππούδες του που ήλπιζαν πως θα γυρίσουν στον τόπο τους, τη Σάντα του Πόντου και το Κογός της Αρμενίας. Οσο για τον Στάθη Μακρίδη που κατάγεται από την Αδριανούπολη, ξεκινάει την εξιστόρηση τραγουδώντας το δημοτικό που έλεγε η όμορφη γιαγιά του.