Την Τετάρτη, 17 Μαΐου 2017 παρουσιάστηκε στο Πνευματικό Κέντρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών το βιβλίο της ιστορικού Ρένας Μόλχο, Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων, Μελέτες ιστορίας και μνήμης (Εκδόσεις Πατάκη) με ομιλητές την Μαρία Καγκελίδου, δημοσιογράφο, τον Διονύση Δρόσο, Καθηγητή Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, τον Μωυσή Ελισάφ, γενικό γραμματέα του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος & πρόεδρο της Ι.Κ. Ιωαννίνων και την ίδια την συγγραφέα, Ρένα Μόλχο.

Κεντρικό θέμα της παρουσίασης του βιβλίου, την οποία προλόγισε και συντόνισε η δημοσιογράφος Μαρία Καγκελίδου, αλλά και της ουσιαστικής συζήτησης που ακολούθησε ήταν η τύχη των Ελλήνων Εβραίων, δηλαδή το γεγονός ότι στο Ολοκαύτωµα το 87% των Ελλήνων Εβραίων εξοντώθηκε, ενώ στην Ελλάδα απέµειναν λιγότεροι από 5.000 Έλληνες Εβραίοι, οι οποίοι σήµερα απαρτίζουν τις οκτώ εβραϊκές κοινότητες της χώρας. Στο βιβλίο, στο οποίο μεταξύ άλλων ανατρέπονται πολλοί από τους εθνικούς µύθους και τα ιδεολογήματα της εθνικής ιστορίας, που επί δεκαετίες υποστήριζε ότι οι Έλληνες Χριστιανοί βοήθησαν μαζικά τους Έλληνες Εβραίους και ότι, εκτός από τους ναζί, οι µόνοι που τελικά έφταιγαν γι’ αυτό το ατιµώρητο έγκληµα ήταν τα ίδια τα θύµατα και οι ανάξιοι ηγέτες τους.

Στην παρέμβασή του, ο Διονύσης Δρόσος, σχολίασε το ότι αυτή η εμπειρία, δηλαδή αυτή η ιστορική πραγματικότητα μπόρεσε πολύ δύσκολα να κοινωνηθεί, έστω και στον βαθμό που έχει κοινωνηθεί έως σήμερα. Το παράδειγμα της σύγκρισης με τα θύματα του Εμφυλίου πολέμου είναι χαρακτηριστικό: η Ελλάδα βγαίνει από τον Εμφύλιο πόλεμο με 60.000 νεκρούς. Ο αριθμός αυτός είναι πολύ κοντινός με τον αριθμό των Ελλήνων Εβραίων που εκτοπίστηκαν και εξοντώθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα, ωστόσο δεν έχει καταγραφεί με τον ίδιο τρόπο στην εθνική ιστορία της Ελλάδας, ούτε έχει την ίδια βαρύτητα στην δημόσια ιστορία και στην συλλογική μνήμη.

Εφημερίδα Συντακτών, 29.5.2017, του Δημήτρη Ψαρρά:  Με την απάντηση της διευθύντριας του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ Ολγας Δρόσου («Εφ.Συν.», 24/5) φάνηκε ότι ολοκληρώνεται μια δύσκολη συζήτηση γύρω από το ζήτημα του αντισημιτισμού στην Ελλάδα.

Προηγήθηκε η παρουσίαση από τον Απόστολο Λυκεσά στην «Εφ.Συν.» (5/5) της σχετικής μελέτης του Ιδρύματος με τίτλο «Αντισημιτισμός στην Ελλάδα σήμερα. Εκφάνσεις, αίτια και αντιμετώπιση του φαινομένου» (Θεσσαλονίκη 2017), την οποία υπογράφουν οι Γιώργος Αντωνίου, Σπύρος Κοσμίδης, Ηλίας Ντίνας και Λεόν Σαλτιέλ.

Ακολούθησε η άμεση αντίδραση του Γιάννη Δραγασάκη στο twitter («Θεωρείτε όντως ότι η αναφορά στον Σάιλοκ συνιστά αντισημιτισμό; Και η εφημερίδα υιοθετεί άκριτα αυτή την “εκτίμηση”; Μήπως χάνεται το μέτρο;») και η σφοδρή καταγγελία του ΠΑΜΕ, ότι με το δημοσίευμα «αναπαράγονται άθλιες συκοφαντικές και προβοκατόρικες για το κίνημά μας αναφορές που χαρακτηρίζουν το ΠΑΜΕ ως αντισημιτική δύναμη και φτάνουν στην αθλιότητα να γράφουν ότι το ΠΑΜΕ βεβηλώνει μνημεία του Ολοκαυτώματος».

Ο συντάκτης της εφημερίδας απάντησε ότι για το περιεχόμενο ευθύνονται οι υπογράφοντες τη μελέτη και ξεκαθάρισε ότι διαφωνεί κι αυτός με πολλά από τα συμπεράσματά της («Εφ.Συν.», 8/5).

Ποιο είναι το συμπέρασμα του αναγνώστη από όλα αυτά; Από πρώτη ματιά, ότι έγινε πολύ κακό για το τίποτα. Αν όμως επιχειρήσει κανείς να διαβάσει πιο προσεκτικά τη μελέτη και τις αντιδράσεις που προκάλεσε η δημοσιοποίησή της, θα διαπιστώσει ότι αυτός ο δύσκολος «διάλογος» είναι εξόχως αποκαλυπτικός. Καταρχάς αυτό που είναι σαφές είναι ότι αισθάνθηκαν θιγμένοι και αντέδρασαν μόνο εκπρόσωποι της Αριστεράς. Παρά το γεγονός ότι στη μελέτη καταλογίζονται αντισημιτικές απόψεις σε πολλά στελέχη της Νέας Δημοκρατίας (Αδωνις Γεωργιάδης, Μάκης Βορίδης, Μισέλ Ασημακοπούλου, Αθανάσιος Πλεύρης), αλλά και των ΑΝ.ΕΛΛ., από αυτές τις πτέρυγες δεν υπήρξε παρόμοια ευαισθησία. Δεν συζητάμε καν για τη Χρυσή Αυγή που θεωρεί τον αντισημιτισμό συστατικό στοιχείο της «κοσμοθεωρίας» της. Ο λόγος είναι ότι η Αριστερά θεωρεί την υπόθεση του ρατσισμού και ειδικά του αντισημιτισμού ξένη προς την ιδεολογία και την παράδοσή της. Θα επιχειρήσω παρακάτω να σχολιάσω αυτή την πεποίθηση. Ξεκινώ από τα δυο στοιχεία που προκάλεσαν τις αντιδράσεις.