Στις 25.11.2020 δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της «Εφημερίδας των Συντακτών» το παρακάτω άρθρο – παρέμβαση με τίτλο «Τα δάκρυα δεν είναι δανεικά» του γενικού γραμματέα του ΚΙΣΕ κ. Βίκτωρα Ελιέζερ* σχετικά με την ανοιχτή επιστολή του Σήφη Κσσεσιάν προς τον πρέσβη του Ισραήλ για τις σχέσεις μεταξύ Εβραίων και Αρμενιών.     

«Διάβασα με προσοχή την ανοικτή επιστολή του Αρμένιου συγγραφέα κ. Κασσεσιάν προς τον πρέσβη του Ισραήλ και παρεμβαίνω διότι απλά θεωρώ ότι με το κείμενο του αυτό επιχειρείται να προκληθεί μια τεχνητή κρίση στις σχέσεις μεταξύ Αρμενίων και Εβραίων.  

Δυστυχώς η άγνοια και η επιλεκτική μνήμη οδηγούν πολλές φορές στη δημιουργία εντυπώσεων οι οποίες μάλιστα όταν περιβληθούν και από κάποιο συναισθηματικό μανδύα μπορούν να γίνουν πειστικές για τον αναγνώστη ενός κειμένου. Θα παραπέμψω τον Αρμένιο συγγραφέα κ. Κασσεσιάν στην ανακοίνωση της Αρμενικής Συνέλευσης της Αμερικής της 28ης Οκτωβρίου 2019, όπου χαιρετίζει τη συνεργασία με τις Εβραϊκές οργανώσεις και τη συμβολή τους στην αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από το Αμερικανικό Κογκρέσο, επισημαίνοντας τους ισχυρούς δεσμούς φιλίας Εβραίων και Αρμενίων.

Στο πλαίσιο του ανταγωνισμού των νεοσύστατων κρατών-εθνών στην Βαλκανική χερσόνησο για την προσάρτηση όλο και μεγαλύτερων εκτάσεων με τη βίαιη απόσπαση αυτών από το σώμα της πρώην κοινωνικής-πολιτικής οντότητας στην οποία ανήκαν, δηλαδή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Ελλάδα κατάφερε να αντικρούσει στον Δεύτερο Βαλκανικό πόλεμο την Βουλγαρία και να φέρει υπό την κατοχή της την Θεσσαλονίκη, καθώς και μεγάλο κομμάτι της Μακεδονίας.

Οι νέες αυτές περιοχές που κατακτήθηκαν και προσαρτήθηκαν στο ελληνικό κράτος δεν ήταν γεωγραφικές οντότητες άδειες από μη «ομογενείς» πληθυσμούς, αλλά αντιθέτως ήταν περιοχές γεμάτες με κοινότητες που κατά την συντριπτική τους πλειοψηφία ανήκαν σε διαφορετικά κοινωνικά σχήματα με διαφορετικά εθνικά, γλωσσικά και θρησκευτικά χαρακτηριστικά. Το καινούργιο καθεστώς, στο οποίο όλοι αυτοί οι πληθυσμοί εντάχθηκαν, ήταν η Ελλάδα του εθνικιστικού δόγματος «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών», αλλά και της εθνικιστικής βενιζελικής ιδέας της Μεγάλης Ελλάδας «των δυο ηπείρων και των πέντε θαλασσών». Αυτή η ιδέα θα είχε τρομακτικές επιπτώσεις για όλους αυτούς τους ανθρώπους από όλα αυτά τα διαφορετικά υπόβαθρα, που το νεόκοπο καθεστώς θα πιέζει συνεχώς να τετραγωνίσουν τον κύκλο.

Μια από αυτές τις κοινότητες, τα μέλη της οποίας βρέθηκαν να είναι «νέοι πολίτες» του νέου έθνους-κράτους, ήταν και η τεράστια εβραϊκή σεφαραδίτικη κοινότητα της Θεσσαλονίκης. Ο σύντομος βίος της – 30 χρόνια – από την προσάρτηση της πόλης στο ελληνικό κράτος το 1913 έως τις εκτοπίσεις των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στο στρατόπεδο μαζικής εξόντωσης του Άουσβιτς το 1943, θα καταγραφεί ως μια από τις πιο μελανές σελίδες αυτού του κράτους, που για σειρά δεκαετιών θα θαφτεί στη σιωπή.