Σε μια συγκινητική ατμόσφαιρα πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 3 Μαρτίου 2019, στον αύλειο χώρο του Μητροπολιτικού Ναού Αγ. Νικολάου, τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου Ολοκαυτώματος αφιερωμένου στα μέλη της εβραϊκής κοινότητας Αλεξανδρούπολης, που τον Μάρτιο του 1943 εκτοπίστηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου και εξολοθρεύθηκαν. Το μαρμάρινο μνημείο, για την ανέγερση του οποίου μερίμνησαν η Ι. Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως και ο Δήμος Αλεξανδρούπολης, φέρει επτά κεριά απεικονίζοντας την Μενορά, ως σύμβολο διατήρησης ζωντανής της μνήμης των εκτελεσθέντων.

Παρόντες στην τελετή ήταν ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως, κ. Άνθιμος, ο Αντιπεριφερειάρχης Έβρου κ. Δημήτρης Πέτροβιτς, ο Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης, κ. Ευάγγελος Λαμπάκης, η Πρέσβυς του Ισραήλ στην Ελλάδα, κα Ιρίτ Μπεν-Άμπα, οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κ.κ. Γιώργος Καΐσας και Δημήτρης Ρίζος, ο Γενικός Γραμματέας του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδας, κ. Βίκτωρ Ελιέζερ, ο Πρόεδρος της Κοινοτικής Συνέλευσης της  Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, κ. Σολομών Παρέντε, η Γραμματέας του Κοινοτικού Συμβουλίου της Ι.Κ.Θ., κα Χάνα Πίντο, ο Ραββίνος Θεσσαλονίκης, κ. Ααρόν Ισραέλ, ο οποίος τέλεσε την επιμνημόσυνη δέηση (Ασκαβά) και θεσμικοί εκπρόσωποι της τοπικής κοινωνίας.

Μήνυμα ενότητας και συναδέλφωσης έδωσε κατά την ομιλία του ο  Μητροπολίτης Αλεξανδρούπολης Άνθιμος, ο οποίος τόνισε χαρακτηριστικά: «Σήμερα ὁ κόσμος γύρω μας δὲν ζεῖ. Βάζει στόχους πολιτικούς, γεωστρατηγικούς, οἰκονομικοὺς καὶ κοινωνικοὺς καὶ στὸ βωμὸ αὐτῶν τῶν στόχων θυσιάζει ἀνθρώπους. Ὅμως, ἐμεῖς ἐδῶ, ἔχουμε ἕνα ἄλλο παράδειγμα: οἱ ἑβραῖοι ἀλεξανδρουπολῖτες μαζὶ μὲ τοὺς ρωμηοὺς τότε, μὲ τοὺς ρωμαιοκαθολικούς, τοὺς εὐαγγελικοὺς καὶ τοὺς ἀρμενίους ἔζησαν ἁρμονικὰ καὶ φιλικά. Καλλιέργησαν τὸ κοινὸ πνεῦμα τῆς ἐλπίδος καὶ τὸ ὅραμα γιὰ μιὰ κοινὴ πατρίδα, κοινὴ γιὰ ὅλους ὅσοι τὴν κατοικοῦν καὶ τὴν ποτίζουν μὲ τὸν ἱδρῶτα τους. Κοινὴ γιὰ ὅσους τὴν ἀγαποῦν καὶ τὴν θέλουν ἐλεύθερη καὶ τὸ ἴδιο οἰκεία πρὸς ὅλους»… «Κάποιοι ἦρθαν καὶ μᾶς εἶπαν ὅτι ἀλλοῦ, σ’ἄλλα μέρη, παρόμοια μνημεῖα βεβηλώνονται. Οἱ βεβηλώσεις μνημείων δὲν εἶναι πράξεις ἀνθρώπινες, πολὺ περισσότερο δὲν εἶναι χριστιανικές. Σ’ ἐμᾶς δὲν θὰ συμβεῖ κάτι τέτοιο, ἐπειδὴ ὁ λαός μας γνωρίζει ὅτι τὸ Δεδέ-αγάτς ἔφτασε νὰ γίνει ἡ σημερινὴ Ἀλεξανδρούπολη ἐπειδὴ ἀκριβῶς ἤξερε νὰ ἀπομυζᾶ πολιτισμοὺς καὶ νὰ τρέφεται ἀπὸ τοὺς εὐώδεις χυμούς τους. Καὶ ἔτσι θὰ προχωρήσουμε στὸ αὔριο. Μέχρις ὅτου, ὁ καθένας ποὺ νιώθει διαφορετικὸς ἢ ξένος, παύσει νὰ φοβᾶται πάνω στὴ γῆ».

Στην ομιλία της η Πρέσβυς του Ισραήλ τόνισε την ανάγκη διατήρησης της ιστορικής μνήμης αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Προκειμένου να αποτρέψουμε την επανάληψη της βαρβαρότητας της Σοά, εμείς οι επόμενες γενιές πρέπει να συνεχίσουμε να εξιστορούμε τα γεγονότα, να προωθούμε την εκπαίδευση με ομιλίες, ντοκιμαντέρ και επισκέψεις στα στρατόπεδα.  Η ευθύνη να θυμόμαστε και να μην ξεχνούμε, φέρει και την υποχρέωση να ερευνούμε και να κατανοούμε τα αίτια της κακίας του Ολοκαυτώματος. Να κατανοήσουμε πώς συντελέστηκε το χειρότερο έγκλημα στην ιστορία. Η υποχρέωση της μνήμης συνεπάγεται και την ολομέτωπη σύγκρουση με όλες τις εκφάνσεις του αντισημιτισμού και του ρατσισμού εδώ στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο».

Στις βαναυσότητες που διεπράχθησαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στη ναζιστική Γερμανία αναφέρθηκε ο Γ.Γ. του ΚΙΣΕ κ. Βίκτωρ Ελιέζερ, τονίζοντας παράλληλα τη σημερινή έξαρση του αντισημιτισμού και την ύπαρξη σύγχρονων αρνητών του Ολοκαυτώματος. «Δείτε όμως γύρω σας, μόλις 75 χρόνια, αφότου η ανθρωπότητα αντίκρισε την πιο απεχθή βιομηχανία θανάτου, στο Άουσβιτς –Μπίρκενάου: Βανδαλισμοί Μνημείων του Ολοκαυτώματος, Εβραϊκών νεκροταφείων και συναγωγών, και αντιεβραϊκά συνθήματα. Στο Πίτσμπουργκ  δολοφονούνται  αθώοι άνθρωποι την ώρα της προσευχής, επειδή γεννήθηκαν Εβραίοι.  Και εδώ στη χώρα μας, αρνητές του Ολοκαυτώματος είναι υποψήφιοι δήμαρχοι  και παρουσιάζουν ξανά και ξανά, ναι το 2019, τα λιβελογραφήματα τους,  προσπαθώντας να ξαναγράψουν την ιστορία και να εξαγνίσουν τους εμπνευστές και τους εκτελεστές του μεγαλύτερου εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας». Ο Γ.Γ. του ΚΙΣΕ ολοκλήρωσε την ομιλία του επισημαίνοντας ότι «Το μνημείο αυτό υπενθυμίζει τι μπορεί να συμβεί ξανά στην ανθρωπότητα εάν η μνήμη σβήσει από τη λήθη και εάν το μίσος επικρατήσει ως ανεκτός κανόνας σε μια κοινωνία».

Ο Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης, τόνισε ότι η διαφορετικότητα είναι έννοια της δημοκρατίας, την οποία δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανένα ναζιστικό ιδεολόγημα και αναφέρθηκε στη σημασία της συλλογικής μνήμης και της συμφιλίωσης των λαών προκειμένου να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος, επισημαίνοντας ότι η ανέγερση του μνημείου αποτελεί ένδειξη τιμής απέναντι σε αυτούς που έχασαν τη ζωή τους αλλά και τους εν ζωή απογόνους τους.

Επίσης, στην τελετή παρευρέθηκαν μέλη της οικογένειας Brownstone, απόγονοι εβραϊκής οικογένειας της Αλεξανδρούπολης που εκτοπίστηκε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και έχασαν τη ζωή τους, πλην του πατριάρχη της οικογένειας που κατάφερε να διασωθεί.

Η τελετή ολοκληρώθηκε με την κατάθεση στεφάνων στο μνημείο και την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου από τη Φιλαρμονική Μπάντα του Δήμου Αλεξανδρούπολης.

Τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου αποτέλεσαν την «αυλαία» του τριημέρου αφιερωμένου στην ευάριθμη εβραϊκή κοινότητα, που ξεκίνησε το απόγευμα της Παρασκευής 1.3.2019, με την έναρξη του διεθνούς επιστημονικού συνεδρίου με τίτλο «Από Οθωμανοί υπήκοοι σε Έλληνες, Βούλγαρους και Τούρκους πολίτες: εμπειρίες Εβραίων Σεφαραδιτών τον 19ο και 20ό αι.», που διοργάνωσε το Ελληνικό Ινστιτούτο Θρακικών Μελετών του Δήμου Αλεξανδρούπολης.

[Με στοιχεία από το Δ.Τύπου του Δήμου Αλεξανδρούπολης και τις ιστοσελίδες  alexpoli.gr και reportal.gr]

ΣΧΕΤΙΚΑ:

-Δείτε εδώ βίντεο από την τελετή αποκαλυπτηρίων του Μνημείου.

-Διαβάστε εδώ την ομιλία του Σεβ. Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως κ. Ανθιμου

-Διαβάστε εδώ την ομιλία του Γ.Γ. του ΚΙΣΕ κ. Βίκτωρα Ισ. Ελιέζερ