Πορεία Μνήμης από τη Συναγωγή στον Σιδηροδρομικό Σταθμό

Το νήμα της μνήμης της εβραϊκής παρουσίας στη Βέροια, πριν από τη σκοτεινή περίοδο του πολέμου και το Ολοκαύτωμα, ξετύλιξαν το απόγευμα της Κυριακής 22.9.2019 όλοι όσοι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα να συμμετάσχουν στην πορεία για τα 460 μέλη της εβραϊκής κοινότητας της πόλης, που οδηγήθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Ανάμεσα στα περίπου 2.000 άτομα που έλαβαν μέρος, ο Δήμαρχος και οι Αρχές της πόλης, ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων, οι πρεβεις του Λουξεμβούργου και του Ισραήλ, εκατοντάδες Βεργιώτες, μαθητές των σχολείων της περιοχής, χορωδίες, πολλοί Ισραηλινοί με καταγωγή από τη Βέροια, ομόθρησκοι απ΄ όλη την Ελλάδα και αντιπροσωπείες πρεσβειών. 

Με την πορεία και τη συναυλία που ακολούθησε, με τίτλο "Η Μνήμη του Νήματος", βασισμένη σε μια ιδέα της διεθνούς φήμης σοπράνο Σόνιας Θεοδωρίδου, κορυφώθηκαν οι τριήμερες εκδηλώσεις για το Ολοκαύτωμα, που διοργανώθηκαν στο πλαίσιο της Προεδρίας του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου στη Διεθνή Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (IHRA). Οι εκδηλώσεις διοργανώθηκαν από την πρεσβεία του Λουξεμβούργου στην Ελλάδα, τον Δήμο Βέροιας, την Ελληνική Αντιπροσωπεία στον IHRA, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος, το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος και την Αστική & Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία "ΟΜΟΡΦΗ ΕΛΛΑΔΑ" και είχαν την υποστήριξη της πρεσβείας του Ισραήλ, της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, της Ιεράς Μητρόπολης Βέροιας, Ναούσης και Καμπανίας, του Ελληνο-Ισραηλινού Εμπορικού Επιμελητηρίου και του Σάμπυ Μιωνή.

“Η ιδέα μου ήταν ένα κόκκινο νήμα να διασχίσει την πόλη, στα χνάρια των ανθρώπων που εκτοπίστηκαν από τα σπίτια τους. Το νήμα συμβολίζει την πορεία του αίματος», έλεγε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η Σόνια Θεοδωρίδου, λίγες ώρες πριν από την πορεία κι ενώ έβαζε τις τελευταίες "πινελιές" στην εικαστική εγκατάσταση με παπούτσια που διέθεσαν κάτοικοι της πόλης στη μνήμη των Εβραίων συμπολιτών τους, "δεμένα" μ' ένα πλέγμα από κόκκινη κλωστή, που στήθηκε μπροστά από τη Συναγωγή, στη συνοικία της Μπαρμπούτας.

Μαθητές της Βέροιας, ντυμένοι στα μαύρα και κρατώντας στα χέρια τους χαρτόνια με τα ονόματα των Εβραίων συμπολιτών τους που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα, με μπροστάρηδες της πορείας τούς διασωθέντες Ραχήλ Δανιήλ και Ρεουβέν Εμανουέλ, κι ένα βήμα πίσω τους τη φημισμένη σοπράνο, ξετύλιξαν το κόκκινο νήμα της μνήμης περπατώντας μια διαδρομή τριών χιλιομέτρων, που ξεκίνησε από τη Συναγωγή και κατέληξε στον σιδηροδρομικό σταθμό, απ' όπου οι Εβραίοι της πόλης εκτοπίστηκαν στο Άουσβιτς-Μπίρκεναου.

«Με συγκλονίζει η αδικία. Έχω πολύ ψηλά το αίσθημα της δικαιοσύνης μέσα μου», ανέφερε η κ. Θεοδωρίδου, που σπουδάζοντας στο Λονδίνο είχε την τύχη να βρεθεί στη θαλπωρή μιας εβραϊκής οικογένειας και να μάθει από πρώτο χέρι τι σημαίνει Ολοκαύτωμα και γιατί είναι σημαντικό να διατηρείται η μνήμη ζωντανή, προκειμένου να μην επαναληφθούν "ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ" θηριωδίες όπως αυτή.

Πριν από το ξεκίνημα της πορείας, στη Συναγωγή, ο Ραββίνος Θεσσαλονίκης Ααρών Ισραέλ είχε αναπέμψει επιμνημόσυνη δέηση, ενώ ο Δήμαρχος Βέροιας Κωνσταντίνος Βοργιαζίδης, ο Πρόεδρος του ΚΙΣΕ Δαυίδ Σαλτιέλ, και η Σόνια Θεοδωρίδου με τις προσφωνήσεις τους έδωσαν το στίγμα της πορείας μιλώντας για το νόημα του «νήματος της Μνήμης και της Ευθύνης».

Το νήμα πέρασε από τα ανηφορικά γραφικά σοκάκια και τις κεντρικές λεωφόρους της Βέροιας. Οι μαθητές -με τις πινακίδες με τα ονόματα των θυμάτων του Ολοκαυτώματος- ήταν παρατεταγμένοι σε όλο το μήκος της διαδρομής και -καθώς το νήμα περνούσε από δίπλα τους- ενώνονταν με την πορεία. Στο διάβα της η πορεία γιγαντωνόταν από τους εκατοντάδες πολίτες που με δάκρυα στα μάτια ακολουθούσαν το νήμα της μνήμης. Το νήμα έφτασε στον σιδηροδρομικό σταθμό πίσω από τον Δήμαρχο Κ. Βοργιαζίδη και τον Γ.Γ. του ΚΙΣΕ Β. Ελιέζερ. Στην είσοδο του σταθμού ο Λουξεμβουργιανός τσελίστας και συνθέτης Αντρέ Μέργκενταλερ υποδέχθηκε το πλήθος με τη μελωδία του μουσικού θέματος της «Λίστας του Σίντλερ». Η σοπράνο Σόνια Θεοδωρίδου εναπόθεσε ευλαβικά το κόκκινο νήμα μπροστά στη σκηνή κι ξεκίνησε τη συναυλία με τον ύμνο Ελί-Ελί. Ακολούθησε μία ώρα συγκλονιστικών ερμηνειών μουσικών θεμάτων σχετικών με το Ολοκαύτωμα από τη Σόνια Θεοδωρίδου, την οποία συνόδευαν η Ορχήστρα Mobile, υπό τη διεύθυνση του Μαέστρου Θεόδωρου Ορφανίδη, και οι χορωδίες: Σχολική χορωδία Βεροίας,
Χορωδία πολιτιστικού συλλόγου Αιγές Βεργίνας, Χορωδία Εμμέλεια, Χορωδία ωδείου Φίλιππος, Χορωδία Ηχώ Βερόης, Χορωδία Μουσική Πολυφωνία, Χορωδία ΚΕΠΑ Βεροίας, Χορωδία δημοτικού ωδείου Βεροίας και Χορωδία Μονόγραμμα. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Βέροιας, Καμπανίας και Ναούσης κ. Παντελεήμωνος.

Η πρωτοβουλία αυτή «έδωσε φωνή στους 460 Εβραίους συμπολίτες μας και συγχρόνως εξέφρασε και τα δικά μας συναισθήματα γι’ αυτούς. Επίσης εκφράζει και τη δική μας αποφασιστικότητα να μη ζήσει ο κόσμος ποτέ ξανά ένα τέτοιο Ολοκαύτωμα», είπε χαρακτηριστικά ο Μητροπολίτης. [Διαβάστε εδώ το πλήρες κείμενο της ομιλίας]

Ο Ταξιάρχης και οι μαθητές της Βέροιας

«Ταξιάρχη, φέρε αυτό», «Ταξιάρχη, κάνε εκείνο» «Ταξιάρχη, πήγες εκεί;». Ο Ταξιάρχης ήταν το δεξί χέρι της Σόνιας Θεοδωρίδου και του μαέστρου της Ορχήστρας Μobile Θεόδωρου Ορφανίδη στη Βέροια στη διάρκεια της προετοιμασίας της «Μνήμης του Νήματος». Stage manager; ….

«Ταξιάρχη βράδιασε, πάρε τηλέφωνο τη μαμά σου να έρθει να σε πάρει», «Δεν πειράζει κυρία Σόνια, μπορώ να μείνω κι άλλο», «Ταξιάρχη, πάρε τη μαμά σου τώρα!»

Ο Ταξιάρχης ήταν ένας από τους μαθητές εθελοντές, όπως και εκατοντάδες άλλοι μαθητές της Βέροιας που με σοβαρότητα, σεβασμό προς την ιστορία και συναίσθηση της ευθύνης του ρόλου τους αφιέρωσαν τον ελεύθερο χρόνο τους στη «Μνήμη του Νήματος», στη μνήμη του Ολοκαυτώματος. Οι μαθητές της Βέροιας έκαναν πρόβες, παρατάχθηκαν σε όλη την πόλη, συμμετείχαν στην πορεία, και παρέμειναν στη συναυλία όρθιοι, κρατώντας ψηλά τα χέρια τους με τα χαρτόνια με τα ονόματα των Εβραίων που δεν επέζησαν του Ολοκαυτώματος. Σοβαροί, συντεταγμένοι, υπεύθυνοι, χωρίς να μιλάνε, χωρίς να γελάνε, χωρίς να βγάζουν σέλφι, χωρίς να αφήσουν ποτέ τα χαρτόνια κάτω, έμειναν εκεί, δίπλα στη σκηνή, επιβλητικοί, μέχρι το βράδυ, αναβιώνοντας την χαμένη εβραϊκή κοινότητα. 

Οι μαθητές της Βέροιας πιθανότητα πήγαν αδιάβαστοι στο σχολείο το πρωί της Δευτέρας, όμως το βράδυ της Κυριακής έδωσαν ένα μάθημα υπευθυνότητας, ανθρωπισμού και σεβασμού της ιστορίας. Παράλληλα, ο ενεργός τους ρόλος στη «Μνήμη του Νήματος» αποτέλεσε για εκείνους όχι απλώς μάθημα ιστορίας αλλά μάθημα ανθρωπιστικών αξιών.

ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟ ΕΒΡΑΪΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ

Λίγες ώρες πριν από την πορεία, στον χώρο του παλαιού εβραϊκού νεκροταφείου, στον συνοικισμό Προμηθέως, έγιναν τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου Ολοκαυτώματος. Το Μνημείο απεικονίζει μια μενορά και είναι τοποθετημένο μπροστά στον οικίσκο που είχε χτιστεί ως υπόμνηση του εβραϊκού νεκροταφείου, όταν αυτό παραχωρήθηκε στον Δήμο για να στεγάσει χώρο αθλοπαιδιών. Το Μνημείο, δωρεά της Ι.Κ. Θεσσαλονίκης, κατασκευάστηκε από τον πολιτικό μηχανικό Δαυίδ Φρανσές, και δεσπόζει στον υπερυψωμένο χώρο πάνω από την περιμετρική παράταξη των λίγων ταφόπλακων που έχουν απομείνει μέχρι σήμερα κι έχουν δώσει το τοπωνύμιο «εβραϊκά μνήματα» στην περιοχή. Δίπλα του, σε μαρμάρινες πλάκες, αναγράφεται σε τρείς γλώσσες, ελληνικά, αγγλικά και εβραϊκά: «Οι κάτοικοι της Βέροιας εκτοπίστηκαν από τη γενέτειρά τους την 1η Μαΐου 1943 και εξοντώθηκαν από τους Ναζί στα στρατόπεδα θανάτου του Άουσβιτς-Μπίρκεναου. Η πόλη της Βέροιας θυμάται το Ολοκαύτωμα των 6.000.000 Εβραίων και αφιερώνει το μνημείο αυτό στην ιερή μνήμη των θυμάτων».

Για "ιστορική ημέρα" έκανε λόγο ο Δήμαρχος της Βέροιας Κωνσταντίνος Βοργιαζίδης, κατά την ομιλία του στην εκδήλωση των αποκαλυπτηρίων, χαρακτηρίζοντας «ηθικό και ιστορικό καθήκον» τη διατήρηση της μνήμης και υπογραμμίζοντας πως αν δεν είχε χαθεί η εβραϊκή κοινότητα η Βέροια θα ήταν πολύ πιο "πλούσια" σήμερα. Εβδομήντα έξι χρόνια μετά, η Βέροια αποκτά το δικό της μνημείο για τα θύματα του Ολοκαυτώματος και λέει "ναι" στην αδελφοσύνη και την ανεκτικότητα και "όχι" στη βαρβαρότητα, τον φασισμό και τον ναζισμό, ανέφερε χαρακτηριστικά ο Δήμαρχος της πόλης.

Είναι σημαντικό να θυμάται κανείς και να μαθαίνει αυτό το κεφάλαιο της Ιστορίας, της εβραϊκής ζωής εδώ, σημείωσε στην ομιλία του, στην τελετή των αποκαλυπτηρίων του μνημείου ο νέος πρέσβης του Ισραήλ στην Ελλάδα, Γιόσι Αμράνι. Αναφέρθηκε χαρακτηριστικά στα παιδιά που, όπως είπε, παίζοντας στον χώρο θα θυμούνται πού είναι, θα παίρνουν το μάθημα κι αυτό το μάθημα θα φωτίζει τη ζωή τους καθώς μεγαλώνουν. «Είναι σημαντικό για τις νέες γενιές, είναι η δέσμευσή μας απέναντι στην Ιστορία. Αλλά, περισσότερο από Ιστορία είναι ηθική υποχρέωση, ένα ηθικό μάθημα, να μην ξεχάσουμε ποτέ, να θυμόμαστε πάντα», ανέφερε -μεταξύ άλλων- ο Ισραηλινός πρέσβης.

«Φάρος άσβεστος για να θυμίζει πώς έγινε τότε στο όνομα του μίσους και του αντισημιτισμού αυτό που συνέβη» και να θυμίζει ότι μπορεί να συμβεί οπουδήποτε και οποτεδήποτε, χαρακτήρισε το μνημείο, τα αποκαλυπτήρια του οποίου έκανε από κοινού με τον Δήμαρχο της πόλης, ο Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος και της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ. «Το μνημείο είναι ένας φόρος τιμής και προσδοκία για το μέλλον», είπε ο κ. Σαλτιέλ, τονίζοντας την ανάγκη να γίνει «ένα ζωντανό εργαλείο διάδρασης με την ιστορία».

Στην ανάγκη διατήρησης της μνήμης, αλλά και στην επικείμενη προεδρία της Ελλάδας, το 2021, στον IHRA αναφέρθηκε, από την πλευρά του, μιλώντας στην τελετή αποκαλυπτηρίων του μνημείου ο Επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στη Διεθνή Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος, Δρ. Ευστάθιος Λιανός-Λιάντης.

Η έναρξη των εκδηλώσεων  -  Οι δεσμοί με τις ρίζες

Το τρήμερο των εκδηλώσεων ξεκίνησε την Παρασκευή 20.9.2019. Μέρες πριν, η Σόνια Θεοδωρίδου, ο Δήμαρχος, οι Αντιδήμαρχοι, οι υπηρεσίες του Δήμου, τα Σχολεία, οι γυναίκες-εθελόντριες της Βέροιας, η υπεύθυνη Πολιτιστικών του Δήμου και του Χώρου Τεχνών  Νανά Καραγιαννίδου, όλοι, είχαν κινητοποιηθεί για να υποδεχθεί η πόλη τους επισκέπτες της με τον πιο εγκάρδιο και φιλόξενο τρόπο.

Πράγματι οι καλλιτεχνικές παρεμβάσεις ήταν εμφανείς παντού στην πόλη. Γαλάζιες και λευκές κορδέλες και πολύχρωμες καρδιές με τον χαιρετισμό ‘Σαλώμ’ στόλιζαν τα δέντρα, τα παρτέρια, τους φανοστάτες, τις βιτρίνες των καταστημάτων. Η αφίσα της εκδήλωσης δέσποζε στην είσοδο του Δημαρχείου.

Στην Μπαρμπούτα, η Συναγωγή είχε ανοίξει τις πόρτες της και μπροστά της η εγκατάσταση με τα παπούτσια υπογράμμιζε την απώλεια των Βεργιωτών Εβραίων κι έφερνε ρίγη συγκίνησης στους επισκέπτες και τους περαστικούς. Η Ραχήλ Δανιήλ, στα 80 της, παλιά Βεργιώτισσα, ήρθε από το Ισραήλ μαζί με τις δυο κόρες της και με συγκίνηση επισκέφθηκε το πατρικό της σπίτι, στην οδό Δήμητρος. 

Πρώτη εκδήλωση, η επίσκεψη στο Δημαρχείο. Εκεί ο Δήμαρχος, η Σόνια Θεοδωρίδου και ο Πρόεδρος του ΚΙΣΕ υποδέχθηκαν τους περίπου 60 Ισραηλινούς, τους εκπροσώπους των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων και την ομάδα επισκεπτών της Ι.Κ. Αθηνών. Ο Χαϊμ Ταμπώχ, Βεργιώτης από το Ισραήλ, μπήκε στο Δημαρχείο με αναπηρικό αμαξίδιο και έκθαμβος χαιρέτισε τον Δήμαρχο. «Εδώ ήταν το Σχολείο μου», του είπε. Και ξεκίνησαν να μιλούν για τους παλιούς Βεργιώτες. Πράγματι, το κτίριο του Δημαρχείου, νεοκλασσικό του 1906, στέγαζε αρχικά το Ελληνικό Γυμνάσιο και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ΄90 διάφορα σχολεία. Ο Χαϊμ Ταμπώχ απορεί όταν τον συγχαίρουν για τα ελληνικά του. «Μα φυσικά, αφού εδώ τελείωσα το Γυμνάσιο!», λέει. Στην ερώτηση του Δημάρχου αν έχει ξαναέρθει στη Βέροια από τότε, απαντά: «Πολλές φορές. Κάθε πέντε χρόνια κάναμε ‘ριγιούνιον’ εδώ, όλοι οι παλιοί συμμαθητές», και συμπληρώνει με δάκρυα «τα τελευταία χρόνια έχουμε χάσει πολλούς… και ο θεσμός ατόνισε».

Στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου ο Δήμαρχος και ο Πρόεδρος του ΚΙΣΕ  καλωσόρισαν τους επισκέπτες. Για τις εκδηλώσεις του τριημέρου τούς μίλησε η Σόνια Θεοδωρίδου. Ακολούθησε προσφορά αναμνηστικών δώρων. Ο Δήμαρχος προσέφερε στους επισκέπτες αντίγραφο νομίσματος με την κεφαλή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και από την πλευρά του ο Πρόεδρος του ΚΙΣΕ προσέφερε στον Δήμαρχο και στις οικογένειες των Ισραηλινών το αναμνηστικό συλλεκτικό λεύκωμα γραμματοσήμων με θέμα το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων.

Στη συνέχεια, Αρχές, επίσημοι κι επισκέπτες περπάτησαν μέχρι τη Συναγωγή της πόλης, όπου έγινε Καμπαλάτ Σαμπάτ από τον κ. Τζάκ Αλγκάβα. Η βραδιά έκλεισε με παραδοσιακό σεφαραδίτικο μπουφέ που παρατέθηκε μπροστά στη Συναγωγή.

Η κεντρική εκδήλωση 

Το Σάββατο 21.9.19, στον Χώρο Τεχνών του Δήμου Βέροιας, έγινε η τελετή έναρξης των φετινών εκδηλώσεων του IHRA, υπό την Λουξεμβουργιανή προεδρία. Νωρίτερα το ίδιο πρωί, οι επισκέπτες είχαν ξεναγηθεί στη Βεργίνα και στους βασιλικούς τάφους, στον αρχαιολογικό χώρο των Αιγών.

Η κεντρική εκδήλωση ξεκίνησε με τα εγκαίνια της έκθεσης του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος «Κρυμμένα Παιδιά στην Ελλάδα της Κατοχής», στο Φουαγιέ του Χώρου Τεχνών. Η διευθύντρια του Μουσείου Ζανέτ Μπαττίνου μίλησε για το έργο του ΕΜΕ, τον ρόλο του ως μέλους της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στον IHRAκαι για τη συμβολή του στη διάδοση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων για το Ολοκαύτωμα. Μιλώντας για την έκθεση η Ζ. Μπαττίνου  αναφέρθηκε στις ιστορίες των παιδιών που παρουσιάζονται στην έκθεση και συνθέτουν μια σημαντική πτυχή της ιστορίας του Ολοκαυτώματος. Ο Πρόεδρος του ΕΜΕ Σαμουήλ – Μάκης Μάτσας και η Ρέινα Σιακκή – Μόλχο ήταν παρόντες στην εκδήλωση και μίλησαν για τις προσωπικές τους εμπειρίες της Κατοχής.

Ακολούθησαν χαιρετισμοί των συνδιοργανωτών των εκδηλώσεων, στο θέατρο του Χώρου Τεχνών. Για τη σημασία των εκδηλώσεων, και τη σπουδαιότητα των πρωτοβουλιών για τη διατήρηση της Μνήμης του Ολοκαυτώματος μίλησαν  ο Δήμαρχος Βέροιας Κων. Βοργιαζίδης, ο Πρέσβης του Λουξεμβούργου Πολ Στάινμετς, ο επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στον IHRA Δρ. Ευστάθιος Λιανός – Λιάντης,  ο Πρόεδρος του ΕΜΕ Σαμουήλ – Μάκης Μάτσας και ο Πρόεδρος του ΚΙΣΕ Δαυίδ Σαλτιέλ.

Η εκδήλωση συνεχίστηκε με την βιβλιοπαρουσίαση του 37ου τόμου των Χρονικών Ημαθίας, έκδοση της Εταιρείας Μελετών Ιστορίας και Πολιτισμού Ν. Ημαθίας (Ε.Μ.Ι.Π.Η.), που είναι αφιερωμένος στην ιστορία των Εβραίων της Βέροιας. Το βιβλίο προλόγισε ο Πρόεδρος του ΚΙΣΕ και για τα περιεχόμενα του τόμου μίλησε ο Δρ. Εμμανουήλ Ξυνάδας, Γ.Γ. του ΕΜΙΠΗ. O μοναδικός Βεργιώτης Εβραίος, ο Πέπο Στρούμσα, αναφέρθηκε στις αναμνήσεις του από την παλιά Βέροια.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με σεφαραδίτικα, εβραϊκά κι ελληνικά τραγούδια, που ερμήνευσε η Χορωδίας Ηχώ Βερόης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ: 

-ΒΕΡΟΙΑ, Μια πόλη σαν αγκαλιά, της Ρόζας Ρούσσου (από την ιστοσελίδα της Ι.Κ. Αθηνών)

ΕΒΡΑΙΟΙ ΕΠΙΖΩΝΤΕΣ ΚΑΙ ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΙΣ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥΣ

-CNN GREECE, Μαρτυρίες και Μνήμες από την εβραϊκή ιστορία της Βέροιας, του Κώστα Πλιάκου, 11.10.2019

ΔΕΙΤΕ: