Τη Δευτέρα 6 Μαρτίου 2017, παρουσιάστηκε στο Πνευματικό Κέντρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών, ο τόμος των Πρακτικών του διεθνούς συνεδρίου «Εβραϊκές Κοινότητες ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, 15ος-20ός αιώνας - Οικονομία, Κοινωνία, Πολιτική, Πολιτισμός» που συνδιοργανώθηκε από το Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και την Ισραηλιτική Κοινότητα Ιωαννίνων στις 21-23 Μαΐου 2015. O τόμος των Πρακτικών εκδόθηκε από τις εκδόσεις Ισνάφι, τον Νοέμβριο του 2016, σε επιμέλεια της Άννας Μαχαιρά και της Λήδας Παπαστεφανάκη. Τον πρόλογο έγραψε ο Μωϋσής Ελισάφ, ο οποίος προλόγισε και συντόνισε και την εκδήλωση στην γεμάτη αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου της κοινότητας. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν πανεπιστημιακοί καθηγητές, ιστορικοί, ερευνητές, παράγοντες της πολιτιστικής ζωής του τόπου, φίλοι και μέλη της κοινότητας της Αθήνας.
Στον τόμο αυτό μελετώνται και παρουσιάζονται οι πολλαπλές όψεις της ιστορίας των εβραϊκών κοινοτήτων από τον 15ο έως τον 20ό αιώνα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, τη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια. Οι πολιτισμικές ταυτότητες των εβραϊκών κοινοτήτων, η εβραϊκή λογοτεχνική παραγωγή, οι εβραϊκές κοινότητες του ελλαδικού χώρου, οι επιχειρήσεις και τα δίκτυα, η Κατοχή, η Αντίσταση, η Γενοκτονία των Εβραίων και η μνήμη της Γενοκτονίας αποτελούν τις έξι ενότητες του τόμου.
Την παρουσίαση των Πρακτικών στην Αθήνα προλόγισε και συντόνισε ο γενικός γραμματέας του ΚΙΣΕ Καθηγητής κ. Μωϋσής Ελισάφ και πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ιωαννίνων. Ο Μωϋσής Ελισάφ, αφού ευχαρίστησε τους διοργανωτές και εισηγητές του συνεδρίου εκ μέρους της Kοινότητας των Ιωαννίνων που πρέπει να διατηρηθεί ως ζωντανός οργανισμός της πόλης, σημείωσε εξαιρετικά καίρια ότι «το είδος της πρόσμιξης των λαών τελικά συνδέεται άμεσα και με το πολιτιστικό επίπεδο των ίδιων των λαών. Είναι το πολιτιστικό βαρόμετρο που έγκαιρα και έγκυρα προειδοποιεί για το είδος του συνανήκειν που θα επακολουθήσει».
Περισσότερα: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ «Εβραϊκές Κοινότητες ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση» ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Την Κυριακή 19.02.2017 έγινε στο Πνευματικό μας Κέντρο της Ι.Κ. Αθηνών η παρουσίαση του καινούριου βιβλίου της Βεατρίκης Σαϊας- Μαγρίζου “Με τα φτερά της ψυχής” από τις εκδόσεις Αρισταρέτη, η έκδοση του οποίου συμπίπτει με τα 20 χρόνια της συγγραφέως στο χώρο της λογοτεχνίας.
Η παρουσίαση ξεκίνησε με την προβολή ενός βίντεο με στιγμιότυπα από την 20ετή συγγραφική σταδιοδρομία της Βεατρίκης Μαγρίζου, ενώ η Έφη Εζρατή συντόνισε την εκδήλωση και παρουσίασε την 20ετή δράση της Μπέττυς Μαγρίζου στο χώρο της λογοτεχνίας. Η ίδια η συγγραφέας μοιράστηκε μαζί μας συγκινητικές στιγμές και συναισθήματα από την συγγραφική της πορεία.
Ο Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών Μίνος Μωυσής και ο ηθοποιός Αλμπέρτος Φάις μίλησαν για την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα της συγγραφέως, οι εκδότες Αγγελική Ραυτοπούλου και Δημήτρης Σταυρακάκης τόνισαν την καθαρότητα και την αμεσότητα της γραφής της και παράλληλα έκαναν μια εισαγωγή στο βιβλίο της, ενώ το βιβλίο της παρουσίασε ο συγγραφέας και πολιτικός Πέτρος Τατσόπουλος.
Στις 5 Μαρτίου 2017, το Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης (ΠΑΚΕΘΡΑ), για τρίτη συνεχή χρονιά, διοργάνωσε στο Εβραϊκό Νεκροταφείο Ξάνθης τελετή στη μνήμη των 550 Εβραίων της πόλης, οι οποίοι τα μεσάνυκτα της 4ης Μαρτίου 1943 συνελήφθησαν και συγκεντρώθηκαν από τους Βούλγαρους στην καπναποθήκη της οδού Σαλαμίνος 1. Στις 18 και 19 Μαρτίου οι Εβραίοι της Ξάνθης μεταφέρθηκαν μέσω Βουλγαρίας στο στρατόπεδο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα στην Πολωνία, όπου όλοι βρήκαν τραγικό θάνατο στα κρεματόρια. Οι Βούλγαροι λεηλάτησαν τα σπίτια και τα καταστήματα των Ξανθιωτών Εβραίων και καταπάτησαν τις ιδιοκτησίες τους.
Η εκδήλωση έγινε στο Εβραϊκό Νεκροταφείο Ξάνθης, ο χώρος του οποίου, καθώς και τα μνήματα έχουν αποκατασταθεί με την ευγενική μέριμνα του ΠΑΚΕΘΡΑ και τη χρηματοδότηση των μελών και φίλων του.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με επιμνημόσυνη δέηση από τον κ. Πωλ Χάγουελ και ακολούθησαν ομιλίες από τον γενικό γραμματέα του ΠΑΚΕΘΡΑ κ. Βασίλη Αϊβαλιώτη, το μέλος του ΚΙΣΕ και πρόεδρο της Ι.Κ. Λάρισας κ. Μόρις Μαγρίζο, τον εκπρόσωπο της Ελλάδος στον IHRA κ. Πωλ Χάγουελ και τον κ. Τζέκυ Κοέν, που κατάγεται από την Ξάνθη.
Οι Εβραίοι της Ξάνθης αφανίστηκαν σχεδόν ολοσχερώς κατά το Ολοκαύτωμα και είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διατηρείται ζωντανή η μνήμη τους γιατί όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στην ομιλία του και ο εκπρόσωπος του ΚΙΣΕ «μόνον έτσι μπορούμε να ελπίζουμε ότι ποτέ στην ιστορία δεν θα ξανασυμβεί κάτι τέτοιο, ότι καμία άλλη εθνική ή φυλετική ομάδα δεν θα γνωρίσει ανάλογη φρίκη».
Ιδιαίτερα συγχαρητήρια αξίζουν στο ΠΑΚΕΘΡΑ, το οποίο με τις αξιόλογες πρωτοβουλίες του συμβάλει ουσιαστικά στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης.
Στις 16.2.2017 εκπρόσωποι της ηγεσίας του ΚΙΣΕ και συγκεκριμένα ο πρόεδρος κ. Δαυίδ Σαλτιέλ, ο Β’ αντιπρόεδρος κ. Βίκτωρ Ι. Ελιέζερ και ο γενικός γραμματέας κ. Μωυσής Ελισάφ συναντήθηκαν με τον υπουργό Παιδείας καθηγητή κ. Κώστα Γαβρόγλου και τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Παιδείας κ. Γιώργο Καλατζή.
Κατά τη συνάντηση συζητήθηκαν θέματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως η ανέγερση του Μουσείου Ολοκαυτώματος και Εκπαιδευτικού Κέντρου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη Θεσσαλονίκη, το οποίο θα συμβάλει σημαντικά στη διατήρηση της μνήμης του Ολοκαυτώματος, θα δώσει νέα ώθηση στα εκπαιδευτικά προγράμματα και θα ανανεώσει το ενδιαφέρον της εκπαιδευτικής κοινότητας και του κοινού, ο αντισημιτισμός και οι τρόποι αντιμετώπισής του, τα εκπαιδευτικά προγράμματα του υπουργείου Παιδείας με θέμα την ιστορία του Ολοκαυτώματος, καθώς και η επιστροφή των Αρχείων της Ι.Κ. Θεσσαλονίκης από τη Ρωσία.
Τη Δευτέρα, 23 Ιανουαρίου 2017, εγκαινιάστηκε στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος (ΕΜΕ), η διπλή περιοδική έκθεση με τίτλο «Η Εβραϊκή Κοινότητα των Ιωαννίνων – Αντικειμένων Μνήμη» και «Γιοσέφ Ελιγιά, o Ποιητής της Λίμνης». Στην τελετή των εγκαινίων απηύθυναν χαιρετισμούς ο πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ιωαννίνων, Μωυσής Ελισάφ και η διευθύντρια του ΕΜΕ, Ζανέτ Μπαττίνου.
Οι δύο αυτές παράλληλες εκθέσεις, οι οποίες θα διαρκέσουν έως τις 25 Σεπτεμβρίου 2017, υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του νέου τριετούς προγράμματος συνεργασίας του ΕΜΕ με την Πρεσβεία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα.
Η πρώτη έκθεση, «Η Εβραϊκή Κοινότητα των Ιωαννίνων – Αντικειμένων Μνήμη», με αυθεντικά λειτουργικά αντικείμενα, κειμήλια, χειρόγραφα, φωτογραφίες και εποπτικό υλικό από τη ρωμανιώτικη κοινότητα των Ιωαννίνων, μας δίνει μια εικόνα για τη ζωή αυτής της μικρής, αλλά σημαντικής κοινότητας που είναι από τις παλαιότερες εβραϊκές κοινότητες του ελλαδικού χώρου και η οποία στις αρχές του 20ού αιώνα αριθμούσε περίπου 4.000 μέλη.
Η δεύτερη έκθεση, είναι αφιερωμένη στον Γιοσέφ Ελιγιά (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Ιωσήφ Καπούλια, 1901-1931), τον σπουδαίο Ελληνοεβραίο ποιητή, στοχαστή και μεταφραστή και δίνει στους επισκέπτες την ευκαιρία να γνωρίσουν την εποχή, τη ζωή και το έργο του.
Στη βραδιά των εγκαινίων, που προσέλαβαν τον χαρακτήρα μιας ζεστής γιορτής, μεταξύ άλλων παρευρέθηκαν η πρέσβης του Ισραήλ κα Irit Ben Abba, ο πρέσβης της Τσεχίας κ. Jan Bondy, η κα Φωτεινή Τομαή, εκ μέρους του υπουργείου Εξωτερικών, ο βουλευτής Ιωαννίνων της Ν.Δ. κ. Κωνσταντίνος Τασούλας, ο κ. Ραφαήλ Μωυσής, ο κ. Διονύσης Καψάλης (Διευθυντής του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης), εκπρόσωποι των εβραϊκών κοινοτήτων της Ελλάδας και, βεβαίως, πολλοί Γιαννιώτες της Αθήνας.