Του Σάκη Ιωαννίδη
«Enserradura» ονομαζόταν στα ισπανοεβραϊκά μια παλιά τελετή για τις νεαρές, ανύπαντρες, κοπέλες με κατάθλιψη. Η παθούσα περνούσε μια εβδομάδα με μια ηλικιωμένη θεραπαινίδα σε απόλυτη ησυχία, μόνο με σούπα και νερό, λέγοντας προσευχές κρατώντας μια χούφτα από «mumya», που πίστευαν ότι ήταν στάχτες Εβραίων Αγίων από τους Αγίους Τόπους. Με αυτό το, σχεδόν αρχαίο, γιατροσόφι μάς συστήνει την Τζουντερία της Ρόδου η Στέλλα Λεβή στο αυτοβιογραφικό βιβλίο «Εκατό Σάββατα».
«Το όνομά μου είναι Χάιντς Ντάριο Κούνιο, σήμερα είμαι 93». Με αυτά τα λόγια ξεκίνησε τη συγκλονιστική του διήγηση το 2021 στο star.gr, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος στις 27/01, ένας από τους ελάχιστους εν ζωή Έλληνες Εβραίους που κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο εκτοπίστηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα εξόντωσης και κατάφεραν να γυρίσουν πίσω.
Περισσότερα: Χάιντς Κούνιο: Σε ηλικία 15 ετών έζησε τη φρίκη του Ολοκαυτώματος
Πριν από το Ολοκαύτωμα, η Θεσσαλονίκη είχε 50.000 Εβραίους κατοίκους. Μετά από αυτό έμειναν μόνο 1.900. Από τους 77.000 που ζούσαν σε όλη την Ελλάδα, οι 67.000 χάθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Ο αριθμός των Ελλήνων Εβραίων που ανέβηκαν στα βαγόνια χωρίς γυρισμό είναι ένα κομμάτι της Ιστορίας που δεν αναφέρεται ούτε καν στα σχολικά βιβλία, ίσως επειδή ζούσαμε σε μια κοινωνία που δεν άντεχε τη διαφορετικότητα, ειδικά σε θρησκευτικά ζητήματα. Το «Βραχιόλι της Φωτιάς», μία σειρά που μπορείς να δεις απνευστί στο Ertflix αν έχεις πολύ γερό στομάχι, ήρθε φέτος στην κρατική τηλεόραση για να αλλάξει πολλά στερεότυπα χάρη στην αλήθεια της αφού πρόκειται για την οικογενειακή ιστορία της συγγραφέως του βιβλίου Μπέττυς Μαγρίζου.
Ο πατέρας της έζησε δύο χρόνια στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, πρώτα στο Αουσβιτς και στη συνέχεια στο Μπούχενβαλντ, μέχρι την απελευθέρωση το 1945. Δεν μιλούσε ποτέ γι’ αυτή την εμπειρία στα παιδιά του μέχρι που μια μέρα, ένα μήνα πριν πεθάνει, φώναξε την κόρη του κοντά του. Το βιβλίο θα εκδοθεί και στα γαλλικά, ενώ η σειρά θα προβληθεί στο TV5.
Του Σταύρου Τζίμα, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 21.3.2023. Ήταν δώδεκα χρόνων η Χέλα Μεταλόν, όταν μια μέρα ο πατέρας της εμφανίστηκε στο σαλόνι του σπιτιού τους με ένα παλιό, άδειο ενυδρείο. Τα ψαράκια είχαν πεθάνει και η μικρή Χέλα, όπως και τα άλλα τρία αδερφάκια της, περίμεναν να τα αντικαταστήσει με άλλα.
Αντί για ψάρια, όμως, ο Χάιντς Κούνιο έβαλε μέσα μια λάμπα και «μερικά, περίεργα για τα μάτια μου, πράγματα. Ήταν ένα κομμάτι συρματόπλεγμα, ένα ποτηράκι και μέσα σ’ αυτό ένα κομμάτι θάμνου, ένα ημερολόγιο, ένα παλιό κομπολόι και ένα σαπούνι!».
Ο Κούνιο, Εβραίος της Θεσσαλονίκης επιζήσας του Ολοκαυτώματος, είχε «εγκαταστήσει» στο σπίτι του το Αουσβιτς! Ήταν το ενυδρείο η πρώτη «γνωριμία» των παιδιών του με το τραύμα που κουβαλούσε μέσα του ο πατέρας τους. Ο Κούνιο πάλεψε άγρια με τον θάνατο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της ναζιστικής Γερμανίας και (επ)έζησε «για να μιλήσει», όπως έλεγε ο ίδιος. «Oλα αυτά αν είσαι παιδί τα ρωτάς», λέει σήμερα στην «Κ» η κόρη του Κούνιο.
Η Θεσσαλονίκη τίμησε τα θύματα του Ολοκαυτώματος παρουσία της Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Εβραίοι που ταξίδεψαν στην πόλη, καθήλωσαν τους πάντες με τα λόγια τους…
«Νικήσαμε το φοβερό Ολοκαύτωμα που ήθελαν να κάνουν οι Ναζί εναντίον μας. Στέκομαι εδώ, όπου τα αδέλφια μας, οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης, έφυγαν για τον θάνατο για να ανάψω ένα κερί στη μνήμη τους. Στη μνήμη όλων των Εβραίων της Ελλάδας που εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα θανάτου. Και στη μνήμη όλων των Ελλήνων, ηρώων, πατριωτών και αντιστασιακών που αγωνίστηκαν υπέρ των Εβραίων της Ελλάδας. Στη μνήμη του ελληνικού λαού που στάθηκε στις δύσκολες στιγμές της Κατοχής», είπε, φανερά συγκινημένη, αλλά με ιδιαίτερα βροντερή φωνή, η 81 ετών σήμερα Εβραία, Εστέρ Σολ.
Η κ. Σολ, γεννημένη τον Απρίλιο του 1942 στη Δράμα, ζήτησε να λάβει τον λόγο στην εκδήλωση που τελέστηκε σήμερα 26.3.23, στον παλαιό σιδηροδρομικό σταθμό της Θεσσαλονίκης, για τη συμπλήρωση των 80 χρόνων από την αναχώρηση των πρώτων συρμών προς τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, προκειμένου να εξηγήσει, ενώπιον της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, πώς σώθηκαν η ίδια, η μητέρα και ο πατέρας της, ενώ ξεκληρίστηκαν όλοι οι υπόλοιποι συγγενείς τους.