ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟΙ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ (ονομαστικός κατάλογος) |
---|
της Αλίκης Κοέν – Μωυσή
Τις οικογένειες των Καπετάν Βασίλη και Φωτεινής Σισκοπούλου, Νικολάου και Πελαγίας Γκιάτα, και Καπετάν Γεωργίου και Αναστασίας Πιτσιάβα από το Λιτόχωρο, τίμησαν τα εγγόνια των Εμμάνουελ και Έμμας Χαζάν, Αλίκη Κοέν-Μωυσή, Φίκος Σαλτιέλ και Νταβίντ Χαζάν, για τη διάσωση των παππούδων και των γονέων τους, Έττης, Ρασέλ και Μόσε κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην κατάμεστη αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Δίου-Ολύμπου την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2022. Την εκδήλωση άνοιξε η Αλίκη Κοέν - Μωυσή, η οποία έκανε μία σύντομη αναδρομή στα γεγονότα που στιγμάτισαν την ιστορία της οικογένειάς της. Μόλις κηρύχθηκε ο πόλεμος τον Οκτώβριο του 1940 ο Καπετάν Γιώργος Σισκόπουλος, που διέμενε μαζί με την οικογένειά του κοντά με την οικογένεια του Εμμάνουελ Χαζάν στη Θεσσαλονίκη, του πρότεινε να τους μεταφέρει στο Λιτόχωρο με το καΐκι του (τον Άγιο Σπυρίδωνα) που μετέφερε κάρβουνο. Ο Καπετάνιος ήταν Λιτοχωρίτης και επειδή και εκείνος είχε παιδιά στην ίδια ηλικία με την οικογένεια Χαζάν σκέφτηκε ότι εκεί θα υπήρχε μεγαλύτερη ασφάλεια
στην περίοδο του πολέμου. Έτσι, η πενταμελής εβραϊκή οικογένεια μεταφέρθηκε στο Λιτόχωρο, όπου παρέμεινε σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής, κρυμμένη στα σπίτια των άλλων οικογενειών που τιμήθηκαν στην εκδήλωση.
Στον χαιρετισμό του, ο Δήμαρχος Δίου-Ολύμπου κ. Βαγγέλης Γερολιόλιος υπογράμμισε πως η εκδήλωση χαρακτηρίζεται από τις πανανθρώπινες αξίες της ανθρωπιάς, της αλληλεγγύης και της βοήθειας προς τον συνάνθρωπο. Η διάσωση της εβραϊκής οικογένειας εκείνη την περίοδο από τις Λιτοχωρίτικες οικογένειες, ανέφερε ο Δήμαρχος, αποδεικνύει την οικουμενικότητα που πρέπει να χαρακτηρίζει και σήμερα τη σκέψη μας, δείχνοντας εμφατικά ότι όλοι έχουμε ευθύνη να μην επιτρέψουμε να επαναληφθούν ξανά παρόμοια γεγονότα.
Περισσότερα: ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΧΑΖΑΝ ΣΤΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟ
του Κώστα Βέργου
Ως έμπειρη δημοσιογράφος που είναι, η Υβέτ έπρεπε να ασκήσει τις αφηγηματικές της ικανότητες, να δείξει ότι «δεν πρέπει να αφήσουμε το μίσος να έχει τον τελευταίο λόγο».
Ιστορίες προσωπικές που διασταυρώνονται με την ιστορία του κόσμου είναι το πολυμεταφρασμένο και βραβευμένο με EMMY βιβλίο «Κάτι όμορφο συνέβη» («Something beautiful happened») της Ελληνο-αμερικάνας, Ερεικουσιώτισσας Υβέτ Μάνεση Κόρπορον.
Μια ανθρώπινη ιστορία της Ερείκουσας και των Εβραίων της Κέρκυρας στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, δίπλα σε μια ιστορία μίσους και φόνου στην Αμερική εφτά δεκαετίες μετά.
Περισσότερα: ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΙΚΑΙΩΝ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΚΡΙΤΙΚΗ ΕΡΕΙΚΟΥΣΑ
Τα μετάλλια και τον τίτλο του «Δικαίου των Εθνών» του Μουσείου του Ολοκαυτώματος Γιάντ Βασέμ στο Ισραήλ απένειμε, στις 9.9.2021 σε εκδήλωση στην Κομοτηνή, στους Βασιλική και Δημήτριο Κιακίδη, ο πρέσβης του Ισραήλ Γιόσι Αμράνι, για τη διάσωση της Ελληνοεβραίας Ντόνα Ροντρίγκ στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Την εκδήλωση φιλοξένησαν ο δήμαρχος Κομοτηνής Ιωάννης Γκαράνης και ο Δήμος στην Τσανάκλειο Δημοτική Βιβλιοθήκη και διοργανώθηκε σε συνεργασία με την πρεσβεία του Ισραήλ.
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της ισραηλινής πρεσβείας στην Ελλάδα, η Βασιλική και ο Δημήτριος αναγνωρίστηκαν ως «Δίκαιοι» μετά θάνατον και το βραβείο παρέλαβε ο Δημήτριος Κιακίδης, εγγονός των βραβευθέντων.
Στην εκδήλωση παρέστησαν επίσης, μεταξύ άλλων, ο περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης Χρήστος Μέτιος, ο Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής Παντελεήμων και τοπικοί φορείς.
Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος στην τελετή εκπροσωπήθηκε από τον Β΄ Αντιπρόεδρο κ. Μώρις Μαγρίζο, ο οποίος στην ομιλία του αναφέρθηκε στα πολλαπλά και πολυσήμαντα μηνύματα που εκπέμπονται από την ιστορία διάσωσης της Ντόνας Ροντρίγκ επισημαίνοντας μεταξύ άλλων: «Ακούγοντας τις ιστορίες αυτοθυσίας των Δικαίων των Εθνών αισθανόμαστε πάντα ρίγη συγκίνησης και θαυμασμού για εκείνους τους ανθρώπους που ενήργησαν με κίνδυνο της ίδιας της ζωής τους για να βοηθήσουν τον συνάνθρωπο. Ως εκπρόσωπος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος, που εκπροσωπεί τους Εβραίους της χώρας μας, συγκλονίζομαι πάντα καθώς αναλογίζομαι ότι όταν υπάρχουν τέτοιοι δεσμοί αδελφοσύνης κι αλληλοκατανόησης μπορεί να σωθεί όχι μόνο μία οικογένεια, αλλά μία ολόκληρη κοινωνία. Σήμερα, η ανθρωπότητα διανύει και πάλι μία από τις δυσκολότερες περιόδους της, λόγω της εξάπλωσης του φανατισμού, του φονταμενταλισμού και της τρομοκρατίας, και της αύξησης αντισημιτικής ρητορικής. Γι΄ αυτό και είναι σημαντικό να μαθαίνουμε και να προβάλλουμε ιστορίες ανθρωπιάς και αδελφοσύνης, όπως αυτή της διάσωσης της Ντόνας Ροντρίγκ από την οικογένεια Κιακίδη. Γιατί η γνώση και η παιδεία είναι τα μόνα όπλα ενάντια στη διάδοση του μίσους».
Περισσότερα: ΚΟΜΟΤΗΝΗ: ΕΛΛΗΝΕΣ ΗΡΩΕΣ ΤΙΜΗΘΗΚΑΝ ΩΣ «ΔΙΚΑΙΟΙ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ»
«Όποιος σώζει μια ζωή, σώζει τον κόσμο όλο». Αυτή η φράση από το ιερό βιβλίο των Εβραίων, Ταλμούδ, συνοψίζει, με τον ακριβέστερο ίσως τρόπο, το νόημα του τίτλου των Δικαίων των Εθνών, που το Ίδρυμα Yad Vashem, το οποίο φροντίζει να διατηρεί ζωντανή τη φλόγα της ιστορικής μνήμης, απονέμει σε ανθρώπους που με κίνδυνο της ίδιας τους της ζωής έσωσαν εβραίους συμπολίτες τους στην περίοδο της Κατοχής. Ανθρώπους όπως η Βασιλική Αθυρίδου, που στα 106 της χρόνια δεν μπορούσε να κρύψει τη συγκίνησή της, όταν κλήθηκε, σήμερα, να παραλάβει από τα χέρια της συμβούλου της ισραηλινής πρεσβείας στην Ελλάδα, Σαουσάν Χασόν, το πιστοποιητικό του τίτλου των Δικαίων των Εθνών, που απονεμήθηκε από το Yad Vashem στην ίδια και το σύζυγό της, Κώστα Αθυρίδη, ο οποίος δε βρίσκεται πλέον στη ζωή.
Το ζεύγος Αθυρίδη ήταν αυτό που, αψηφώντας τον κίνδυνο, άνοιξε το σπίτι και την αγκαλιά του και έσωσε από τη ναζιστική μηχανή θανάτου τον Μάρκο και την Ίντα Ασσαέλ μαζί με τα τρία παιδιά τους, Φρέντυ, Ζανίν και Ζακλίν (Λουλού).
«Όσοι από τους κατοίκους βρίσκεστε στη ζωή και όσοι δεν υπάρχετε πια, έχετε στην καρδιά μας μια ξεχωριστή θέση αιώνιας ευγνωμοσύνης. Βλέπω γύρω μου την οικογένειά μου, παιδιά, εγγόνια, συγγενείς και εκ μέρους όλων οφείλω να σας ευχαριστήσω με όλη μου την καρδιά γιατί υπάρχουμε χάρη σε σας». Αυτά τα λόγια ανήκουν στον πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Καρδίτσας Μάκη Καπέτα, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης αποκαλυπτηρίων του μνημείου «αιώνιας ευγνωμοσύνης και αναγνώρισης», που πραγματοποιήθηκε σήμερα 18 Ιουνίου 2017 το μεσημέρι στο χωριό Αμάραντος (π. Μαστρογιάννη). Οι κάτοικοι του οποίου, από το φθινόπωρο του 1943 έως το καλοκαίρι του 1944, προσέφεραν ασφαλές καταφύγιο από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής και φιλοξενία, μοιράζοντας τα λιγοστά τρόφιμα που είχαν στα σπίτια τους, σε 62 Εβραίους της Καρδίτσας και άλλους 20 από τη Θεσσαλονίκη, τον Βόλο και τα Τρίκαλα. Και το σημαντικότερο, όπως τονίστηκε από τους ομιλητές, δεν βρέθηκε ούτε ένας από τους κατοίκους να καταδώσει το γεγονός αυτό στους Γερμανούς.
Με δάκρυα στα μάτια και συγκίνηση μέχρι την ολοκλήρωση της ομιλίας του, ο εκπρόσωπος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου, Σολομών Παρέντε, ανέφερε ότι η προσωπική, οικογενειακή του ιστορία είναι συνδεδεμένη με αυτή τη γη, με αυτό το χωριό και τη μεγαλοκαρδία των κατοίκων του, για να εξηγήσει: «Μία από αυτές τις ηρωϊκές οικογένειες έσωσε τους γονείς και τα αδέλφια της μητέρας μου. Ο θείος μου, Ντάνυ Εζρά, είναι σήμερα εδώ, μαζί μας. Ήρθε από το Ισραήλ -όπου ζει- για να ξαναπερπατήσει στα σοκάκια αυτού του όμορφου ορεινού χωριού που τότε -μέσα στην αβεβαιότητα της Κατοχής- του προσέφερε ό,τι πιο πολύτιμο και δυσεύρετο υπήρχε: Ασφάλεια".
Αυτό το μνημείο, τόνισε ο Δημήτρης Σιούφας, πρώην πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, θα θυμίζει στους αιώνες αυτήν την ιστορία αλληλεγγύης, ανθρωπισμού, ηρωϊσμού, για τη διάσωση 82 Εβραίων, 62 από την Καρδίτσα και άλλων 20 από τα Τρίκαλα, τον Βόλο και την Θεσσαλονίκη, από τους κατοίκους του Αμαράντου, το πανέμορφο Μαστρογιάννη. Τα χρόνια της κατοχής, πρόσθεσε ο κ. Σιούφας, και των διώξεων από τους Γερμανούς κατακτητές, τους αγκάλιασαν, τους στέγασαν, μοιράστηκαν τα όποια τρόφιμα ως δικοί τους άνθρωποι, για να καταλήξει: «Αυτό που ζούμε σήμερα εδώ στον Αμάραντο, με την παρουσία τόσο σημαντικών ανθρώπων δεν γίνεται μόνο για να τιμήσουμε και να θυμηθούμε τους γενναίους κατοίκους του, αλλά και να στείλουμε ένα μήνυμα σε όλο τον κόσμο ώστε να μην ξανασυμβούν ποτέ τέτοιες βαρβαρότητες».
Ένα μεγάλο ευχαριστώ απηύθυνε και ο Ρόμπερτ Μπονφίλ, ομότιμος καθηγητής Εβραϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, καθώς ο ίδιος και η οικογένειά του φιλοξενήθηκαν στο γειτονικό χωριό Απιδιά και όλοι τους διασώθηκαν.