Τα escape rooms έχουν αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια σε δημοφιλή τρόπο ψυχαγωγίας για τους Αθηναίους (και όχι μόνο), όμως ένα συγκεκριμένο παιχνίδι με αναφορές στη Λίστα του Σίντλερ και το Ολοκαύτωμα έχει προκαλέσει οργισμένες αντιδράσεις από την εβραϊκή κοινότητα. Το θέμα αναδεικνύει η Deutsche Welle στην αγγλική της έκδοσή, όπου φιλοξενεί και δηλώσεις του γενικού γραμματέα του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου (ΚΙΣ), αλλά και ακτιβιστών από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πρόκειται για ένα escape room της εταιρείας The Great Escape, το οποίο φέρει τον τίτλο “Secret Agent”. Σε αυτό, σύμφωνα με την περιγραφή του παιχνιδιού, οι παίκτες μεταφέρονται στο 1939, όπου και προσπαθούν να συντάξουν μία «λίστα επιζώντων», οι οποίοι θα γλιτώσουν από φρικτό θάνατο από τις εχθρικές δυνάμεις. Οι ομοιότητες με την πολυβραβευμένη ταινία “Η Λίστα του Σίντλερ” είναι εμφανείς, όμως, παρά το γεγονός ότι ήδη υπάρχει διαμαρτυρία από την εβραϊκή κοινότητα, το θέμα δεν έχει πάρει διαστάσεις.
Όπως επισημαίνει η Deutsche Welle το εν λόγω escape room έχει δημιουργήσει ενόχληση στο Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδας με τον γενικό γραμματέα του, Βίκτωρ Ελιέζερ να δηλώνει «δεν έχει να κάνει με τον αντισημιτισμό.
Η υποτιθέμενη επιτυχία τέτοιων παιχνιδιών καταγράφει μία άγνοια και αδιαφορία εντός της ελληνικής κοινωνίας. Ρωτήστε και πιθανότητα θα δείτε ότι οι Έλληνες θα σας πουν πως ο Σίντλερ ήταν κάποιος ροκ σταρ ή κάποιος ποδοσφαιριστής». Οι δημιουργοί άλλαξαν το όνομα του παιχνιδιού, όμως αυτό, σύμφωνα με την DW, μπορεί να θεωρηθεί ως ακόμη μεγαλύτερη έλλειψη σεβασμού. «Αυτό που εύχομαι για αυτούς είναι πάνε ένα ταξίδι στο Άουσβιτς για να αντιληφθούν, έστω και για λίγα δευτερόλεπτα, τον τρόμο του θανάτου σε ένα γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Μόνο τότε μπορεί να υπάρξει ελπίδα πως θα σταματήσουν να υποτιμούν το μέγεθος του ανθρώπινου πόνου» τονίζει ο κ. Ελιέζερ.
Σημειώνεται, ακόμη, ότι το συγκεκριμένο escape room ξεκίνησε στην Θεσσαλονίκη (προτού εμφανιστεί και στην Αθήνα), μία πόλη της οποίας η μεγάλη εβραϊκή κοινότητα σχεδόν εξολοθρεύτηκε από τους ναζί κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Deutsche Welle αναφέρει ότι η οργή του Συμβουλίου έχει περάσει απαρατήρητη στην Ελλάδα, όμως Αμερικανοί ακτιβιστές έχουν ήδη αναλάβει δράση. «Το να πάρεις μία εμπειρία σαν το Ολοκαύτωμα που ήταν απάνθρωπη για τα θύματα και να την μετατρέψεις σε παιχνίδι υποτιμά όχι μόνο το γεγονός, αλλά και τα δεινά τους» αναφέρει στην DW η Βικτόρια Μπαρνέτ, διευθύντρια του Προγράμματος Ηθικής, Θρησκείας και Ολοκαυτώματος στο Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος στις ΗΠΑ. «Η ηθική συμπεριφορά βασίζεται στο σεβασμό και τη συμπόνοια για τους υπόλοιπους» συμπληρώνει.
«Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε. Δεν θα ξεχάσουμε. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε» σημειώνει ο Δαυίδ Σαλτιέλ πρόεδρος της Ισραηλίτικης Κοινότητας Θεσσαλονίκης.
Το “Secret Agent” είναι ένα από τα οκτώ παιχνίδια που προσφέρει η εταιρεία The Great Escape και διαφημίζεται ως «ένα από τα πιο συναρπαστικά escape rooms». Η Deutsche Welle τονίζει ότι στελέχη της εταιρείας στη Θεσσαλονίκη αρνήθηκαν να σχολιάσουν το ζήτημα, ενώ στελέχη στην Αθήνα επέμεναν ότι δεν έχει καμία σχέση με το Ολοκαύτωμα. Την ίδια στιγμή η γερμανική εφημερίδα επιχείρησε να μιλήσει και με ανθρώπους που έπαιξαν το παιχνίδι.
Οι κριτικές, πάντως, που υπάρχουν για το παιχνίδι στην ιστοσελίδα της εταιρείας, αλλά και στο TripAdvisor κάνουν λόγο για μία «εξαιρετική εμπειρία». Αυτή, πάντως, δεν είναι η πρώτη φορά που ένα escape room έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε σχέση με το Ολοκαύτωμα. Το 2016 μία ολλανδική εταιρεία ασχολήθηκε με μία από τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης ιστορίας, δημιουργώντας ένα escape room με θέμα το καταφύγιο της Άννας Φρανκ.
Έναν χρόνο αργότερα, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο διαμαρτυρήθηκε για το «Άουσβιτς», ένα escape room που μετέφερε τους παίκτες σε ένα «στρατόπεδο συγκέντρωσης» στο Γαλάτσι. «Η εταιρεία του άλλαξε το όνομα, όμως το παιχνίδι συνέχισε να υπάρχει» ανέφερε υπό το καθεστώς ανωνυμίας ένας αξιωματούχος του ΚΙΣ. Άγνωστο, πάντως, παραμένει εάν το εν λόγω escape room συνεχίζει να υπάρχει. «Είναι μία προειδοποίηση. Το να εμπορευματοποιείς το Ολοκαύτωμα και τη μνήμη εκείνων που χάθηκαν ανοίγει ένα από τα πιο σκοτεινά κεφάλαια στην ανθρώπινη ιστορία. Είμαστε υποχρεωμένοι να το σταματήσουμε από το να συμβεί ξανά» τονίζει με νόημα ο κ. Ελιέζερ.
ΠΗΓΗ: ΕΦΣΥΝ, 3.3.2019
- Στις 5.3.2019, ο γενικός γραμματέας του ΚΙΣΕ κ. Βίκτωρ Ι. Ελιέζερ έδωσε συνέντευξη για το θέμα των escape rooms στη ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΗ ΕΚΠΟΜΠΗ «ΝΤΑΜΕΣ ΣΠΑΘΙ» του ΑΘΗΝΑ 9.84. ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΕΚΠΟΜΠΗ [Λεπτά 9.25’ – 19.23’].
