Της Σοφίας Χριστοφορίδου
Τον Θεσσαλονικιό Chief Excecutive Officer της Pfizer, της μεγαλύτερης φαρμακοβιομηχανίας στον κόσμο, Δρ. Άλμπερτ Μπουρλά τίμησε με τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα η Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ.
«Η συγκίνηση μου είναι μεγάλη» είπε ο κ. Μπουρλά, που δήλωσε υπερήφανος Έλληνας. Θυμήθηκε το 1991 που έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα του ΑΠΘ. «Μετά 30 χρόνια σκληρής δουλειάς λαμβάνω τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα, σε ένα ακροατήριο πολύ μεγαλύτερο αλλά πολλοί φίλοι είναι ίδιοι όπως και τότε, με μερικά κιλά περισσότερο και μερικά μαλλιά λιγότερο» είπε, τονίζοντας ότι το ΑΠΘ και η ελληνικότητά του τον προετοίμασαν καλά για τις ευθύνες που ανέλαβε ως επικεφαλής της μεγαλύτερης φαρμακοβιομηχανίας στον κόσμο. «Η συμβολή του ΑΠΘ υπερβαίνει τα όρια της επιστημονικής γνώσης. Διαμόρφωσε την προσωπικότητά μου στην πιο καθοριστική δεκαετία της ζωής μου, απέκτησα το σύστημα αξιών που με έκανε αυτό που είμαι και οδήγησε στην όποια επαγγελματική επιτυχία». Όπως είπε ο ίδιος η όποια επιτυχία του θα κριθεί στο τέλος από το πόσο μικρότερος είναι ο κατάλογος των ασθενειών που δεν έχουν θεραπεία, πόσα περισσότερα εμβόλια παρήχθησαν για ασθένειες που δεν είχαν θεραπεία και πόσοι καρκινοπαθείς θα ζήσουν πολλά περισσότερα χρόνια για να δουν το γάμο ή την αποφοίτηση του παιδιού τους.
Ο κ. Μπουρλά κάλεσε τους φοιτητές του ΑΠΘ να κάνουν μεγάλα όνειρα, να μη συμβιβάζονται με τη μετριότητα και να βάζουν τον πήχη όλο και ψηλότερα για να τα πετύχουν. "Mην περιορίζετε όνειρα σας, ο κόσμος μπορεί να γίνει δικός σας. Κάντε εχθρό σας τη μετριότητα. Βάζετε καθημερινά πολύ ψηλά τον πήχη, στο καλύτερο προηγούμενο άλμα και ξεπεράστε το μέχρι να κάνετε το όνειρό σας πραγματικότητα» είπε.
Για την ακαδημαϊκή κοινότητα είπε ότι πρέπει να συνεργαστεί με τη βιομηχανία ώστε να σημειωθεί πρόοδος στο οικοσύστημα της έρευνας που θα συνεχίσει παράγει καινοτομίες και ανάπτυξη για τη χώρα. Τέλος κάλεσε τους φορείς χάραξη πολιτικής να αναλάβουν πρωτοβουλίες υπέρ της καινοτομίας και να φροντίσουν ώστε οι ασθενείς να έχουν πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες. Ανέφερε ακόμη ότι το πρώτο από τα έξι κέντρα ψηφιακής καινοτομίας της Pfizer στον κόσμο πρόκειται να λειτουργήσει στη Θεσσαλονίκη σε λίγους μήνες εστιάζοντας στην ανάλυση των big data για την ανάπτυξη εξατομικευμένων θεραπειών.
Το μέλλον της υγείας
Μιλώντας για την παγκόσμια υγεία είπε ότι ποτε δεν υπήρξε καλύτερη περίοδος, καθώς πολλά καινοτόμα φάρμακα έχουν βελτιώσει τη ζωή των ασθενών, και πλέον οι ανθρωποι έχουν καλύτερη υγεία και ζουν περισσότερο, κατά 20-23 χρόνια σε σχέση με έξι δεκαετίες πριν. Το προσδόκιμο αυξήθηκε κατά 5,5 χρόνια από το 2000 μέχρι το 2016 και κύρια αιτια για αυτό ήταν η εισαγωγή νέων καινοτόμων φαρμάκων από 2002 έως 2018, είπε ο κ. Μπουρλά. Τόνισε ότι το παγκόσμιο χαρτοφυλακιο των φαρμακοβιομηχανιών για ερευνα και ανάπτυξη νέων φαρμάκων επεκτείνεται ραγδαία, ιδίως τα βιολογικά φάρμακα και οι κυτταρικές θεραπείες. Σήμερα είναι υπό ερευνα 800 γονιδιακές και κυτταρικές θεραπείες σε 650 κλινικές μελέτες και χιλιάδες προκλινικές σε όλο τον κόσμο. «Είναι συναρπαστική η εποχή μας οι εξελίξεις στη βιολογία και τη γονιδιωματική καταγραφή συνδυάζονται με την τεχνητή νοημοσύνη» είπε και αναφέρθηκε σε τέσσερις επιστημονικές τάσεις που θα διαμορφώσουν το μέλλον έρευνας:
1) Οι καινοτόμοι τύποι θεραπείας όπως οι γονιδιακές. «Είναι πολλά υποσχόμενες για κληρονομικές σπάνιες ασθένειες, να δούμε να επεκτείνονται και σε νοσήματα όπως τα καρδιαγγειακά».
2) Το συνεργατικό καινοτόμο οικοσύστημα έρευνας «Παρά τον ανταγωνισμό το οικοσύστημα γίνεται πιο συνεργατικό. Η φαρμακευτική έρευνα δεν περιορίζεται σε μεγάλα εργαστήρια και ινστιτούτα αλλά επεκτείνεται σε αυξανόμενο αριθμό μικρότερων εξειδικευμένων ινστιτούτων και σε μικρότερες βιοτεχνολογικές επιχειρήσεις που συνεργάζονται με τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες».
3) Το νέο περιβάλλον ανάλυσης δεδομένων. «Το κόστος αποθήκευσης και επεξεργασίας δεδομένων μειώθηκε, ο αριθμός και πλούτος των δεδομένων αυξήθηκε εκθετικά ενώ οι αλγόριθμοί έγιναν πιο περίπλοκοι».
4) Η εμφάνιση εξατομικευμένων θεραπειών. «Νέες πρωτοποριακές θεραπείες έρχονται και η κοινωνία και οι γιατροί θα έχουν νέα όπλα στη φαρέτρα τους να πολεμήσουν πολύ καλύτερα τις ασθένειες».
Τέλος ο κ. Μπουρλά τόνισε ότι δεν φτάνει μόνο να αναπτυχθούν νέες θεραπείες αλλά οι φορείς χάραξης πολιτικής και τα συστήματα υγείας να τις κάνουν προσιτές και προσβάσιμες στους ασθενείς. Όπως είπε το κόστος για τα συστήματα υγείας θα συνεχίσει αυξάνεται γιατί οι άνθρωποι ζουν περισσότερο κι αν κάτι μειώνει το κόστος είναι η συμμόρφωση του ασθενούς στη θεραπεία του. Πρότεινε η αποζημίωση των φαρμακευτικών εταιρειών να μη γίνεται βάσει του όγκου των φαρμάκων που καταναλώνονται αλλά βάσει του αποτελέσματος που αυτά φέρουν, να εξετάζουν για παράδειγμα «πόσα εμφράγματα αποτρέψαμε όχι πόσα χάπια πουλήσαμε». Τέλος ο ίδιος εμφανίστηκε αισιόδοξος για ένα μέλλον που «δεν θα νικά η ασθένεια».
Ένας βέρος σαλονικιός, ένα καρντάσι
Ο πρύτανης του ΑΠΘ Νίκος Παπαϊωάννου τόνισε ότι ο κ. Μπουρλά, ο Άκης για τους φίλους του, είναι ένας βέρος Θεσσαλονικιός, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη και αποφοίτησε από το ΑΠΘ όπου και ολοκλήρωσε το διδακτορικό του. Είπε ακόμη ότι η ιστορία της οικογένειάς του συνδέεται με τις ποικίλες εκφάνσεις της ιστορίας της Θεσσαλονίκης και φυσικά με τον ναζιστικό όλεθρο. «Ως πατρίδα δεν σας σταθήκαμε ως οφείλαμε, δεν αποδειχθήκαμε αντάξιοι της ιστορίας» είπε αναφερόμενος στην τύχη της εβραϊκής κοινότητας της πόλης. «Όχι λίγοι, όχι άδικα έφυγαν χωρίς να κρατήσουν δεσμούς. Εσείς δεν μας ξεχάσατε» πρόσθεσε.
Αναφέρθηκε στο υπό σύσταση κέντρο καινοτομίας που θα δημιουργήσει η Pfizer, ένα από τα έξι στον κόσμο, λέγοντας ότι είναι «ένα έργο μείζονος σημασίας που αποκτά σάρκα και οστά. Χάρη και στη δική σας συμβολή ερευνητές και απόφοιτοι θα μπορέσουν να μείνουν στον τόπο τους χωρίς να καταπνίξουν τη δημιουργικότητά τους» τόνισε ο κ. Παπαϊωάννου, προσθέτοντας ότι το ΑΠΘ τιμά τον κ. Μπουρλά αλλά αποτελεί τιμή και για το πανεπιστήμιο η επιτιμοποίησή του. «Στόχος μας είναι να καταδείξουμε πως έχουμε στόχο να γυρίσουμε σελίδα, να ανασημασιοδοτήσουμε τις προτεραιότητές μας ως ακαδημαϊκή κοινότητα και ως κοινωνία». Η τελετή είχε έντονο το προσωπικό στοιχείο καθώς τόσο ο πρύτανης όσο και άλλοι καθηγητές που μίλησαν για τον τιμώμενο υπήρξαν συμφοιτητές και φίλοι του κ. Μπουρλά.
Ο πρόεδρος της ιατρικής σχολής Αστέριος Καραγιάννης μίλησε για τον διακεκριμένο συμπολίτη μας, έναν επιφανή άνθρωπο Έλληνα που κατέκτησε την κορυφή στον τομέα του, αλλά και για τον "μάγκα Σαλονικιό, το «καρντάσι» που άνοιξε τα φτερά του. Αναφέρθηκε στα στέκια τους, από το καφενείο Κυψέλη και το Ηλιοτρόπιο και το Αχίλλειο, μέχρι την ταβέρνα της Δόμνας, τις συζητήσεις για τη δημοκρατία, τη φιλοσοφία και τις τέχνες, πάντα συνοδεία φραπέ.
Η ιστορία της οικογένειας
Ο κοσμήτορας της Σχολής επιστημών υγείας Θεόδωρος Δαρδαβέσης αναφέρθηκε στην ιστορία της οικογένειας των σεφαραδιτών Μπουρλά που εκδιώχθηκαν 1492 από την Ισπανία και το 1497 από την Πορτογαλία για να καταλήξουν στη Θεσσαλονίκη και το 1880 το όνομα της περιλαμβάνεται στις 38 οικογένειες που συνεισέφεραν σε φιλανθρωπικά ιδρύματα, όπως αναφέρει ο Γιοζέφ Νεχαμά. Το όνομα Μπουρλά σημαίνει κοσμηματοπώλης και πράγματι η οικογένεια διατηρούσε μεγάλο οίκο κοσμημάτων και ρολογιών που τα εμπορευόταν στα Βαλκάνια- και μάλιστα στη Νίκειο Σχολή στο Νυμφαίο το κεντρικό ρολόι οι ντόπιοι το αποκαλούν Μπουρλά. Ο Σαμουήλ Μπουρλά έκτισε το μέγαρο Μπουρλά Λεβή στη Βενιζέλου 3 και το νεοκλασσικό στην Β. Όλγας 133 που στέγασε την Έπαυλη Μαρόκου, ενώ η συναγωγή της οικογένειας ήταν εκεί που βρίσκεται σήμερα η συναγωγή Γιαντ Λεζικαρόν. Μέλος της οικογένειας ήταν και ο Μωυσής Μπουρλά μέλος της εθνικής αντίστασης την περίοδο της κατοχής.
