Στις 30 Ιουνίου 2017 απεβίωσε στο Παρίσι η Σιμόν Βέιλ, σημαντική Γαλλίδα πολιτικός, επιζήσασα του Ολοκαυτώματος, υπέρμαχος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, της ελευθερίας και των δικαιωμάτων των γυναικών. Μια μεγάλη δημόσια τελετή θα πραγματοποιηθεί προς τιμήν της την Τετάρτη 5 Ιουλίου στο Παρίσι, στο Hotel National des Invalides, παρουσία του Γάλλου προέδρου, Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος θα εκφωνήσει και επικήδειο λόγο, όπως ανακοίνωσε το Elysee.
Η Σιμόν Βέιλ υπήρξε εξέχουσα μορφή της γαλλικής και της ευρωπαϊκής και πολιτικής ζωής. Είχε διατελέσει υπουργός Υγείας στην κυβέρνηση Ζακ Σιράκ επί προεδρίας του Βαλερί Ζισκάρ ντ’Εσταίν, και, αργότερα, στην κυβέρνηση Εντουάρντ Μπαλλαντύρ (1993-1995) επί προεδρίας Φρανσουά Μιττερράν. Ήταν η πρώτη –και η μόνη έως σήμερα- γυναίκα πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (1979-1982) και έκτη γυναίκα που γίνεται μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Θα μείνει στην ιστορία, για τον αγώνα της για τα δικαιώματα των γυναικών, τις μάχες της για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και τα ευρωπαϊκά ιδανικά.
Η Σιμόν Βέιλ, με το πατρωνυμικό επώνυμό της Σιμόν Γιακόμπ, συνελήφθη και εκτοπίστηκε στις 30 Μαρτίου 1944, σε ηλικία σχεδόν 17 ετών, μεταφέρθηκε στο ξενοδοχείο Excelsior, αρχηγείο των Ναζί στην Νίκαια της Γαλλίας, και λίγες ώρες αργότερα συνελήφθη και η υπόλοιπη οικογένειά της. Την προηγουμένη είχε μόλις πάρει το απολυτήριο λυκείου. Στις 15 Απριλίου του 1944 μεταφέρθηκε με την μητέρα της και την αδερφή της Μαντλέν, στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου, όπου έλαβε τον αριθμό βραχίονα 78651. Η Σιμόν, η Μαντλέν και ο αδερφός τους Ντενίζ που είχε μπει στην αντίσταση, είναι οι μόνοι από την οικογένεια που επιβίωσαν. Ο πατέρας, η μητέρα και ο άλλος αδερφός τους δεν επέστρεψαν από τα στρατόπεδα εξόντωσης. Η Βέιλ, με την επιστροφή της στη Γαλλία, ήταν από την αρχή έτοιμη να μιλήσει για το Ολοκαύτωμα, αλλά κανείς δεν φαινόταν να θέλει να την ακούσει. Σε ντοκιμαντέρ, γυρισμένο στις 2 Σεπτεμβρίου 1976, μιλά για τον εκτοπισμό της οικογένειάς της. Δείτε το ΕΔΩ.
Η Σιμόν Βέιλ σπούδασε Νομική και πολιτικές επιστήμες (Ιnstitut d'études politiques de Paris, Sciences Po), όπου γνώρισε και τον μετέπειτα σύζυγό της, Αντουάν Βέιλ (1926-2013). Παντρεύτηκαν το 1946 και απέκτησαν τρεις γιους. Εργάστηκε αρχικά ως δικηγόρος, ενώ το 1956 μπήκε στο δικαστικό σώμα. Η πολιτική της σταδιοδρομία ξεκίνησε με τη συμμετοχή της στην κυβέρνηση Φρανσουά Σιράκ, επί προεδρίας του Βαλερί Ζισκάρ Ντ’Εσταίν. Από τη θέση της ως υπουργός Υγείας ανέλαβε να φέρει εις πέρας, σε ένα εχθρικό κοινοβουλευτικό περιβάλλον, το δύσκολο έργο της νομιμοποίησης των αμβλώσεων και της αντισύλληψης, κατά τα προεκλογικά υπεσχημένα του Βαλερί Ζισκάρ Ντ’Εσταίν. Έγινε στόχος εξαιρετικά σκληρών επιθέσεων στο πλαίσιο της συζήτησης για την νομιμοποίηση, ενώ ένας βουλευτής είπε μάλιστα ότι ο νόμος «θέλει να στείλει τα παιδιά στους φούρνους», φρικτό σχόλιο που την έκανε να κλάψει μέσα στο κοινοβούλιο. Ο νόμος πέρασε και είναι μέχρι και σήμερα γνωστός στην Γαλλία ως «Νόμος Βέιλ». Αποχώρησε από την κυβέρνηση το 1979, οπότε εξελέγη ευρωβουλευτής στις πρώτες ευρωεκλογές. Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ήταν ο κεντρικός άξονας του πολιτικού της οράματος. Έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και μάλιστα με απευθείας εκλογή από το σώμα των ευρωβουλευτών. Ήταν μέλος του Ευρωκοινοβούλιου ως το 1993, οπότε επέστρεψε στην κεντρική πολιτική σκηνή της Γαλλίας και πάλι ως υπουργός Υγείας (1993-1995) της κυβέρνησης του Εντουάρντ Μπαλλαντύρ επί προεδρίας Φρανσουά Μιττεράν.
Η Σιμόν Βέιλ αποτελεί για την Γαλλία, αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη, ένα σύμβολο μνήμης του Ολοκαυτώματος. Τα τελευταία χρόνια της ζωής της είχε αναλάβει πολύ δυναμικό και ενεργό ρόλο στην προσπάθεια να κρατηθεί ζωντανή η μνήμη του Ολοκαυτώματος για τις νεότερες γενιές. Στο πλαίσιο αυτό, τον Ιανουάριο του 2006, βρέθηκε και στην Αθήνα, για να παρευρεθεί ως κεντρική ομιλήτρια στις εκδηλώσεις για την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος, που είχαν διοργανώσει το ΚΙΣΕ και η Νομαρχία Αθηνών. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ.
Η πολιτική ηγεσία της Γαλλίας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης εξέφρασε τα συλλυπητήριά της για τον θάνατο της Σιμόν Βέιλ, μεταφέροντας αισθήματα βαθειάς εκτίμησης για την ζωή και το έργο της. Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, εκφράζοντας τα θερμά του συλλυπητήρια προς την οικογένεια της Σιμόν Βέιλ, ευχήθηκε «το παράδειγμά της, το οποίο εμπεριέχει ό,τι καλύτερο έχει να δείξει η Γαλλία, να εμπνεύσει τους Γάλλους πολίτες». Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας, Εντουάρντ Φιλίπ, δήλωσε ότι η Σιμόν Βέιλ «θα είναι για πάντα το πρόσωπο της Γαλλικής Δημοκρατίας που στέκεται όρθια, ανθρώπινη και γενναιόδωρη» και συμπλήρωσε ότι «η Γαλλία χάνει μια προσωπικότητα από αυτές που εμφανίζονται σπάνια στην ιστορία». Για τον πρώην πρόεδρο της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ, η Σιμόν Βέιλ «ενσάρκωνε την αξιοπρέπεια, το θάρρος, την ευθύτητα». Ο Νικολά Σαρκοζύ, σε μια μακροσκελή ανάρτησή του στο Facebook έγραψε: «Γνώρισα την Σιμόν Βέιλ, θαύμασα την Σιμόν Βέιλ θέλω να γράψω εδώ ότι αγάπησα την Σιμόν Βέιλ, μου άρεσε Simone Veil, της οποίας η φιλία δεν με εγκατέλειψε ποτέ. Το γαλανό της βλέμμα μπορούσε να εκφράσει την αυθεντία, ακόμη και τον θυμό, αλλά έλαμπε πάντοτε από βαθιά καλοσύνη ελπίδα. Η Σιμόν Βέιλ παραμένει αθάνατη».
Το ΚΙΣΕ σε συλλυπητήριο μήνυμα που απηύθυνε προς την οικογένεια της Σ. Βέιλ και την Πρεσβεία της Γαλλίας στην Ελλάδα, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η Σιμόν Βέϊλ, με τη δράση και το παράδειγμά της ενσάρκωσε με τον καλύτερο τρόπο την έννοια της μεταπολεμικής αναδημιουργίας μέσα από τη μνήμη του Ολοκαυτώματος, την υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη συναδέλφωσης των λαών».
Σχετικά:
- Στον Ελληνικό Τύπο
- Στον ιστότοπο του ΚΙΣΕ
- Επιστολή του προέδρου του Ε.Κ. J.C. Juncker προς τον Γάλλο Πρόεδρο μέσω twitter
- Βίντεο: H Σ. Βέιλ μιλά για τον εκτοπισμό της οικογένειάς της (Συνέντευξη το 1976)
