Σε κλίμα συγκίνησης πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 25.10.2018, στο θέατρο «Μίκης Θεοδωράκης» η εκδήλωση του 1ου Γενικού Λυκείου Χανίων, για την απονομή του βραβείου του «Δικαίου των Εθνών» του Yad Vashem στους συγγενείς της Αθηνάς Βαρβατάκη για τη διάσωση του Ιωσήφ Βεντούρα. Η εν λόγω εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, το Ίδρυμα «Yad Vashem», την Πρεσβεία του Ισραήλ και τον Δήμο Χανίων.
«Ο Ιωσήφ Βεντούρας, που μας κάνει την ιδιαίτερη τιμή να παρευρίσκεται κοντά μας, είναι από τους ελάχιστους Εβραίους της Κρήτης, που γλύτωσαν από τους Γερμανούς και το πλοίο “Τάναϊς”, που πήρε στον βυθό μαζί του, στις 7 Ιουνίου του 
1944, περισσότερους από 300 Εβραίους – ανάμεσα τους και 88 παιδιά», τόνισε κατά την τοποθέτησή του ο δήμαρχος Χανίων Τάσος Βάμβουκας.
«Η ανθρώπινη πραγματικά συγκινητική ιστορία της Αθηνάς Βαρβατάκη και του Ιωσήφ Βεντούρα, σε χρόνια πολύ δύσκολα δίνει σε όλους εμάς και κυρίως στη νέα γενιά σημαντικά μηνύματα, με κυριότερο αυτό της αυτοθυσίας και της αλληλοϋποστήριξης ενάντια σε ένα θηριώδες σχέδιο μαζικής εξόντωσης, σε μια πολιτική πρακτική γενοκτονίας πρωτοφανούς κλίμακας», παρατήρησε ο κ. Βάμβουκας, προσθέτοντας πως «είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό δε το γεγονός ότι στη σημερινή εκδήλωση πρωταγωνιστικό ρόλο έχει το 1ο Γενικό Λύκειο Χανίων, οι μαθητές και οι μαθήτριες του οποίου θα μας παρουσιάσουν ένα αφιέρωμα μνήμης. Πεποίθησή μου, άλλωστε, είναι, ότι μόνο μέσω της παιδείας και της σωστής καλλιέργειας θα μπορέσουμε να αποφύγουμε στο μέλλον την επανάληψη τραγικών σελίδων της ιστορίας μας, που είχαν ως αποτέλεσμα την προμελετημένη μαζική δολοφονία εκατομμυρίων αθώων πολιτών, στρεφόμενοι ενάντια στην ίδια την ανθρώπινη φύση μας».
Ο Δήμαρχος Χανίων ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του επισημαίνοντας ότι το 2013 ο Δήμος σε συνεργασία με το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος πραγματοποίησε τα αποκαλυπτήρια του μνημείου του εμπορικού πλοίου «Τάναϊς», «αποδεικνύοντας ότι δεν έχουμε ξεχάσει τις εκατοντάδες ψυχές, που χάθηκαν, σε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή. Ευχή όλων μας είναι η θυσία τόσων ανθρώπων, αθώων θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας, να συντελέσει στην ενίσχυση της δημοκρατικής μας συνείδησης. Παράλληλα, άνθρωποι με ευγενική ψυχή, όπως η τιμώμενη, θα πρέπει να αποτελέσουν φωτεινά παραδείγματα για όλους εμάς στους δύσκολους καιρούς, που βιώνουμε».
Ο κ. Βάμβουκας στο περιθώριο της εκδήλωσης συνεχάρη ιδιαιτέρως τον διευθυντή του 1ου Γενικού Λυκείου Χανίων, κ. Πιτσιλαδή, τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τις μαθήτριες για τη συνολική προσπάθεια που κατέβαλαν και την τεκμηριωμένη ιστορική τους έρευνα, παρουσιάζοντας ένα άρτιο αποτέλεσμα με πολλαπλά μηνύματα, που συνδέονται με την αποδοκιμασία των φυλετικών, θρησκευτικών και κάθε άλλου είδους διακρίσεων. «Τα παιδιά διδάχτηκαν και μας δίδαξαν», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Βάμβουκας.
«To όνομά μου είναι Ιωσήφ. Όμως στην οικογένειά μου και ανάμεσα στους φίλους μου, το όνομά μου είναι, Σήφης. Η Αθηνά με φώναζε ‘Σηφαλιό’. Η Αθηνά. Ένα λουλούδι που γεννήθηκε σ’ αυτό το νησί μ’ έμαθε ν’ αγαπώ αυτήν τη γη, να γίνω Χανιώτης», θυμήθηκε συγκινημένος ο κ. Βεντούρας, μιλώντας στο κοινό μετά την βράβευση. «Και μεγάλωσα με τα αρώματα και τα παραμύθια αυτού του νησιού, όπως μου τα έλεγε η Αθηνά».
Εβραϊκή οικογένεια εμπόρων των Χανίων οι Βεντούρα, γλιτώνουν από το “Τάναϊς” και διαφεύγουν στην Αθήνα. Μαζί τους, η οικονόμος τους, Αθηνά Βαρβατάκη, το πέμπτο παιδί αγροτικής οικογένειας από τον Κουρνά που αποφασίζει να δέσει τη ζωή της με την σωτηρία του μικρού Ιωσήφ. Τον παίρνει μαζί της στο σπίτι της οικογένειας Πετρόχειλου στην Εκάλη- όπου δουλεύει ως υπηρεσία- και τον παρουσιάζει σαν παιδί εκτός γάμου, αδιαφορώντας για το κοινωνικό στίγμα της εποχής. «Μια γυναίκα σχεδόν αγράμματη ωστόσο είχε μια έμφυτη σοφία. Όταν μιλούσε κανείς μαζί της, νόμιζε πως μιλάει με έναν φιλόσοφο. Είχε μια απέραντη καλοσύνη για όλους, δεν την άκουσα ποτέ να μιλάει με αντιπάθεια για κάποιον. Ήταν η γυναίκα που με ανέθρεψε. Σε πλήρη γνώση του κινδύνου που διέτρεχε εμφανίζοντάς με ως παιδί της και με το στίγμα με παρουσίαζε σαν παιδί της και έτσι κρύφτηκα σε μια βίλα της Εκάλης. Μας χώριζε ένα συρματόπλεγμα από ένα γερμανικό στρατόπεδο. Γι’ αυτό δεν με άφηνε ποτέ να βγάζω το βρακί μου σε μια πισίνα ενώ όλα τα παιδάκια ήταν γυμνά (σ.σ. για να μην φανεί η περιτομή)» θυμάται ο κ. Βεντούρας, γνωστός ποιητής σήμερα. «Η οικογένειά μου μοιράστηκε στα τρία: οι γονείς μου κρύφτηκαν από την οικογένεια του Κωνσταντίνου Σφακιάνακη, ενώ η αδελφή μου κρύφτηκε με την Ευαγγελία Γεωργιάδου, την αδελφή της μητέρας του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη».
«Η Αθηνά υπήρξε πράγματι μια μητέρα μου. Πολλές φορές όταν ήμουν μικρός αμφέβαλα αν όντως ήμουν παιδί των γονιών μου ή αν είχα υιοθετηθεί και ήταν εκείνη η φυσική μου μητέρα. Θέλω να πω πως είμαι κατάπληκτος από την παρουσίαση αυτού του σχολείου. Έχω παραστεί σε πολλές σχολικές παραστάσεις. Η αρτιότητα αυτής σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα με άφησε κατάπληκτο. Θέλω να συγχαρώ τους πάντες, όλους τους συντελεστές, τους καθηγητές, αλλά κυρίως τα παιδιά που τόσο άρτια μας έδωσαν αυτήν την παρουσίαση, ‘Η μητέρα της καρδιάς μας’”.
Με τιμή παρέλαβαν το βραβείο τα ανίψια της Βαρβατάκη, η οποία πέθανε στον Κουρνά, το 1996. «Ήταν η μητέρα της καρδιάς για εμάς. Γιατί μάνα δεν είναι μόνο αυτή που γεννάει ένα παιδί, είναι οποιαδήποτε γυναίκα ανοίξει τις φτερούγες τις καρδιάς για να σώσει έστω και ένα παιδί» τόνισε μετά την βράβευση η ανιψιά της κάνοντας λόγο για «μια γυναίκα που αψήφισε την κατακραυγή του κόσμου και πολέμησε χωρίς αληθινά όπλα, αλλά με τα όπλα της ψυχής της».
Το δικό της πολιτικό μήνυμα έστειλε η πρέσβης του Ισραήλ Ιρίτ Μπεν – Άμπα ζητώντας από την Ευρώπη να μην ξεχάσει τη θηριωδία του Ολοκαυτώματος και να μην επιτρέψει ποτέ ξανά να μεγαλώσουν τέτοιες ιδέες.
Η ίδια δώρισε δύο βιβλία στην βιβλιοθήκη του 1ου ΓΕΛ.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν μεταξύ άλλων ο αρχιεπίσκοπος Κρήτης, Ειρηναίος, οι μητροπολίτες Κυδωνίας και Αποκορώνου, Δαμασκηνός, Κισάμου και Σελίνου, Αμφιλόχιος, η πρέσβης του Ισραήλ, Ιρίτ Μπεν – Άμπα, ο γενικός γραμματέας Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας, κ. Καλαντζής, ο γενικός γραμματέας του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου, κ. Βίκτωρ Ελιέζερ, κ.α.
Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο μνημείο, που είναι αφιερωμένο, στα θύματα του «Τάναϊς», στην περιοχή του Κουμ Καπί.
Το απόγευμα της ίδιας μέρας, η Πρεσβεία του Ισραήλ, η Περιφέρεια Κρήτης, ο Δήμος Αποκορώνου, η Παγκρήτια Ένωση Αθηνών, ο Σύλλογος Κουρνά κ.ά. φορείς, διοργάνωσαν στον τόπο καταγωγής της τιμηθείσας, στο χωριό Κουρνάς Χανιών, εκδήλωση για τη δωρεά των απογόνων της Αθηνάς Βαρβατάκη στον Πολιτιστικό Σύλλογο Κουρνά του διπλώματος και της πλακέτας που της απένειμε το Υad Vashem.
Κατά την εκδήλωση έγιναν χαιρετισμοί από τον Δήμαρχο Αποκορώνου, κ. Χαρ. Κουκιανάκη, την Πρέσβητου Ισραήλ, κα Ιρίτ Μπεν Άμπα, τον περιφερειάρχη Κρήτης, κ. Σταύρο Αρναουτάκη, τον εκπρόσωπο της Παγκρήτιας Ένωσης Αθηνών, τον πρόεδρο του Συλλόγου Κουρνά, κ. Μιχάλη Μπερικάκη, τον πρόεδρο Συλλόγου Κουρνά (Αττικής), κ. Στέλιο Βανταράκη και τον γενικό γραμματέα του ΚΙΣΕ κ. Βίκτωρ Ελιέζερ.
ΠΗΓΗ: Στοιχεία από ιστοσελίδες hania.news & zarpanews.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:
