.jpg)
Με τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου των Ελλήνων Δικαίων των Εθνών, στο προαύλιο της Συναγωγής Μπεθ Σαλόμ της Αθήνας, που έγιναν την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2016, στα πλαίσια των εκδηλώσεων για την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος, ο Ελληνικός Εβραϊσμός απέδωσε την οφειλόμενη τιμή στους ήρωες της Κατοχής, τους Έλληνες Χριστιανούς συμπατριώτες που με αυταπάρνηση έσωσαν πολλούς Εβραίους, θέτοντας σε κίνδυνο τη δική τους ζωή και εκείνη των οικογενειών τους.
«Οι Εβραίοι έχουν μία παραπάνω αίσθηση, αυτή της Μνήμης», τόνισε χαρακτηριστικά στην ομιλία του ο εμπνευστής του Μνημείου κ. Βενιαμίν Αλμπάλας, τ. πρόεδρος του ΚΙΣΕ και της Ι.Κ. Αθηνών, και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εβραϊκών Κοινοτήτων. Είναι γεγονός ότι οι Εβραίοι επιζώντες, μετά το τραύμα του διωγμού και της Κατοχής, αναζήτησαν τους σωτήρες για να τους τιμήσουν. Παράλληλα, το Ισραήλ τους απονέμει τον τίτλο και το μετάλλιο του «ΔΙΚΑΙΟΥ μεταξύ των Εθνών», που αποτελεί την ανώτερη κρατική διάκριση, επισημοποιώντας έτσι την αναγνώριση και την παντοτινή ευγνωμοσύνη προς τους ανθρώπους που με τις πράξεις τους έδωσαν την ανώτερη και ευγενέστερη αξία στη λέξη «Άνθρωπος», προσδίδοντάς της μια υπερβατική έννοια.
Τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου έγιναν από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλο, παρουσία απογόνων των Δικαίων και επιζώντων της Κατοχής. Ομιλίες για τη σημασία και το ρόλο του Μνημείου εκφωνήθηκαν από τον πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών κ. Μίνο Μωυσή, τον πρόεδρο του ΚΙΣΕ κ. Μωϋσή Κωνσταντίνη και τον κ. Β. Αλμπάλα. Το Μνημείο των Ελλήνων Δικαίων υλοποιήθηκε με απόφαση και ενέργειες της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών και χορηγίες των: Ι.Κ. Αθηνών, Ι.Κ. Θεσσαλονίκης, Μωύς Γιουσουρούμ και του Ιδρύματος Gariwo, the Gardens of the Righteous. Eίναι ιδιαίτερο και πρωτότυπο, διαδραστικό και γεμάτο συμβολισμούς και μηνύματα.
Χώρος: Είναι τοποθετημένο στα κάγκελα του προαυλίου της Συναγωγής Αθηνών γιατί εκεί συγκεντρώνονταν οι Εβραίοι της Αθήνας για να καταγραφούν, βάσει της γερμανικής διαταγής της 4.10.1943. Εκεί διαδόθηκαν οι ψίθυροι για την ανάγκη διαφυγής και οι Εβραίοι ξεκίνησαν την αγωνιώδη αναζήτηση καταφυγίων. Επίσης, εκεί συγκεντρώθηκαν και οι 800 Εβραίοι που την μοιραία Παρασκευή 24.3.1944 συνελήφθησαν από τη Γκεστάπο και εκτοπίστηκαν αρχικά στο Χαϊδάρι και στη συνέχεια στο Άουσβιτς. Πολύ χαρακτηριστικά αναφέρεται στον συμβολισμό του χώρου ο πρόεδρος της Ι.Κ. Αθηνών κ. Μίνος Μωϋσής: «Εδώ στην οδό Μελιδόνη, στο κέντρο της Εβραϊκής γειτονιάς της Αθήνας, τον Μάρτη του ’44, Εβραίοι που δεν είχαν την τύχη να προστατευτούν από τέτοιους Ανθρώπους, όπως οι Δίκαιοι, συλλαμβάνονταν και φορτώνονταν στα φορτηγά για το Χαϊδάρι και από εκεί στα τρένα για τα Στρατόπεδα Συγκέντρωσης».
Σχέδιο: Το σχήμα του Μνημείου είναι επίσης χαρακτηριστικό. Δεν απεικονίζει απλώς ένα βιβλίο, είναι ένα βιβλίο. Στο εξώφυλλό του ένα δέντρο, σύμβολο της ζωής στην εβραϊκή πίστη. Στις εσωτερικές μεταλλικές σελίδες του -που ο επισκέπτης μπορεί κυριολεκτικά να τις ξεφυλλίσει, καθώς κινούνται γύρω από έναν άξονα, τη ράχη του βιβλίου- είναι χαραγμένα τα 328 ονόματα των Ελλήνων Δικαίων. Στη βάση του η επιγραφή «Όποιος σώζει μια ζωή σώζει τον κόσμο όλο». 
To Μνημείο φιλοτεχνήθηκε από τις κυρίες Ματίλντα Μπεράχα, αρχιτέκτονα, Κέλλη Κόβο γραφίστα, και Αναστασία Φιλιπποπούλου αρχιτέκτονα, οι οποίες μετείχαν και στην ειδική επιτροπή που ανέλαβε την υλοποίηση της πρωτοβουλίας μαζί με τους κ. Βενιαμίν Αλμπάλα εκ μέρους του ΚΙΣΕ, Μίκη Μοδιάνο, και Χαΐμ Ναχμία εκ μέρους της Ι.Κ. Αθηνών.
Η αρχική ιδέα για την κατασκευή του ‘γεννήθηκε’ τον Νοέμβριο του 2013, στη σκέψη του κ. Αλμπάλα όταν ως πρόεδρος του ΚΙΣΕ τότε συνόδευσε τους εκπροσώπους του Ιδρύματος Ραούλ Βάλλενμπεργκ στο Προεδρικό Μέγαρο για την απονομή του Μεταλλίου Βάλλενμπεργκ στον τότε πρόεδρο της Δημοκρατίας. Χαρακτηριστικά το αναφέρει στην ομιλία του ο κ. Αλμπάλας:
«Στις 18 Νοεμβρίου 2013, σε σεμνή τελετή στο Προεδρικό Μέγαρο, το Ίδρυμα Raoul Wallenberg τίμησε τους Έλληνες Δικαίους και τον Ελληνικό λαό στο πρόσωπο του τότε Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Καρόλου Παπούλια.
Ήμουν εκεί, τότε ως Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος. Ήταν ακριβώς εκείνη η στιγμή, που η μνήμη αυτή ξύπνησε.
Ήταν τότε, που η εικόνα του χρέους και της απότισης τιμής στους Έλληνες Δικαίους των Εθνών πλημμύρισαν τη σκέψη μου.
Ήταν τότε, που υποσχέθηκα στον εαυτό μου και στο ακροατήριο, ως κρυμμένο παιδί που μαζί με την πατρική μου οικογένεια μας είχε σώσει ένας Έλληνας Δίκαιος, ότι ο Εβραϊσμός της Ελλάδος θα τιμήσει τους Έλληνες Δικαίους των Εθνών».
Αποσπάσματα από τις ομιλίες
* Του προέδρου της Ι.Κ. Αθηνών κ. Μίνου Μωϋσή: «Σήμερα, η Αθήνα και η Ελλάδα συναντιέται με την ιστορία όχι επιφανών, αλλά απλών ανθρώπων, που συνήθως η ιστορία ξεπερνά.
…Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο η Ισραηλιτική Κοινότητα Αθηνών φιλοξενεί το Μνημείο των Ελλήνων Δικαίων, ως ελάχιστη ένδειξη ευγνωμοσύνης του συνόλου των Ελλήνων Εβραίων. Παρακαταθήκη στην πόλη της Αθήνας για να τους θυμάται και να τους τιμά για πάντα. Γιατί απλά ήταν ΑΝΘΡΩΠΟΙ».
* Του προέδρου του ΚΙΣΕ, κ. Μωϋσή Κωνσταντίνη: «… Όποιος γλύτωσε την εκτόπιση στη διάρκεια του κατατρεγμού έζησε όλο το φάσμα της ανθρώπινης φύσης: αδιαφορία – προδοσία – εχθρότητα - ιδιοτέλεια και κερδοσκοπία, αλλά και από την άλλη μεριά: αυτοθυσία, ηρωϊσμό, αλληλεγγύη, υποστήριξη… Η πρώτη κατηγορία ήταν ο κανόνας, η δεύτερη ήταν η εξαίρεση…
Η μόνη μας ελπίδα, το φως μέσα στο σκοτάδι ήταν οι σωτήρες μας.
…. Στη σημερινή εποχή της κρίσης των αξιών, της αναβίωσης του Ναζισμού και της εξάπλωσης του αντισημιτισμού και του φανατισμού, γινόμαστε και πάλι μάρτυρες των μεγάλων αντιθέσεων: Ενώ ο κόσμος προχωρά μπροστά με τεχνολογικά θαύματα, μεσαιωνικές πρακτικές (αποκεφαλισμοί και μαχαιρώματα) ξαναζωντανεύουν χρησιμοποιώντας την τεχνολογία ως μέσο διάδοσης και εκτέλεσης.
Σε αυτό το σταυροδρόμι καλούμαστε να διαλέξουμε δρόμο και να δείξουμε το δρόμο. Σ΄ αυτή την απόφαση μάς βοηθά η ανθρωπιά των «Δικαίων» και αυτό είναι το μήνυμα που εκπέμπει το παράδειγμά τους, αλλά και το παρόν ΜΝΗΜΕΙΟ που αποκαλύπτουμε σήμερα. Η ελπίδα ζωής που δώσατε σε εμάς, ας αποτελέσει μάθημα ζωής για τη νέα γενιά. Οι ΔΙΚΑΙΟΙ μάς δείχνουν το δρόμο. Όπως υπήρξαν οι δικοί μας σωτήρες, μπορούν -με το φωτεινό παράδειγμα του θάρρους τους- να γίνουν και οι σωτήρες της επόμενης γενιάς».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ:
