Με κάθε επισημότητα πραγματοποιήθηκαν στις 23 & 24 Μαρτίου 2019 οι εκδηλώσεις για την Ημέρα Μνήμης της Εβραϊκής Κοινότητας Άρτας, με αφορμή τη συμπλήρωση 75 ετών από τη σύλληψη των Αρτινών Εβραίων (24 Μαρτίου 1944) από τα Γερμανικά Στρατεύματα. Οι εκδηλώσεις έγιναν για τρίτη συνεχόμενη χρονιά από το Δήμο Αρταίων, ενώ μεταξύ άλλων, παρέστη και ο Πρόξενος της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη Βάλτερ Στέχελ.
«Για μια ακόμη χρονιά είμαστε εδώ για να θυμηθούμε και να μάθουμε για ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της Άρτας. Ελπίδα όλων μας είναι να μην ζήσει κανείς άνθρωπος τη φρίκη που έζησαν τότε οι άνθρωποι εκείνοι. Η ιστορική μνήμη της Κοινότητας διατηρείται αναλλοίωτη και οι απόγονοι των μελών της, κρατούν ακόμη δεσμούς με την γενέτειρα των προγόνων τους. Πρόκειται για ένα ταξίδι στο χρόνο, με το οποίο μαθαίνουμε την ιστορία της πόλης μας. Αυτό μας δίνει δύναμη για το μέλλον» ανέφερε μεταξύ άλλων, στο χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Αρταίων Χρήστος Τσιρογιάννης, ο οποίος ευχαρίστησε τους εκπροσώπους του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου και των Εβραϊκών Κοινοτήτων που παρέστησαν, το Σύλλογο «Σκουφά» για τη φιλοξενία της κεντρικής εκδήλωσης και όλους όσους έδωσαν το «παρών» στις εκδηλώσεις. Παράλληλα, ο κ. Τσιρογιάννης τίμησε την κ. Τελένια Σαμπά-Κοέν ως την πρώτη δημότη Αρταίων Εβραϊκής καταγωγής (μετά την πρόσφατη μεταδημότευσή της) μετά από πολλές δεκαετίες.
«Ως Άρτα μπορούμε και θέλουμε να προβάλλουμε την περιοχή μας στην τουριστική αγορά του Ισραήλ, καθώς πλέον είναι ορθάνοιχτοι οι δίαυλοι επικοινωνίας και συνεργασίας. Επιπλέον, σε συνεργασία με το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο, θέλουμε να αναδείξουμε ακόμη περισσότερο την ιστορική διαδρομή της Ισραηλιτικής Κοινότητας Άρτας, καθώς και να συνεχίσουμε την δικτύωση με άλλες Ισραηλιτικές Κοινότητες ανά την Ελλάδα» ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο Δήμαρχος.
Στις εκδηλώσεις παρέστησαν μέλη Ισραηλιτικών Κοινοτήτων από όλη τη χώρα, περίπου 250 άτομα, που γνώρισαν την Άρτα, περπάτησαν στην πόλη και ήρθαν σε επαφή με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Το Σάββατο 23.3.2019 πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Συλλόγου «Σκουφάς» προβολή φωτογραφιών με θέμα «Για να θυμάσαι τη Ροζίνα. – Η Ισραηλιτική Κοινότητα Άρτας μέσα από το φακό». Την Κυριακή 24.3.2019 το πρωί έγινε περιήγηση στην παλιά Εβραϊκή συνοικία της Άρτας, ενώ το μεσημέρι στην αίθουσα του Συλλόγου «Σκουφάς» πραγματοποιήθηκε η κεντρική εκδήλωση της ημέρας, με την παρουσίαση της ιστορικής πορείας της Εβραϊκής Κοινότητας Άρτας από τον δικηγόρο-γραφολόγο και ερευνητή Χάρη Βαδιβούλη. Παράλληλα, μίλησαν ο Βίκτωρ Ελιέζερ, Γενικός Γραμματέας του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος και ο Βενιαμίν Μιζάν.
Οι εκδηλώσεις μνήμης έκλεισαν με Επιμνημόσυνη Δέηση και κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο Ολοκαυτώματος. Παράλληλα, η Χορωδία του Συλλόγου «Μακρυγιάννης» ερμήνευσε το «Va pensiero» από το Nabuccoτου Verdi, ενώ ακολούθησε πορεία με αναμμένα κεριά μέσα από την Εβραϊκή Συνοικία προς την πλατεία Κιλκίς, στο σημείο όπου οι δυνάμεις κατοχής συγκέντρωσαν ους συλληφθέντες Αρτινούς Εβραίους.
Στις εκδηλώσεις παρέστησαν, μεταξύ άλλων oΠρόξενος της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη Βάλτερ Στέχελ, o Βουλευτής Άρτας Γιώργος Στύλιος, ο Αντιπεριφερειάρχης Άρτας Βασίλης Ψαθάς, ο Αστυνομικός Διευθυντής Άρτας Ευάγγελος Αναγνωστάκης και ο Διοικητής της Πυροσβεστικής Άρτας Ευθύμιος Δρόσος. Από το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος, ο κ. Βίκτωρ Ελιέζερ Γενικός Γραμματέας, από την Ισραηλιτική Κοινότητα Τρικάλων ο κ. Ιακώβ Βενουζίου, Πρόεδρος, από την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης κ. Πίγχας Παρέντε, Tαμίας του Κοινοτικού Συμβουλίου, από την Ισραηλιτική Κοινότητα Χαλκίδας ο κ. Μίνως Λεβής, από την Ισραηλιτική Κοινότητα Αθηνών, ο κ. Ζοζέφ Μιζάν Γενικός Γραμματέας, από την Ισραηλιτική Κοινότητα Ιωαννίνων η κα Αλέγρα Μάτσα Γενική Γραμματέας, από την Μπενέ Μπερίτ Ελλάδος ο κ. Βίκτωρ Μπατής, από την Εβραϊκή Νεολαία Ελλάδος, ο κ. Ντάνι Κόβο.
Ο Δήμος Αρταίων ευχαριστεί θερμά για τη συνεργασία τον Σύλλογο «Σκουφά» και τον Σύλλογο «Μακρυγιάννη», την Ελληνική Αστυνομία, τον δικηγόρο-γραφολόγο Χάρη Βαδιβούλη, την Άννα Κουτρούμπα, την Κατερίνα Σχισμένου, τους υπαλλήλους του Δήμου και όλους όσους βοήθησαν στις εκδηλώσεις, τους κατοίκους της Άρτας και όλα τα μέλη των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων που έδωσαν το «παρών» στο διήμερο των εκδηλώσεων.
Στις 26.3.2019, στο blogspot romiazirou δημοσιεύτηκε το ακόλουθο κείμενο της Κατερίνας Σχισμένου για τις εκδηλώσεις στην Άρτα.
Δεν είναι που ξαναβρισκόμαστε όλοι μαζί αυτές τις ημέρες και η πόλη μας γεμίζει με ό,τι είχε κάποτε που τελικά δεν χάθηκε αλλά επανήλθε. Δεν είναι που ακούγονται παντού στις παρέες παλιές ιστορίες μνήμης και θύμησης, αλλά και νοσταλγίας και αγάπης γιατί η ιστορία είναι μια προσωπική εγγραφή της μνήμης του καθενός και μια συλλογική μνήμη με περισσότερες ατομικές εγγραφές. Είναι μια πληγή, το αδύνατο πένθος που κουβαλά ο καθένας μας καθώς και το δικαίωμα του ανθρώπου για την πατρίδα του που πάντα θα είναι τα προγονικά του μέρη και όσα εγγράφηκαν και αποτυπώθηκαν στην καρδιά του.
Είναι και η άνοιξη που μας θυμίζει πως υπάρχουν και πράγματα που δεν μπορεί να πνίξει το αίμα και το σκότος γιατί υπάρχουν και άνθρωποι που ανοίγουν την θύμηση και την αγάπη τους ενάντια στην πόρτα της κλειστής βίας του δογματισμού και των μονόδρομων επιλογών.
Ακούσαμε δύο άκρως εξαιρετικές ομιλίες, αφού την προηγούμενη ημέρα είδαμε την ενδιαφέρουσα και άκρως συγκινητική προβολή φωτογραφιών που επιμελήθηκε ο Θεοχάρης Βαδιβούλης «Για να θυμάσαι τη Ροζίνα», αλλά μένουμε και στις ομιλίες των κυρίων Βίκτωρος Ελιέζερ, γενικού γραμματέα ΚΙΣΕ, ο οποίος μας συγκίνησε για άλλη μια φορά με την ικανότητά του να βλέπει βαθιά και με μια πανοραμική προοπτική που λίγοι διαθέτουν.
«Μια ανθούσα κοινότητα ξεριζώθηκε από τον τόπο της και αφανίστηκε ολοκληρωτικά στο όνομα του αντισημιτικού μίσους. Έσβησαν τα χνάρια της ιστορικής της διαδρομής… μέχρι πρόσφατα… που ο Δήμος, σε συνεργασία με κάποιους ευαισθητοποιημένους πολίτες της Αρτας πήραν την πρωτοβουλία για την οργάνωση εκδηλώσεων μνήμης του εκτοπισμού των Εβραίων της Αρτας . Εκ μέρους του Ελληνικού Εβραϊσμού τους ευχαριστώ και τους συγχαίρω.
Σήμερα, η Ευρώπη και ο κόσμος όλος διανύουν και πάλι μία από τις δυσκολότερες περιόδους της σύγχρονης ιστορίας, λόγω της εξάπλωσης του φανατισμού, του φονταμενταλισμού και της τρομοκρατίας, της αύξησης των αντισημιτικών επεισοδίων, και της ανόδου νεοναζιστικών κομμάτων. Οι πρόσφατες εξελίξεις προβληματίζουν και σοκάρουν. Ο συναγερμός έχει ήδη σημάνει και μας υπογραμμίζει το πού μπορεί να οδηγήσει η παραγνώριση ή η υποβάθμιση των σοβαρότατων κινδύνων που δημιουργούνται από την επικράτηση των ακραίων ιδεολογιών και του ρατσισμού. Γι΄ αυτό και τώρα -περισσότερο από ποτέ- υπάρχει η ανάγκη διατήρησης της μνήμης, εξερεύνησης του παρελθόντος, ανάδειξης όλων των πτυχών της τοπικής ιστορίας, προαγωγής των ανθρωπιστικών αξιών. Σημαντικές πρωτοβουλίες έχουν αναληφθεί τα τελευταία χρόνια σε όλη την Ελλάδα [έστω με καθυστέρηση], με στόχο τη Γνώση, την Παιδεία και τον Πολιτισμό. Είναι πηγή πίστης και ενθάρρυνσης για το μέλλον.
Ωστόσο χρειάζεται να εντατικοποιηθούν και να εμπλουτιστούν. Διότι μόνον η ΠΑΙΔΕΙΑ και η ΓΝΩΣΗ μπορεί να είναι η απάντηση στα φαινόμενα αναβίωσης του φανατισμού....».
Ακολούθησε η ομιλία του Βενιαμίν Μιζάν, όπου μίλησε για την Άρτα που βρίσκεται ακόμη μετά από τόσα χρόνια μέσα του όχι μόνο στο μυαλό του, αλλά πολύ περισσότερο στη ψυχή του και που θα την κουβαλά για πάντα μαζί του. Τις εκδηλώσεις για πρώτη φορά παρακολούθησαν και ο πρόξενος της Γερμανίας Βάλτερ Στέχελ, όπως και η υποπρόξενος Χριστίνα Λόρ, όπου σε δήλωσή του μίλησε για την καταπολέμηση των φαινομένων του ρατσισμού και αντισημιτισμού στην Ευρώπη με την παιδεία και τον διαφωτισμό, την ενημέρωση ενώ επισκέφθηκε τα μαρτυρικά σημεία όχι μόνο του Κομμένου αλλά και των Συκιών και Λουτροτόπου.
Με την επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο του Ολοκαυτώματος και την συμβολική πορεία μέσα από την εβραϊκή συνοικία έως την πλατεία του Κιλκίς που ήταν και ο τελευταίος σταθμός της εβραϊκής κοινότητας στις 24 Μαρτίου 1944 ολοκληρώθηκαν και φέτος οι τελετές μνήμης που φυσικά δεν αρκεί να περιορίζονται στο μόνο εδώ και τώρα μια στιγμή, αλλά η μνήμη να καλλιεργείται γιατί ούτε μεταφέρεται ούτε παραλαμβάνεται αλλά διεκδικείται. Δεν αρκεί να την κληρονομήσουμε αλλά και να την κατακτήσουμε για να την αποκτήσουμε. Η μνήμη είναι μια περίεργη συνθήκη και συχνά τρέφεται όχι μόνο με την ιστορία αλλά και με το συναίσθημα....
ΠΗΓΕΣ: ΔΗΜΟΣ ΑΡΤΑΙΩΝ, 26.3.2019 & romiaziroublogspot.com, 26.3.2019
