Από το 1945, όταν ιδρύθηκε το Κ.Ι.Σ., και στη δύσκολη μεταπολεμική περίοδο που ακολούθησε, ιδιαίτερα σημαντικές προσωπικότητες ηγήθηκαν του Ελληνικού Εβραϊσμού συμβάλλοντας με την εθελοντική προσφορά τους στην ανασύσταση και την ανάπτυξη της εβραϊκής ζωής στην Ελλάδα.
Προς τιμήν των 14 προέδρων, που ηγήθηκαν του συντονιστικού οργάνου του Ελληνικού Εβραϊσμού, κατά την περίοδο 1945-1998, το Κ.Ι.Σ. διοργάνωσε εκδήλωση, που έγινε στις 11 Ιανουαρίου 2010 στο Πνευματικό Κέντρο της Ι.Κ. Αθηνών. Την εκδήλωση επιμελήθηκε η Επιτροπή Δημοσίων Σχέσεων του Κ.Ι.Σ.,
Στις 19.11.2008 το Κ.Ι.Σ. και η Επιτροπή Δημοσίων Σχέσεων διοργάνωσαν, στο Πνευματικό Κέντρο της Ι.Κ. Αθηνών, εκδήλωση για τους κ.κ. Μαήρ Μάϊση και Νίκο Σταυρουλάκη, τιμώντας το σύνολο της προσφοράς τους στην ελληνική εβραϊκή κοινότητα, την οποία και οι δύο υπηρετούν επί πολλά χρόνια.
Αυτή ήταν η δεύτερη εκδήλωση της σειράς «Πρόσωπα του Ελληνικού Εβραϊσμού», που θέσπισε το Κ.Ι.Σ. ύστερα από σχετική πρόταση της Επιτροπής Δημοσίων Σχέσεων. Ο κύκλος εκδηλώσεων είχε εγκαινιαστεί πέρυσι με τιμηθέντες τους Μαρσέλ Γιοέλ και Ραφαήλ Φρεζή.
Λίγα λόγια για τους τιμηθέντες
Νίκος Σταυρουλάκης: η πρώτη επαφή του Νίκου Σταυρουλάκη με την Ισραηλιτική Κοινότητα της Αθήνας έγινε το 1962, όταν ο τότε Ισραηλινός πρέσβης του ζήτησε να συνοδεύσει μια ομάδα Ισραηλινών από το Ινστιτούτο Μπεν Ζβι. Αυτή ήταν η αφορμή για τη γνωριμία του με τον τότε πρόεδρο της Κοινότητας Αθηνών Νούλη Βιτάλ, με τον οποίο είχε στενή φιλία. Το 1965 ο Νίκος Σταυρουλάκης έγινε επίσημα μέλος της Ι.Κ. Αθηνών, αλλά λίγα χρόνια αργότερα, το 1967, μετά τον Πόλεμο τον Έξι Ημερών, μετανάστευσε στο Ισραήλ. Το 1973, επιστρέφοντας στην Ελλάδα, ακολούθησε ακαδημαϊκή καριέρα και το 1976, σε συνάντησή του με τους Νούλη Βιτάλ, Ηλία Αλμοσλίνο και Μωυσή Κωνσταντίνη, συζητήθηκε για πρώτη φορά η πιθανότητα δημιουργίας εβραϊκού Μουσείου. Τον Ιούλιο του 1977 άρχισε η υλοποίηση για την ίδρυση του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος με την παραχώρηση ενός δωματίου, δίπλα στη Συναγωγή, στον Νίκο Σταυρουλάκη για να ταξινομήσει και να συγκεντρώσει το υλικό που υπήρχε. Το 1979, το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος εγκαινιάστηκε επίσημα παρουσία του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τσάτσου και το 1983 ολόκληρη η συλλογή μεταφέρθηκε σε νέο χώρο, στη Λ. Αμαλίας. Μία άλλη μεγάλη πρόκληση για το Νίκο Σταυρουλάκη ήταν οι εργασίες για την αναστήλωση της Συναγωγής Χανίων, οι οποίες ολοκληρώθηκαν το 2001 με την εγκατάσταση των κυλίνδρων της Τορά και την τελετή των εγκαινίων. Σημαντική επίσης είναι η συμβολή του και στη δημιουργία του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης, το οποίο εγκαινιάστηκε το 2005.
Μαήρ Μάϊσης: Η συμβολή του Μαήρ Μάϊση στην Ι.Κ. Χαλκίδας χρονολογείται από το 1961, όταν προσέφερε τις υπηρεσίες του στην επιτροπή Χεβρά Κεδοσά και μέσα από αυτή ήρθε σε επαφή με το χώρο του εκεί εβραϊκού νεκροταφείου. Από τότε ξεκινάει η έρευνά του για τη συγκέντρωση στοιχείων για την ιστορία της Ι.Κ. Χαλκίδας. Το 1978 εκλέχτηκε πρόεδρος της Ι.Κ. Χαλκίδος και -πέρα από τις άλλες αρμοδιότητές του- ασχολήθηκε συστηματικά το εβραϊκό νεκροταφείο Χαλκίδας, οι οποίες έφεραν στο φως περίπου εκατό παλαιές επιτύμβιες στήλες και επιγραφές. Την περίοδο 1990 – 2001 αναστηλώθηκαν οι περισσότεροι από τους παλαιούς τάφους του νεκροταφείου και εγκαινιάστηκε, στον ίδιο χώρο, με την τοποθέτηση της μεζουζά, η αίθουσα που θα στεγάσει το Εβραϊκό Μουσείο Χαλκίδας, όπου θα φιλοξενηθούν τα ευρήματα. Επιπλέον, ο Μαήρ Μάϊσης έχει ασχοληθεί με τη συγγραφή της ιστορίας της Κοινότητας Χαλκίδας, καθώς και με τις εβραϊκές παραδόσεις της πόλης.
Η εκδήλωση, την οποία παρουσίασε η κα Μπέττυ Μαγρίζου, πρόεδρος της Επιτροπής Δημοσίων Σχέσεων του Κ.Ι.Σ. ξεκίνησε με χαιρετισμό του προέδρου του Κ.Ι.Σ. κ. Μωϋσή Κωνσταντίνη, ο οποίος επεσήμανε την προσφορά των δύο ομοθρήσκων και την ευρύτερη συμβολή τους στην πνευματική κληρονομιά των Εβραίων της Ελλάδας.
Στη συνέχεια προβλήθηκαν ολιγόλεπτα βίντεο με φωτογραφίες από τη δημιουργική πορεία της ζωής των δύο τιμωμένων και ακολούθησαν εμπεριστατωμένες εισηγήσεις για τον Μ. Μάϊση από την κα Μπέκη Κωστή και για τον Ν. Σταυρουλάκη από τον κ. Δαυίδ Αράρ.
Στη συνέχεια, σε κλίμα ιδιαίτερα συγκινητικό, ο πρόεδρος του Κ.Ι.Σ. απένειμε στον κ. Μαήρ Μάϊση και στον κ. Νίκο Σταυρουλάκη τα τιμητικά μετάλλια «Πρόσωπα του Ελληνικού Εβραϊσμού», τα οποία δημιουργήθηκαν από το Κ.Ι.Σ. ειδικά για το συγκεκριμένο σκοπό. Το σχέδιο της μίας πλευράς του μεταλλίου έχει φιλοτεχνήσει ο κ. Ν. Σταυρουλάκης. Πρόκειται για καλλιτεχνική απεικόνιση της προσευχής «Αλ νετιλάτ γιαντάγιμ», που κατά μία συμβολική σημασία, εκτός των άλλων, αναφέρεται σε εκείνους που τείνουν τα χέρια για βοήθεια προς τους συνανθρώπους. Στην άλλη πλευρά του μεταλλίου είναι χαραγμένα τα ονόματα των δύο τιμωμένων. Ακολούθησαν οι αντιφωνήσεις των δύο τιμωμένων. Ο Μαήρ Μάϊσης ευχαρίστησε τους παρευρισκόμενους και τόνισε πόσο σημαντική είναι η ανακάλυψη πτυχών της ιστορίας και των παραδόσεων μιας πόλης. Ο Νίκος Σταυρουλάκης, σε σύντομο χαιρετισμό του, αναφέρθηκε στη διαδρομή της ζωής του και καταλήγοντας είπε: «Ως νεαρός δεν έκανα ποτέ το επίσημο τελετουργικό του Μπαρ Μιτσβά. Γι΄ αυτό όταν μου ζήτησαν να κάνω κάποια σχόλια σήμερα, το μόνο που μπορούσα να σκεφτώ ήταν ότι κατά κάποιο τρόπο η σημερινή τελετή θα αποτελούσε το δικό μου Μπαρ Μιτσβά. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω που μου δώσατε την ευκαιρία να σας παρέχω τις υπηρεσίες μου όλα αυτά τα χρόνια».
Στις 12.11.2008 το Κ.Ι.Σ. διοργάνωσε εκδήλωση, στο Πνευματικό Κέντρο της Ι.Κ. Αθηνών, για την παρουσίαση του βιβλίου «Εβραίοι της Θεσσαλονίκης – 1943. Τα ντοκουμέντα της ιταλικής ανθρωπιάς», που εξέδωσε η Ιταλική Πρεσβεία στην Ελλάδα.
Το βιβλίο, που αναφέρεται στις προσπάθειες των Προξενικών Αρχών της Θεσσαλονίκης να σώσουν ιταλικής υπηκοότητας –και όχι μόνον- Εβραίους της πόλης από τους εκτοπισμούς των Ναζί, βασίζεται στη διπλωματική αλληλογραφία μεταξύ του Προξενείου και του υπουργείου Εξωτερικών στη Ρώμη. Την παρουσίαση των ντοκουμέντων στο βιβλίο επιμελήθηκαν η καθηγήτρια Ελληνικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Πάδοβας Δρ. Αλεσάντρα Κόπολα, ο δημοσιογράφος της εφημερίδας «Κοριέρε ντελα Σέρα» κ. Αντόνιο Φεράρι και ο δημοσιογράφος της «Καθημερινής» κ. Γιάννης Χρυσάφης.
Στην εκδήλωση συμμετείχε ο πρέσβης της Ιταλίας στην Ελλάδα κ. Τζανπάολο Σκαράντε και τη συζήτηση συντόνισε ο καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου κ. Ιωάννης Μάζης. Για το βιβλίο μίλησαν ο κ. Α. Φεράρι και η διευθύντρια του Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου Αθηνών κα Μελίτα Παλεστίνι.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με σύντομο χαιρετισμό του προέδρου του Κ.Ι.Σ. κ. Μ. Κωνσταντίνη ο οποίος αναφέρθηκε στη σημασία του βιβλίου αυτού αλλά και γενικότερα στη σπουδαιότητα τεκμηρίωσης, μέσω των εκδόσεων, όλων των πτυχών της ιστορίας του Ολοκαυτώματος των Εβραίων της Ελλάδα. Ο πρόεδρος του Κ.Ι.Σ. τόνισε ακόμη την έμμεση συμβολή των Ιταλών στη διάσωση ομοθρήσκων, καθώς ο εβραϊκός πληθυσμός που βρισκόταν στην Ιταλική Ζώνη Κατοχής είχε το χρόνο –μέχρι τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, τον Σεπτέμβριο του 1943- να αναζητήσει καταφύγιο. Είναι γεγονός ότι οι Εβραίοι της Ιταλικής Ζώνης διασώθηκαν σε μεγάλο ποσοστό σε αντίθεση με τους ομοθρήσκους τους της Γερμανικής και Βουλγαρικής Ζώνης Κατοχής που αφανίστηκαν σχεδόν ολοσχερώς.
Ο πρέσβης της Ιταλίας μίλησε για τη σημασία της έκδοσης, τονίζοντας ιδιαίτερα τις ευθύνες της χώρας του στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο κ. Σκαράντε ανέφερε χαρακτηριστικά: «…Πιστεύω ότι είναι σωστό η σημερινή Ιταλία να μην απέχει από την αναμέτρηση με το παρελθόν της, θεωρώ σωστό να μιλάμε για αυτό, ή έστω απλά να διηγούμαστε, χωρίς έμφαση και με απλότητα, το μικρό κομμάτι της ιστορίας μας που έφερε τους Ιταλούς στην ελληνική γη. Και τούτο για να επισημάνουμε ακόμη περισσότερο την καθαρή και πλήρη ανακολουθία μεταξύ της Ιταλίας του τότε και της σημερινής, μεταξύ της ολοκληρωτικής και επιθετικής Ιταλίας του παρελθόντος με τη σημερινή Ιταλία που τιμά τη δημοκρατία και την ειρήνη.
Γι΄ αυτό το λόγο, η Πρεσβεία της Ιταλίας στην Αθήνα υποστήριξε αυτή την έκδοση, η οποία θέλει απλώς να θυμίσει πράγματα απλά και -ακριβώς γι΄ αυτό- ιδιαίτερα σημαντικά…».
Με γλαφυρότητα παρουσίασε το περιεχόμενο του βιβλίου, ο δημοσιογράφος κ. Α. Φεράρι, επιμελητής του έργου, αναφερόμενος στις προσπάθειες για την έκδοσή του και στην αγωνιώδη περίοδο του 1943, που περιγράφουν τα έγγραφα, όταν ο Ιταλός Πρόξενος Τζαμπόνι προσπαθούσε να ξεπεράσει κάθε εμπόδιο που έθετε η Γερμανική Διοίκηση και κάθε γραφειοκρατική καθυστέρηση προκειμένου να αποφύγουν τον εκτοπισμό οι ιταλικής καταγωγής Εβραίοι της Θεσσαλονίκης.
Στη συνέχεια η διευθύντρια του Ιταλικού Ινστιτούτου κα. Μ. Παλεστίνι στην ομιλία της αναφέρθηκε στο δράμα της ανθρώπινης πλευράς που παρουσιάζεται μέσα από τα έγγραφα αυτά και στη σημασία που έχει η προβολή των προσωπικών μαρτυριών και των ντοκουμέντων στον τομέα της εκπαίδευσης.
Στο τέλος της παρουσίασης, ο κ. πρέσβης και οι ιταλοί ομιλητές με ιδιαίτερο ενδιαφέρον άκουσαν τις παρεμβάσεις του κοινού, εστιασμένες σε προσωπικές εμπειρίες από την περίοδο της Ιταλικής Κατοχής.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με μουσικό πρόγραμμα από τον βιολιστή κ. Γιάννη Παπαδόπουλο, ο οποίος έπαιξε κλασικές ιταλικές μελωδίες.
Στις 23 Μαρτίου 2009 έγινε στο Πολιτιστικό Κέντρο της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος, στην Αθήνα, εκδήλωση αφιερωμένη στον Γιαννιώτη Εβραίο ποιητή Γιωσέφ Ελιγιά. Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδος, το Κ.Ι.Σ. και η Ι.Κ. Ιωαννίνων.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με σύντομο χαιρετισμό του προέδρου της Πανηπειρωτικής, καθηγητή κ. Κώστα Αλεξίου, ο οποίος έκανε σύντομη αναφορά στη μεγάλη προσφορά του τιμώμενου στα ελληνικά γράμματα. Στη συνέχεια απηύθυναν χαιρετισμούς ο πρόεδρος του Κ.Ι.Σ. κ. Μ. Κωνσταντίνης, ο οποίος αναφέρθηκε στην Ι.Κ. Ιωαννίνων καθώς και στην πολύπλευρη προσωπικότητα του Γιωσέφ Ελιγιά και ο πρόεδρος της Ι.Κ. Ιωαννίνων καθηγητής κ. Μ. Ελισάφ, ο οποίος επεσήμανε τη συνεισφορά του Γιωσέφ Ελιγιά στην πνευματική ζωή των Ιωαννίνων.
Με πρωτοβουλία της Ι.Κ. Αθηνών και τη συμμετοχή πολλών μελών από όλες τις Ισραηλιτικές Κοινότητες της Ελλάδας, στις 6.2.2010 πραγματοποιήθηκε στα Χανιά συλλαλητήριο για την πυρπόληση της Συναγωγής Χανίων. Εκ μέρους του Κ.Ι.Σ. στο συλλαλητήριο συμμετείχε ο αντιπρόεδρος κ. Μώρις Μαγρίζος. Το πρωί του Σαββάτου οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν τη λειτουργία στη Συναγωγή που τελέστηκε από το Ραββίνο Αθηνών κ. Ισαάκ Μιζάν και στη συνέχεια πορεύτηκαν προς το δημαρχείο Χανίων για να διαμαρτυρηθούν για τον εμπρησμό της Συναγωγής, που είχε ως αποτέλεσμα να καταστραφεί σημαντικό μέρος ιερών βιβλίων και αρχειακού υλικού.
Περισσότερα: ΕΜΠΡΗΣΜΟΙ ΤΗΣ ΣΥΝΑΓΩΓΗΣ ΧΑΝΙΩΝ - ΠΟΡΕΙΑ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ