ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 12.8.25 της Νεκταρίας Σταμούλη
Το νησί της Ιου ήταν σχεδόν υποχρεωτική στάση στις τελευταίες διακοπές των Ισραηλινών εφήβων πριν από την κατάταξή τους στον στρατό. Αλλα νησιά και μέρη της ηπειρωτικής Ελλάδας υποδέχονταν εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες από τη χώρα της Μέσης Ανατολής. Αλλά αυτή η σχέση έχει –ίσως– αρχίσει να κλονίζεται.
Η παρουσία Ισραηλινών τουριστών στην Ελλάδα έχει γίνει ένα από τα πιο καυτά πολιτικά ζητήματα του φετινού καλοκαιριού και η δημόσια ανταλλαγή κατηγοριών μεταξύ του πρέσβη του Ισραήλ με τον δήμαρχο Αθηναίων Χάρη Δούκα οδήγησε ακόμη και κεντρώες πολιτικές δυνάμεις, όπως το ΠΑΣΟΚ, να εκφραστούν σε μη διπλωματική γλώσσα.
Οι σοκαριστικές σκηνές από τη Λωρίδα της Γάζας δημιουργούν ένα κύμα συμπάθειας για τους Παλαιστινίους στην Ελλάδα και δίνουν μια ευκαιρία αξιοποίησης του συναισθήματος και στον εσωτερικό πολιτικό ανταγωνισμό.
Αριστερά του Κέντρου
«Αυτό λαμβάνει τεράστιες διαστάσεις μεταξύ των ψηφοφόρων της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς· τα κόμματα του χώρου είναι φυσικό να διαγκωνίζονται μεταξύ τους προκειμένου να κερδίσουν από την προβολή της πλέον υποστηρικτικής για τους Παλαιστινίους δήλωσης», αναφέρει ο Γιάννης Κωνσταντινίδης, αν. καθηγητής στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. «Πολύ περισσότερο, που βιώνουν το τελευταίο διάστημα έντονο ανταγωνισμό μεταξύ τους λόγω σχεδόν συμμετρικού κατακερματισμού της δεξαμενής των ψηφοφόρων του αριστερού ημισφαιρίου», προσθέτει.
Όπως σημειώνει ο ιστορικός Κωστής Καρπόζηλος, στα περίπου δύο χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από την 7η Οκτωβρίου και την έναρξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα, «η ελληνική κοινωνία πέρασε από το αρχικό σοκ στη βαθμιαία και όλο και εντεινόμενη αντίθεση στην πολιτική της κυβέρνησης Νετανιάχου». Αυτό φαίνεται, επισημαίνει, και «στον λόγο πολιτικών προσώπων και δημόσιων διανοουμένων, οι οποίοι πλέον χρησιμοποιούν τον όρο “γενοκτονία” ή αρθρώνουν μια κριτική στάση που είναι σε διαφορετική κατεύθυνση από τη λογική των ίσων αποστάσεων».
Η εικόνα προφανώς δεν είναι ενιαία και το ζήτημα λειτουργεί ως πεδίο εκδήλωσης πολιτικών –και πολιτισμικών– αντιπαραθέσεων, ενώ αναφέρει πως είναι μάλλον η πρώτη φορά που καταγράφεται με τόσο σαφή τρόπο ένα ρεύμα εμφατικής στήριξης προς το κράτος του Ισραήλ. «Πολύ συχνά, αυτό συνδέεται με την αντικατάσταση του αντισημιτισμού με την ισλαμοφοβία από την άκρα Δεξιά, με γεωπολιτικές αναλύσεις που επιμένουν στο εθνικά επωφελές της στρατηγικής συμμαχίας με το Ισραήλ και στη βαθύτερη τάση της ταύτισης με τον “ισχυρό” που ομοιάζει –έστω και φαντασιακά– με “εμάς”. Δηλαδή τον λευκό Ευρωπαίο απέναντι στους επικίνδυνους “άλλους”», τονίζει ο Καρπόζηλος.
Ο Βίκτωρ Ισαάκ Ελιέζερ, γενικός γραμματέας του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος, καταγράφει επίσης αλλαγή στα στερεότυπα που υπήρχαν απέναντι στους Εβραίους. Όπως επισημαίνει, τα αντισημιτικά στερεότυπα, ότι οι Εβραίοι κυβερνούν όλο τον κόσμο ή ότι ευθύνονται για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα που καλλιεργούνταν από ακροδεξιούς κύκλους και παραεκκλησιαστικούς κύκλους, σήμερα τείνουν να εκλείψουν. Πράγματι, όπως στην υπόλοιπη Ευρώπη, έτσι και στην Ελλάδα, οι ψηφοφόροι της άκρας Δεξιάς πέρασαν από τον αντισημιτισμό στον φιλοσημιτισμό. Εκπρόσωποι του χώρου που είχαν εκφράσει δημοσίως θέσεις εναντίον του Ισραήλ, σήμερα εμφανίζονται ως οι πιο ισχυροί υπερμαχοί του.
«Τα τελευταία δύο χρόνια, συναντούμε τη δαιμονοποίηση και την προσπάθεια απονομιμοποίησης του συλλογικού δικαιώματος των Εβραίων να υπάρχουν ως έθνος στο κράτος που επέλεξαν να δημιουργήσουν. Αυτός είναι ο νέος αντισημιτισμός», σχολιάζει ο κ. Ελιέζερ και προσθέτει ότι ο ίδιος θεωρεί ότι προέρχεται από κύκλους της Αριστεράς.
«Όταν με ρωτάει κάποιος αν η Ελλάδα είναι αντισημιτική χώρα, η απάντηση είναι όχι, 100%. Αν με ρωτήσει όμως κάποιος αν υπάρχουν φαινόμενα αντισημιτισμού στην Ελλάδα, η απάντηση είναι ναι, και το τελευταίο διάστημα αυξάνονται», τονίζει ο κ. Ελιέζερ και εξηγεί: «Όταν γεμίζουν οι δρόμοι αφίσες και γκράφιτι, όταν διαβάζουμε “θάνατος στους σιωνιστές” ή “Ισραηλινοί γενοκτόνοι”, ναι, αυτά δεν είναι φαινόμενα τα οποία με αφήνουν ήσυχο».
Όπως υπογραμμίζει, «δεν είναι καθόλου ευχάριστο να βρίσκεσαι επάνω σε ένα καράβι και να βλέπεις στο λιμάνι όχι απλά να σε υποδέχονται με παλαιστινιακές σημαίες, αλλά και να μη σε αφήνουν να κατέβεις απλώς και μόνον διότι είσαι Ισραηλινός πολίτης».
Η δημοσκόπηση
Σύμφωνα με την QED, 35% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι θα συμμετείχαν, αν είχαν την ευκαιρία, σε διαμαρτυρίες κατά Ισραηλινών τουριστών. Η πρόθεση συμμετοχής σε τέτοιες διαμαρτυρίες σχετίζεται με την πολιτική αυτο-τοποθέτηση, καθώς οι αριστεροί είναι σχεδόν τρεις φορές πιθανότερο από τους δεξιούς να συμμετέχουν. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε μετά τις πρώτες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά Ισραηλινών τουριστών στο λιμάνι της Σύρου.
Ενας στους τρεις Έλληνες δηλώνει ότι επιθυμεί επίσημη καταδίκη του Ισραήλ από την Ελλάδα. Το αίτημα καταγράφεται εντονότερα στη νεότερη γενιά (Gen Z). Σύμφωνα με την ίδια εταιρεία, το ισοζύγιο συμπάθειας για τους Παλαιστινίους στην Ελλάδα προσεγγίζει το +20%, ενώ την ίδια στιγμή το αντίστοιχο ισοζύγιο για τους Ισραηλινούς είναι βαριά αρνητικό και φτάνει στο -40%.