Την Κυριακή 15 Μαΐου 2016 το Πνευματικό Κέντρο της Ι.Κ. Αθηνών είχε μία μεγάλη γιορτή. Φιλοξένησε την πρώτη μιας σειράς εκδηλώσεων που θα είναι αφιερωμένες στις Εβραϊκές Κοινότητες του Ελλαδικού χώρου, ενεργές και ανενεργές, με στόχο την ανάδειξη της σημαντικής ιστορίας που φέρνει πίσω της κάθε μία Κοινότητα και την διάσωση γραπτών, φωτογραφικών, ηχητικών και άλλων ντοκουμέντων που θα χρησιμεύσουν στον ιστορικό του μέλλοντος.
Η βραδιά ήταν αφιερωμένη στην Εβραϊκή Κοινότητα του Βόλου, μία από τις σπουδαιότερες, αλλά και αρχαιότερες στον Ελλαδικό χώρο.
Η συντονίστρια της βραδιάς κα Ραχήλ Βαρούχ-Παπαδριανού, μαθηματικός, τ. Λυκειάρχης, μέλος της επιτροπής του Πνευματικού Κέντρου, απευθυνόμενη σε ένα πολυπληθέστατο ακροατήριο, έδωσε το στίγμα της εκδήλωσης, αφού διάβασε τα μηνύματα των κ. Β. Αλμπάλα, προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εβραϊκών Κοινοτήτων και Μ. Κωνσταντίνη, προέδρου του Κ.Ι.Σ.Ε., οι οποίοι λόγω εκτάκτου κωλύματος δεν θα ήταν δυνατόν να παραστούν.
Στη συνέχεια, έδωσε τον λόγο στον πρόεδρο της Ι.Κ. Βόλου κ. Μαρσέλ Σολομών, προκειμένου να απευθύνει φιλικό χαιρετισμό και να ευχαριστήσει όλους τους εμφανείς, αλλά και αφανείς παράγοντες της εκδήλωσης. Ιδιαίτερη μνεία έκανε ο κ. Σολομών στην κα Ντόνα-Λίλιαν Καπόν, τ. γενική γραμματέα Κ.Ι.Σ.Ε. και προσωπική του φίλη, επαινώντας τις πολύχρονες προσπάθειές της για την διάσωση εβραϊκών μνημείων στον Ελλαδικό χώρο και την καταγραφή της ιστορίας μας, με ιδιαίτερη έμφαση στον εβραϊσμό της Κρήτης.
Πρώτος ομιλητής, ο διευθυντής του Κ.Ι.Σ.Ε, Βολιώτικης καταγωγής κ. Ηλίας Φρεζής, έκανε μία εμπεριστατωμένη παρουσίαση της εβραϊκής παροικίας του Βόλου, η οποία αριθμεί περίπου 2,5 αιώνες ιστορίας, αναφέρθηκε στην τραγική περίοδο της γερμανικής κατοχής, τους καταστροφικούς σεισμούς στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, για να καταλήξει στη σύγχρονη εποχή, όπου η Κοινότητα του Βόλου, αν και ολιγάριθμη, έχει μία έντονη παρουσία στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης και χαίρει της εκτίμησης όλων των συμπολιτών της.
Σε επιβεβαίωση των παραπάνω, ο πρόεδρος της Κοινότητας Βόλου κ. Σολομών έκανε μία ενδιαφέρουσα παρέμβαση, αναφερόμενος στη φετινή πορεία των Ζώντων στο Άουσβιτς, όπου μεταξύ των επικεφαλής της Πορείας τέθηκε ο Μητροπολίτης Δημητριάδος–Αλμυρού κ. Ιγνάτιος. Η αντιπροσωπεία από τον Βόλο συμμετείχε με πανό στο οποίο αναγραφόταν η φράση: «Αντισημιτισμός=Αντιχριστιανισμός». Ο Μητροπολίτης τιμής ένεκεν άναψε την πρώτη δάδα στην μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος στο Στρατόπεδο Αουσβιτς – Μπιρκενάου. Το δε μήνυμά του αναγνώστηκε και προκάλεσε μεγάλη συγκίνηση.
Ο γνωστός πολιτικός και τ. αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων κ. Γεώργιος Σούρλας, ακολούθησε με μία εκ βαθέων εκμυστήρευση γύρω από τη στενή πνευματική σχέση που είχε κατά τα μαθητικά του χρόνια με τον εβραϊκής καταγωγής καθηγητή του κ. Σαμπεθάι Ραφαήλ. Επίσης αναφέρθηκε σε μία σημαντική προσωπικότητα του παλιού Βόλου τον Ελβετοεβραίο Χέρμαν Σπήρερ, από τους μεγάλους ευεργέτες του Ελληνισμού κατά τα δύσκολα χρόνια της Μικρασιατικής Καταστροφής και αργότερα με την επανένταξη των προσφύγων, στον Ελλαδικό χώρο. Ιδιαίτερα επιτυχημένος στο εμπόριο του καπνού υπήρξε και ο Βολιώτης Εβραίος Ηλίας Κοέν, ο οποίος στις επιχειρήσεις του απασχολούσε προσωπικό 150 ατόμων.
Ο ομότιμος καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κ. Γεώργιος Σαρηγιάννης, μας έδωσε ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα πρώτα βήματα στην καθιέρωση του λιμένα του Βόλου, ως πρωταρχικής σημασίας για την κεντρική Ελλάδα, αναλύοντας τους κυριότερους λόγους που οδήγησαν σε αυτή την πρωτοφανή βιομηχανική και εμπορική ανάπτυξη, όπου σημαντικό ρόλο έπαιξε και ο εβραϊκός πληθυσμός που συνέρρευσε από διάφορες περιοχές της λεκάνης της Μεσογείου.
Πολύ ενδιαφέρουσες ήταν και οι αναφορές του γύρω από την σύνθεση των οικογενειών, την κοινωνική και οικονομική τους ανέλιξη και την πλήρη ενσωμάτωση στον Χριστιανικό τους περίγυρο. Μία αξιόλογη φυσιογνωμία της Κοινότητας μεταπολεμικά υπήρξε ο επί σειρά ετών πρόεδρός της Ιωσήφ Σαμουήλ, ο οποίος έχει αφήσει εξαιρετικές μνήμες σε όσους τον γνώρισαν. Η παρουσίαση συνοδεύτηκε από σπάνιο φωτογραφικό υλικό από το προσωπικό αρχείο του κ. Σαρηγιάννη.
Τελευταίος και ιδιαίτερα συγκινητικός ομιλητής ήταν ο χημικός, διευθυντής του Χημείου στα Ελληνικά Πετρέλαια, κ. Αλέξης Χατζηγάκης, ο οποίος κάνοντας μία νοερή αναδρομή στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μας μετέφερε τις διηγήσεις του πατέρα του γύρω από τις επιτυχείς προσπάθειες διάσωσης της οικογένειας του Ισίδωρου Βαρούχ από τα νύχια των Γερμανών με την εξεύρεση κατάλληλων καταλυμάτων και την παροχή κάθε δυνατής βοήθειας στην κυνηγημένη οικογένεια. Ήταν ένας φόρος τιμής στην ειλικρινή και ανιδιοτελή φιλία μεταξύ των δύο οικογενειών η οποία διατηρείται αναλλοίωτη, μέχρι και σήμερα.
Το δεύτερο κομμάτι της εκδήλωσης, βασισμένο στην καλή μουσική, ήταν ιδιαίτερα απολαυστικό και οφείλεται στην επιλογή των έργων και την άψογη ερμηνεία τους από την εκλεκτή Σοπράνο Μαριλένα Στριφτόμπολα και τον άξιο πιανίστα Σπύρο Σουλαδάκη.
Η παρουσιάστρια κα Ραχήλ Βαρούχ-Παπαδριανού, κλείνοντας την βραδιά, δεν παρέλειψε να ευχαριστήσει θερμά όλους όσους εργάσθηκαν γι΄ αυτή την εκδήλωση, ενώ παρότρυνε το κοινό να επισκεφθεί την πλουσιότατη φωτογραφική έκθεση που είχε στηθεί με την επιμέλεια της ίδιας για αυτό το σκοπό.
Οι γευστικές γαστριμαργικές απολαύσεις, προσφορά των κυριών της «Αviv» και φίλων της παρουσιάστριας, ενθουσίασαν όλους και τιμήθηκαν δεόντως.
΄Ηταν μια βραδιά που κατά τα λεγόμενα όλων άφησε την σφραγίδα της, στα δρώμενα της Κοινότητάς μας.
της Ραχήλ Βαρούχ-Παπανδριανού
-
Σημειώνεται ότι στην οικονομική ζωή του Βόλου συνέβαλε σημαντικά και ο Ηλίας Σαμουήλ Κοέν, γνωστός καπνέμπορος του Βόλου, ο οποίος απασχολούσε στην επιχείρησή του 150 εργαζόμενους.
