Στις 24 & 25 Φεβρουαρίου 2012, η Ομάδα για τη Μελέτη της Ιστορίας των Εβραίων της Ελλάδας διοργάνωσε στο Βόλο, σε συνεργασία με το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, επιστημονική συνάντηση με τίτλο «Αρχεία της Μνήμης: Οι εμπειρίες των Ελλήνων Εβραίων μέσα από οπτικοακουστικές μαρτυρίες». Η ενδιαφέρουσα αυτή συνάντηση αποτελεί μέρος του ερευνητικού προγράμματος «Από το Μεσοπόλεμο στην Ανασυγκρότηση: Η εμπειρία των Εβραίων της Ελλάδος στις οπτικοακουστικές μαρτυρίες του Ολοκαυτώματος», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννης Σ. Λάτσης.
Κύριος σκοπός του ερευνητικού προγράμματος ήταν η κατασκευή βάσης δεδομένων. Η βάση αυτή συγκεντρώνει για πρώτη φορά δεδομένα από 1.022 οπτικές ή ακουστικές μαρτυρίες 853 Εβραίων της Ελλάδας επιζώντων του Ολοκαυτώματος. Οι μαρτυρίες αυτές συγκεντρώθηκαν σε διαφορετικούς χρόνους, γλώσσες και τόπους και βρίσκονται σήμερα κατατεθειμένες σε οργανωμένα αρχεία ή σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα, την Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ. Η βάση δεδομένων συγκεντρώνει στοιχεία από τις διάσπαρτες αυτές μαρτυρίες, τις αποδελτιώνει και τις συγκροτεί σε ένα ενιαίο σώμα. Αποτελεί οδηγό σε ένα «νοητό αρχείο», το οποίο προσφέρεται στην επιστημονική κοινότητα και στον κάθε ενδιαφερόμενο.
Στη συνάντηση, στην οποία συμμετείχαν διακεκριμένοι Έλληνες και ξένοι εισηγητές,
παρουσιάστηκαν τα θέματα, Θέμης Ντάλλας & Πάρις Παπαμίχος Χρονάκης «Η βάση δεδομένων: Μαρτυρίες Ολοκαυτώματος από Έλληνες Εβραίους», Ρίκα Μπενβενίστε «Ανάμεσα στη μνήμη και τη λήθη: Όταν απελευθερώθηκαν τα στρατόπεδα», Γιώργος Αντωνίου «Μνήμες Ολοκαυτώματος Θεσσαλονικέων επιζώντων Ολοκαυτώματος στην Ελλάδα και την Αμερική: έχει σημασία το κοινωνικό πλαίσιο;», Ποθητή Χαντζαρούλα «Οι μεταμορφώσεις του μάρτυρα: Μνήμη και συναισθήματα στις καταθέσεις των Ελλήνων Εβραίων», Πάρις Παπαμίχος Χρονάκης «Έλληνες Εβραίοι στο Άουσβιτς και οι χρήσεις της εθνικής ταυτότητας», Βασίλης Ριτζαλέος & Angel Chorapchiev «Μία ιστορία που δεν έχει ειπωθεί: Μαρτυρίες για την σωτηρία Ελλήνων Εβραίων που οδηγήθηκαν σε βουλγαρικά στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας στην Μπελίτσα το 1943», Κερασία Μαλαγιώργη «Επιστρέφοντας από κρυψώνες. Οι εμπειρίες Βολιωτών Εβραίων σε προφορικές μαρτυρίες και σε βίντεο», Riki van Boeschoten Μεταξύ ευθύνης και σεβασμού: η ηθική όταν παίρνεις συνέντευξη από θύματα και δράστες του Ολοκαυτώματος», Verena-Lucia Nagel «Μαρτυρίες εκτόπισης: Εβραίες γυναίκες θυμούνται την εκτόπισή τους από τη Θεσσαλονίκη», Ελένη Μπεζέ «Προφορικές στρατηγικές σε μαρτυρίες Εβραίων της Θεσσαλονίκης: Ο διωγμός από την Ισπανία» και Άννα Μαρία Δρουμπούκη «Τόποι μνήμης από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ελλάδα μέσα από το φακό της προφορικής ιστορίας». Οι εισηγήσεις τελείωσαν με συζήτηση στρογγυλής τραπέζης σχετικά με τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις για τη μνήμη, τα αρχεία και τις μαρτυρίες.
Τέλος, παρουσιάστηκε ένα ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ με τίτλο «Η Γεωγραφία της Μνήμης» από την κα Έστερ Σολομών και την ομάδα της με μαρτυρίες Ελλήνων Εβραίων.
Περισσότερα στοιχεία σχετικά με τις ανακοινώσεις του συνεδρίου και τη βάση δεδομένων μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα http://gjst.ha.uth.gr/el/index.php