Σε κλίμα συγκίνησης τελέσθηκαν σήμερα 15.5.2016 τα εγκαίνια της ανακαινισμένης Συναγωγής Μοναστηριωτών στη Θεσσαλονίκη, παρουσία του Σοφολογιότατου Αρχιραβίνου της Τουρκίας Isak Haleva, του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Μάρκου Μπόλαρη, της πρέσβεως του Ισραήλ Irit Ben Aba, του πρέσβη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας Dr. Peter Schoof, του περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολου Τζιτζικωστά, του δημάρχου Θεσσαλονίκης, Γιάννη Μπουτάρη και άλλων.
«Σήμερα για την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης που έχασε το 96% των μελών της στο Ολοκαύτωμα, το κτίριο αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, αποτελεί τη μοναδική προπολεμική συναγωγή που διατηρήθηκε ως τις μέρες μας», δήλωσε ο πρόεδρος της Ι.Κ. Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ.
«Είναι τιμή για μένα να βρίσκομαι σε αυτή τη χαρμόσυνη τελετή για το επίσημα άνοιγμα της ανακαινισμένης ιστορικής Συναγωγής. Η πόλη ήταν το κόσμημα των Βαλκανίων, η Ιερουσαλήμ της Δύσης, ένα ανθηρό κέντρο ανατολικών εβραϊκών σπουδών και φιλοσοφίας», τόνισε από την πλευρά της η πρέσβης του Ισραήλ, Irit Ben Aba.
«Θα ήθελα ν’ αποτίσω φόρο τιμής στους πεσόντες για τη ανεξαρτησία, καθώς και σε όλα τα θύματα της τρομοκρατίας. Το Ισραήλ είναι το μοναδικό κράτος στον κόσμο στο τρόπο που βιώνει αυτή την ημέρα μνήμης γιατί δυστυχώς τα θύματα δεν είναι μια μακρινή ανάμνηση του παρελθόντος, δεν συνέβησαν σε μία και μόνο μέρα. Αντίθετα είναι πρόσφατα και διαρκή», δήλωσε ο περιφερειάρχης Κεντρικής, Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας.
O δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, επανέλαβε για ακόμα μία φόρα την σημαντικότητα της εβραϊκής παρουσίας, στην πόλη ενώ τόνισε πως πρέπει να προχωρήσουν άμεσα οι διαδικασίες για τη δημιουργία τόσο του Μουσείου του Ολοκαυτώματος όσο και των εκπαιδευτικών κέντρων.
«Αυτή η δημαρχεία και εγώ προσωπικά πιστεύω πως δεν μπορείς να χτίσεις το μέλλον σου αν δεν ξέρεις το παρελθόν σου και αυτή η πόλη είναι βαθύτατα συνδεδεμένη με την εβραϊκή παρουσία».
Στόχος του έργου, που ξεκίνησε στα τέλη του 2014 με απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου, δεν ήταν μόνο η αποκατάσταση ενός κτιρίου μοναδικής θρησκευτικής και ιστορικής αξίας που μετά τη λαίλαπα του Ολοκαυτώματος, αποτελεί τη μοναδική προπολεμική Συναγωγή της Θεσσαλονίκης. Κύρια επιδίωξη ήταν να ανακτήσει το εν λόγω κτίριο την παλιά του αίγλη, να παραδοθεί στις επόμενες γενιές, αλλά πάνω από όλα να κοσμεί και να αποτελεί σημείο αναφοράς για την πόλη της Θεσσαλονίκης.
Το έργο της αποκατάστασης υλοποιήθηκε χάρις στην υποστήριξη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και του Herb Simon μέσω του Herbert Simon Family Foundation που εδρεύει στις ΗΠΑ.
Ιστορικά στοιχεία για τη Συναγωγή Μοναστηριωτών
Η Συναγωγή Μοναστηριωτών ιδρύθηκε με δωρεά της Ίντας Αροέστη και αφιερώθηκε στη μνήμη του συζύγου της Ισαάκ. Στην ανέγερσή της συνέβαλλαν επίσης με δωρεές και οι οικογένειες που κατάγονταν από το Μοναστήρι (τη σημερινή Μπίτολα) και είχαν εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη μετά τους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13) και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-18).
Η θεμελίωση της Συναγωγής Μοναστηριωτών έγινε το 1925. Οι εργασίες για την ανοικοδόμησή της κράτησαν δυο χρόνια. Τα εγκαίνιά της έγιναν το Σεπτέμβριο του 1927 από τον τότε τοποτηρητή της Αρχιραβινείας Θεσσαλονίκης Χαΐμ Ραφαέλ Χαμπίμπ.
Στη διάρκεια της Ναζιστικής Κατοχής, η Συναγωγή Μοναστηριωτών ήταν το επίκεντρο του γκέτο που δημιουργήθηκε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Όταν το σύνολο του εβραϊκού πληθυσμού εκτοπίσθηκε στα στρατόπεδα Άουσβιτς - Μπίρκεναου, η Συναγωγή χρησιμοποιήθηκε από τον Ερυθρό Σταυρό, ως αποθήκη. Γι’ αυτό το λόγο δεν καταστράφηκε από τους Ναζί και διατηρήθηκε σε καλή κατάσταση.
Αμέσως μετά την απελευθέρωση, το Νοέμβριο του 1944, κατέφυγαν σε αυτήν οι ελάχιστοι Εβραίοι που είχαν διασωθεί είτε ζώντας εν κρυπτώ, είτε έχοντας ενταχθεί στην Εθνική Αντίσταση. Εκεί συγκάλεσαν συνέλευση, εξέλεξαν το πρώτο, μετά την κατοχή, διοικητικό συμβούλιο και προχώρησαν στην οργάνωση μιας υποτυπώδους κοινοτικής ζωής.
Πηγή: ιστοσελίδα THESTIVAL
Σχετικά: Θεσσαλονίκη: Εγκαινιάστηκε η ανακαινισμένη συναγωγή Μοναστηριωτών, www.Real.gr, 16.5.2016.
