Το Σάββατο 29 Μαρτίου 2025 εγκαινιάστηκε στο Λαογραφικό και Εθνογραφικό Μουσείο Μακεδονίας Θράκης η περιοδεύουσα έκθεση «ΚΑΡΥΑ 1943. Καταναγκαστική εργασία και Ολοκαύτωμα».
Η έκθεση, που οργανώθηκε από το Κέντρο Τεκμηρίωσης Ναζιστικής Καταναγκαστικής Εργασίας του Ιδρύματος Τοπογραφία του Τρόμου σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μνήμης για τους Δολοφονημένους Εβραίους της Ευρώπης, τελεί υπό την αιγίδα της Υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη και της Υπουργού Πολιτισμού και Μέσων Ενημέρωσης της Γερμανίας, Claudia Roth.
Συνεργαζόμενοι φορείς είναι το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος, το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης και η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης.
Είναι αφιερωμένη στο θέμα της καταναγκαστικής εργασίας των Ελλήνων Εβραίων κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Το 1943 εκατοντάδες Εβραίοι από τη Θεσσαλονίκη υποχρεώθηκαν να κατασκευάσουν στην Καρυά έναν μικρό σιδηροδρομικό σταθμό στην περιοχή της Φθιώτιδας, μια παρακαμπτήρια γραμμή για τα τρένα της Βέρμαχτ. Οι συνθήκες διαβίωσης στο εργοτάξιο ήταν άθλιες και ελάχιστοι επιβίωσαν.
Αυτό έγινε γνωστό χάρη στον Ανδρέα Ασσαέλ, ερευνητή, συλλέκτη, γιο ενός Εβραίου επιζώντα από τη Θεσσαλονίκη. Το 2002 ο Ασσαέλ ανακάλυψε ένα φωτογραφικό άλμπουμ της εποχής του πολέμου που περιείχε φωτογραφίες των Εβραίων καταναγκαστικών εργατών στην Καρυά.
Στα εγκαίνια χαιρετισμό απηύθυναν ο κ. Φώτης Κιλιπίρης, Πρόεδρος ΔΣ του ΛΕΜΜ-Θ και καθηγητής Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος, η κ. Όλια Βασιλάκη, Περιφερειακή Σύμβουλος Κεντρικής Μακεδονίας και εκπρόσωπος του Περιφερειάρχη, ο κ. Λάζαρος Σεφιχά, Αντιπρόεδρος του Κ.Σ. της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, η Δρ Ξένια Ελευθερίου, Επιστημονική Υπεύθυνη Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης, ο κ. Uwe Neumarker, Διευθυντής του Ιδρύματος Μνήμης για τους Δολοφονημένους Εβραίους της Ευρώπης, ο κ. Ανδρέας Ασσαέλ, συλλέκτης- ερευνητής και οι απόγονοι επιζώντων κρατουμένων του κάτεργου της Καρυάς Ζερόμ Κοέν (γιος του κρατούμενου Σαμ Κοέν) και ο Αλμπέρτος και Έρρικα Σασσών (εγγονός και δισέγγονη του Σαμ Ναχμία).
Στην εκδήλωση παρευρέθηκε επίσης και ο κ. Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, Υφυπουργός Μακεδονίας Θράκης ο οποίος απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό καθώς και ο Mark Strohmenger, Πρόξενος της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη.
Το συντονισμό των ομιλιών έκανε η κ. Ελένη Μπίντση, Αναπληρώτρια Προϊσταμένη Διεύθυνσης του ΛΕΜΜΘ.
Μια μικρότερη έκθεση παρουσιάζεται παράλληλα στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης, με εκθεσιακό υλικό, πληροφορίες για το πρόγραμμα, πολυμεσικό περιεχόμενο και αυθεντικά ευρήματα από το εργοτάξιο της Καρυάς.
Η έκθεση θα φιλοξενείται στο ΛΕΜΜ-Θ και στο ΕΜΘ από τις 29/3 έως τις 30/06/2025