της Βαρβάρας Ζούκα
Το οκταγωνικό σχήμα του, με αναφορές στη μορφή σημαντικών μνημείων όπως το Γαλεριανό Συγκρότημα, τα δαντελωτά μοτίβα, που είναι εμπνευσμένα από τη σεφαραδίτικη αρχιτεκτονική, αλλά και οι φωτοσκιάσεις, που υπογραμμίζουν τη συμβολική σημασία του φωτός και του σκότους, αποτελούν ορισμένα από τα στοιχεία που συνθέτουν τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδος, το οποίο πρόκειται να ανεγερθεί στη Θεσσαλονίκη. Δείτε ΕΔΩ βίντεο με εικονική περιήγηση του Μουσείου.
Σχεδιασμένο από τρία αρχιτεκτονικά γραφεία –EK A Efrat–Kowalsky Architects από το Ισραήλ, Heide & von Beckerath Architects από τη Γερμανία και Makridis Associates από την Ελλάδα- το Μουσείο Ολοκαυτώματος Ελλάδος θα αποτελέσει έναν τόπο μνήμης και ένα μνημείο που αναφέρεται στο Ολοκαύτωμα και την Εβραϊκή Κοινότητα αλλά συγχρόνως και στη διαρκή πολυπολιτισμική ζωή της πόλης.
«Αφηγείται και θυμίζει την πολύπαθη εβραϊκή ιστορία της Θεσσαλονίκης, ενώ αναφέρεται σε όλες τις παρελθούσες αλλά και σημερινές κοινότητες της πόλης, αναδεικνύοντας τη διαρκή πολυπολιτισμική ζωή της. Στοχεύει να προσφέρει όχι μόνο μια αναδρομή για τη συμφιλίωση με το παρελθόν αλλά και μια μακροπρόθεσμη προσδοκία για τη συγγραφή ενός συλλογικού και ελπιδοφόρου μέλλοντος», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι μελετητές του έργου στην περιγραφή της αρχιτεκτονικής τους πρότασης.
Ορόσημο το 2024
Το Μουσείο Ολοκαυτώματος θα ανεγερθεί κοντά στον Παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό, σε μια περιοχή με βαρύ ιστορικό φορτίο, καθώς από εκεί αναχώρησαν τα τρένα του θανάτου, που μετέφεραν τους 50.000 Θεσσαλονικείς Εβραίους στα κολαστήρια του Άουσβιτς-Μπίρκεναου.
Οι πρόδρομες εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν στις αρχές του νέου έτους, αφού η έκδοση της οικοδομικής άδειας είναι ζήτημα ημερών, ενώ για την άνοιξη του 2024 προσδιορίζεται η διαγωνιστική διαδικασία για την ανάδειξη του αναδόχου που θα αναλάβει την κατασκευή του έργου.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ, το Μουσείο Ολοκαυτώματος θα αναδείξει όλες τις γνωστές και τις άγνωστες πτυχές της ιστορίας της εβραϊκής κοινότητας και της πόλης της Θεσσαλονίκης, ενώ εξαιρετικά σημαντικοί θα είναι και οι εκπαιδευτικοί σκοποί τους οποίους θα εξυπηρετεί.
Ανοικτό μνημείο
Σύμφωνα με την ομάδα των αρχιτεκτόνων του έργου, το Μουσείο Ολοκαυτώματος θα αποτελέσει ένα περίοπτο, ανοικτό μνημείο, «που θα υποδέχεται τους επισκέπτες κατά τη διάρκεια της ημέρας και θα ακτινοβολεί φως στο περιβάλλον του τη νύχτα».
Το σχήμα του κτιρίου θα είναι οκταγωνικό, με αναφορά στη μορφή σημαντικών ρωμαϊκών και βυζαντινών μνημείων, όπως το Οκτάγωνο του Γαλεριανού Συγκροτήματος στη Θεσσαλονίκη και ο Πύργος των Ανέμων στη Ρωμαϊκή Αγορά της Αθήνας. Το οκταγωνικό σχήμα, όπως περιγράφουν οι μελετητές, εξασφαλίζει στο κτίριο πρόσωπο προς οκτώ κατευθύνσεις, με εντυπωσιακές πανοραμικές θεάσεις για τους επισκέπτες του.
Στους τελευταίους δύο ορόφους του κτιρίου δημιουργείται ένα διάτρητο δαντελωτό μοτίβο με διάκενα, μέσω των οποίων το φως μπορεί να διεισδύσει στο κτίριο, φωτίζοντας ελεγχόμενα το εσωτερικό του. Το μοτίβο αυτό είναι εμπνευσμένο από τις γεωμετρικές μορφές της σεφαραδίτικης αρχιτεκτονικής.
Στην κατασκευή του κτιρίου χρησιμοποιούνται δύο βασικά υλικά, το σκυρόδεμα και το μάρμαρο, ενώ πρωταγωνιστικός είναι ο ρόλος των φωτοσκιάσεων. «Μέσα από την αλληγορία του φωτός και του σκότους ως ένα βασικό εργαλείο νοηματοδότησης της αρχιτεκτονικής έκφρασης, η αρχιτεκτονική ομάδα στόχευσε στη δημιουργία ενός κτιρίου που θα μπορεί να εκφράσει τη μεγάλη θυσία αλλά και την ιστορία της Εβραϊκής Κοινότητας στη Θεσσαλονίκη, στις θολές αλλά και στις φωτεινές της στιγμές», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην περιγραφή της αρχιτεκτονικής πρότασης.
Το κτίριο σχεδιάστηκε με τρόπο που να εξασφαλίζει την ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης ενέργειας και τον περιορισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
Οι χώροι του μουσείου
Το κτίριο αποτελείται από έξι υπέργειους και δύο υπόγειους ορόφους. Στο ισόγειο χωροθετούνται η κεντρική υποδοχή, κατάστημα πώλησης και καφετέρια. Οι τρεις πρώτοι όροφοι φιλοξενούν τη μόνιμη έκθεση του Μουσείου, στον τέταρτο όροφο βρίσκονται χώροι γραφείων, ενώ στον πέμπτο χωροθετούνται αμφιθέατρο και αίθουσα πολλαπλών χρήσεων με βεράντα. Τμήμα της οροφής του κτιρίου θα είναι προσβάσιμο από το κοινό ως παρατηρητήριο προς την πόλη.
Στο πρώτο υπόγειο του κτιρίου φιλοξενούνται ο χώρος προσωρινών εκθέσεων και χώροι αρχείων, που θα είναι ανοιχτοί προς το κοινό, ενώ στο δεύτερο υπόγειο χωροθετούνται αίθουσες ερευνών και αρχείων καθώς και οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις.
Αστικό πάρκο
Ο υπαίθριος χώρος που περιβάλλει το κτίριο θα έχει τη μορφή ενός αστικού πάρκου, όπου το είδος δένδρου που θα κυριαρχεί είναι ο σφένδαμος. Το δένδρο της εισόδου θα είναι μια πλατύφυλλη δρυς και το δένδρο δίπλα στο Memorial wall ένα ορθόκλαδο κυπαρίσσι.
Το έργο της κατασκευής του Μουσείου Ολοκαυτώματος Ελλάδος χρηματοδοτούν η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το ελληνικό δημόσιο, ενώ υπάρχουν και δωρεές όπως του Δρ. Άλμπερτ Μπουρλά.
Πηγή: MyPortal.gr
