Θετική γνωμοδότηση έδωσε σήμερα το Περιφερειακό Συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας στη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την αξιοποίηση ακινήτου του σιδηροδρομικού εμπορικού σταθμού Θεσσαλονίκης και τη δημιουργία μουσείου Ολοκαυτώματος και εκπαιδευτικού κέντρου για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Συγκεκριμένα, προβλέπεται η δημιουργία του μουσείου σε ακίνητο κυριότητας του ΟΣΕ, έκτασης 164 στρεμμάτων, που γειτνιάζει με το λιμάνι της πόλης, ενώ στη βόρεια πλευρά του διέρχεται ο οδικός άξονας της νέας δυτικής εισόδου της πόλης. Το σύνολο του ακινήτου, με συμφωνητικό που υπογράφηκε μεταξύ της ΓΑΙΑΟΣΕ Α.Ε. και της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, μισθώθηκε στη δεύτερη για τη δημιουργία του μουσείου Ολοκαυτώματος, ενώ η διάρκεια της μίσθωσης καθορίζεται για 30 έτη και πρόκειται να παραταθεί για 60 επιπλέον, με έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης.
Εφημερίδα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ της Κυριακής» 23.7.17, του Ιωσήφ Βαένα:
Τα τελευταία χρόνια το σαλονικιώτικο καλοκαίρι -πέρα από το φυτοπλαγκτόν και τις ουρές καθ’ οδόν προς τη Χαλκιδική- χαρακτηρίζεται και από την ανέλπιστη αύξηση των τουριστών που επισκέπτονται την πόλη. Πολλοί ανακαλύπτουν έκπληκτοι ότι σε όλη τη Θεσσαλονίκη υπάρχουν διάσπαρτες εβραϊκές ταφόπλακες.
Προέρχονται από το Παλαιό Εβραϊκό Νεκροταφείο της πόλης, το μεγαλύτερο της Ευρώπης, με περισσότερους από 350.000 τάφους, από το 2ο αιώνα μέχρι το 1946, που εκτείνονταν σε 350 στρέμματα στο χώρο από εκεί όπου βρίσκεται σήμερα η Πανεπιστημιούπολη μέχρι το Καυταντζόγλειο. Το νεκροταφείο βρισκόταν έξω από τα τείχη και εκτός πόλεως μέχρι το 19ο αιώνα, οπότε η Θεσσαλονίκη επεκτάθηκε ανατολικά. Μετά την πυρκαγιά του 1917 υπήρξαν συνεχείς πιέσεις από τις νέες ελληνικές αρχές, που ισχυρίζονταν ότι η έκταση ήταν απαραίτητη για την επέκταση της πόλης. Βέβαια αξίζει να σημειωθεί ότι το γειτονικό χριστιανικό κοιμητήριο της Ευαγγελίστριας έμεινε άθικτο και επιζεί μέχρι σήμερα. Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα ιστορικά εβραϊκά κοιμητήρια έμειναν άθικτα, παρότι βρίσκονται στο κέντρο των πόλεων.
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής οι προπολεμικές επιθυμίες του χριστιανικού τμήματος της πόλης βρήκαν ευήκοα γερμανικά ώτα και έτσι ξεκίνησε η καταστροφή, το Δεκέμβριο του 1942. Οι ταφόπλακες και τα τούβλα των τάφων χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της Κατοχής αλλά κυρίως μεταπολεμικά από πληθώρα ατόμων και φορέων ως οικοδομικό υλικό. Από ιδιώτες για την κατασκευή σπιτιών ή για την εμπορία των υλικών. Από τη μητρόπολη για την επισκευή ή αναστύλωση εκκλησιών, όπως ο Αγ. Δημήτριος και η Αγ. Σοφία. Ο δήμος Θεσσαλονίκης για δημόσια έργα, όπως η κατασκευή της λεωφόρου Στρατού, η πλακόστρωση της Ροτόντας, της πλατείας Λευκού Πύργου, του Βασιλικού Θεάτρου. Μέχρι και τα ρείθρα των πεζοδρομίων ήταν φτιαγμένα από λεηλατημένα κειμήλια αιώνων και αργότερα πουλήθηκαν στο δήμο Καλαμαριάς. Στη λεηλασία συμμετείχαν ακόμη και οργανισμοί, που λόγω θέσης θα περίμενε κανείς να αντισταθούν, όπως το Πανεπιστήμιο ή η αρχαιολογική υπηρεσία. Η τελευταία υπό τον κ. Πελεκανίδη αγνόησε τις ικεσίες της Ισραηλιτικής Κοινότητας, που μεταπολεμικά ζητούσε να σταματήσει η κατασκευή του Αγ. Δημητρίου με τα χιλιάδες τούβλα και τεράστιες μαρμάρινες ταφόπλακες που στοιβάζονταν στην αυλή του. Ακόμη και σήμερα μπορεί κάποιος να δει τα αποτελέσματα της λεηλασίας που πραγματοποιήθηκε στην Κατοχή από τη Σουρωτή μέχρι τη Βουρβουρού. Στη νέα παραλία ρίχθηκαν οστά και ταφόπλακες, ενώ ο τεχνητός λόφος στον οποίο χτίστηκε το Παλατάκι διαβρώνεται από τη θάλασσα και βγάζει στο Θερμαϊκό ταφόπλακες. Με άλλα λόγια η ρήση ότι η πόλη χτίστηκε πάνω σε ένα έγκλημα δεν έχει μόνο μεταφορική αλλά και κυριολεκτική σημασία.
Με το τραγούδι «Yerushalayim shel zahav» η Ισραηλιτική Κοινότητα της Θεσσαλονίκης υποδέχθηκε στις 15.6.2017, στη Συναγωγή Μοναστηριωτών, τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου και τη σύζυγό του Σάρα.
«Είμαι πολύ συγκινημένος που βρίσκομαι σε αυτό το αρχιτεκτονικό διαμάντι που συμβολίζει την ιστορία της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης», δήλωσε κατά την άφιξή του.
Τον κ. Νετανιάχου καλωσόρισε ο Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος και Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ, ο οποίος αναφέρθηκε στην διαχρονική ιστορική διαδρομή των Εβραίων στην Ελλάδα, τη σπουδαιότητα της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, την τεράστια καταστροφή που υπέστη την περίοδο του Ολοκαυτώματος, αλλά και στις προσπάθειες που κατέβαλαν οι επιζώντες για να αναβιώσουν την Κοινότητα από τις στάχτες και να την καταστίσουν και πάλι ζωντανό κομμάτι της πόλης. Σημείωσε επίσης ότι η επίσκεψη αυτή στην Ελλάδα έχει μεγάλη σημασία για την Κοινότητα και έρχεται σε μια σημαντική στιγμή για τις σχέσεις Ελλάδας-Ισραήλ. Πως σήμερα μετά από τη λαίλαπα και οι οκτώ εναπομείνασες εβραϊκές κοινότητες στην Ελλάδα, καθώς και το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος, προσπαθούν σκληρά να παραμείνουν ιδιαίτερα δραστήριοι οργανισμοί. Τέλος, αναφέρθηκε στην πρωτοβουλία της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης για τη δημιουργία του Μουσείου Ολοκαυτώματος της Ελλάδας που θα γίνει ένα παγκόσμιο μνημείο εναντίον του ρατσισμού, θα αλλάξει τον ορίζοντα της δυτικής εισόδου της πόλης και το χάρτη των μνημείων και μουσείων της Ευρώπης για το Ολοκαύτωμα.
Στη δική του τοποθέτηση ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ, τόνισε ότι η ιστορία της εβραϊκής κοινότητας της πόλης είναι συνυφασμένη με αυτή του εβραϊκού λαού καθώς «Η φωτιά του 1917 κατέστρεψε και έκαψε κτίρια. Η φωτιά των ναζί έκαψε ανθρώπους». Ανέφερε χαρακτηριστικά πως μόλις το 3% όσων βίωσαν στο πετσί τους τη λαίλαπα του Ολοκαυτώματος κατάφεραν να επιβιώσουν. Επισήμανε ότι πολλοί από τους επιζώντες Θεσσαλονικείς που ζουν στο Ισραήλ «κουβαλούν» μέσα τους αγάπη και αναμνήσεις από τη Θεσσαλονίκη. «Τη θυμούνται ως ένα μεγάλο κέντρο πολιτισμού, αλλά και ως προσωπική μνήμη». Αναφέρθηκε στο παράδειγμα του Θεσσαλονικιού επιζώντα του Ολοκαυτώματος Μοσέ Αελιόν, ο οποίος κάθε χρόνο ανάβει έναν από τους πυρσούς στο Μουσείο Yad Vashem της Ιερουσαλήμ για τα θύματα του Ολοκαυτώματος.
Αναφέρθηκε, επίσης, στη «φυσική σχέση συνεργασίας» μεταξύ τριών πραγματικών δημοκρατιών, όπως, της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ, αλλά και στα επιτεύγματα της πατρίδας του σε διάφορους τομείς. Ολοκλήρωσε δε την ομιλία του αναφέροντας «Am Yisrael chai» (Ο λαός του Ισραήλ ζει).
Περισσότερα: ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ ΣΤΗ ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΩΤΩΝ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
-Α. ΤΣΙΠΡΑΣ: "Οι λαοί να αντισταθούν σε καθετί που απειλεί την ελευθερία τους"
-Β. ΝΕΤΑΝΙΑΧΟΥ: «Θα θυμόμαστε πάντα την απώλεια των Εβραίων και δεσμευόμαστε να μη συμβεί ποτέ ξανά τέτοια τραγωδία»
Εκ νέου ραντεβού για να εγκαινιάσουν μαζί το Μουσείο Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη έδωσαν στις κοινές τους δηλώσεις ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου και ο Αλέξης Τσίπρας, κατά την τελετή αποκαλυπτηρίων της πλακέτας του Μουσείου Ολοκαυτώματος που έγινε σήμερα 15.6.2017.
Ο κ. Τσίπρας χαρακτήρισε την ίδρυση του Μουσείου Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη πρωτοβουλία που θα συμβάλλει στην ανάδειξη και τη διατήρηση της μνήμης του Ολοκαυτώματος, ενός από τα πιο δραματικά ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στον τόπο μας. «Η δημιουργία του Μουσείου του Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη στοχεύει στο να διαφυλάξει και να παραδώσει στις επόμενες γενιές αυτήν την ιστορική μνήμη του πόνου και του μαρτυρίου των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, αποτελεί και μια υπόσχεση, και στο παρόν και στο μέλλον, ότι οι λαοί όλου του κόσμου θα αντισταθούν σε κάθε τι που απειλεί η θα απειλήσει την ελευθερία, την αξιοπρέπεια, την ανθρώπινη ζωή» επισήμανε ο Αλέξης Τσίπρας.
Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι η ελληνική κυβέρνηση στηρίζει ολόθερμα την ίδρυση και δημιουργία Μουσείου του Ολοκαυτώματος και ευχαρίστησε για τη συμβολή τους, τον δήμο Θεσσαλονίκης, την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης, το υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας, τους δωρητές, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και τη ΓΑΙΟΣΕ που παραχώρησε πρόθυμα τον χώρο για την ανέγερση του Μουσείου.
Την τοποθέτηση 68 καινούριων Λίθων Μνήμης, μπροστά από το Α’ Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, στη μνήμη των Εβραίων μαθητών που έχασαν τη ζωή τους στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος σχεδιάζει η διοίκηση του Κεντρικού Δήμου.
Οι Stolpersteine (Λίθοι Πρόσκρουσης), γνωστοί σε μας σαν λίθοι μνήμης, είναι έμπνευση του καλλιτέχνη Gunther Demnig από την Κολωνία. Πρόκειται για μικρές μπρούτζινες ενθέσεις, με χαραγμένα πάνω τους το όνομα ενός θύματος του Ολοκαυτώματος, την ημερομηνία γέννησής του, την ημερομηνία απέλασής του σε κάποιο από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ή την ημερομηνία θανάτου του, εάν είναι γνωστή.
Ήδη έχουν τοποθετηθεί στο πεζοδρόμιο επί της οδού Βασ. Όλγας, 81 μνημειακές πλάκες με τα ονόματα Εβραίων μαθητών. Πρόσφατα, η Οικονομική Επιτροπή του δήμου ενέκρινε την αποδοχή δωρεάς του επιχειρηματία Απόστολου Δερεκλή, ώστε να ολοκληρωθεί το μνημείο με την τοποθέτηση 68 νέων Λίθων Μνήμης.
Συνολικά, 149 Έλληνες Εβραίοι μαθητές του Α’ Γυμνάσιου Αρρένων Θεσσαλονίκης εκτοπίστηκαν το 1943 μαζί με τις οικογένειες τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι περισσότεροι απ’ αυτούς στο Άουσβιτς και έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος. Στη Θεσσαλονίκη ανθούσε η μεγαλύτερη Εβραϊκή Κοινότητα της Ελλάδας πριν τον Πόλεμο. Η συντριπτική πλειοψηφία από αυτούς εξοντώθηκε στα Στρατόπεδα συγκέντρωσης – κρεματόρια της ναζιστικής Γερμανίας.