Σειρά εκδηλώσεων Τιμής και Μνήμης, που έγιναν την Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2013 ανά τον κόσμο, σηματοδότησαν την φετινή Διεθνή Ημέρα Μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Το 2005, ο ΟΗΕ, με ψήφισμά του, όρισε τη ημερομηνία-σύμβολο της απελευθέρωσης του ναζιστικού στρατοπέδου εξόντωσης Άουσβιτς – Μπίρκεναου, στις 27.1.1945, ως Διεθνή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος. Στο χώρο του Άουσβιτς συγκεντρώθηκαν και φέτος επιζώντες του Ολοκαυτώματος, πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες που ένωσαν τη φωνή και τις προσευχές τους ώστε ο κόσμος να μην ξαναζήσει φρικαλεότητες όπως τη γενοκτονία των Εβραίων που σχεδίασαν και εφάρμοσαν οι Ναζί στη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Επιμνημόσυνες δεήσεις και καταθέσεις στεφάνων έγιναν ανά την Ευρώπη, όπως στη Βαρσοβία, στο Μνημείο Αγωνιστών της εξέγερσης του Γκέτο. Στις Βρυξέλλες, στην έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Εβραϊκό Συνέδριο, και έγινε στις 22.1.13, με ομιλητή τον πρόεδρο του Ε.Κ. Μάρτιν Σούλτς. Στη Μόσχα η σχετική εκδήλωση έγινε για πρώτη φορά στο Εβραϊκό Μουσείο και Κέντρο για την Ανεκτικότητα, το οποίο άνοιξε τις πύλες του στο κοινό τον περασμένο Νοέμβριο.
«Η Γερμανία θα φέρει ευθύνη εις το διηνεκές για τα εγκλήματα του Εθνικοσοσιαλισμού και κυρίως για το έγκλημα του Ολοκαυτώματος», είπε στο μήνυμά της για την Ημέρα η καγκελάριος της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ.
«Παρότι η σημερινή είναι Ημέρα θρήνου και περισυλλογής, είναι παράλληλα και καιρός για δράση», δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα.
Ο πάπας Βενέδικτος, κατά το κυριακάτικο διάγγελμά του στην Πλατεία Αγ. Πέτρου στο Βατικανό προειδοποίησε την ανθρωπότητα «να επαγρυπνεί πάντα για την αποφυγή της επανάληψης των δολοφονικών εγκλημάτων του ρατσισμού», και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στον εβραϊκό λαό «τον οποίο η τραγωδία έπληξε περισσότερο απ΄ όλους».
Το φετινό θέμα του ΟΗΕ «Η Διάσωση κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος: το Θάρρος του να Νοιάζεσαι» επιλέχθηκε ωςφόρος τιμής σε όσους διακινδύνευσαν τη ζωή τους για να σώσουν Εβραίους και άλλους από σίγουρο θάνατο κάτω από τον ναζιστικό ζυγό. Όλοι τους είχαν κάτι κοινό: θάρρος, συμπόνια και ηθικές αρχές. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε στο μήνυμά του ο γ.γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν: «Ας θυμηθούμε όλους τους αθώους ανθρώπους που έχασαν τις ζωές τους στο Ολοκαύτωμα. Ας γίνουν πηγή έμπνευσης όλοι αυτοί που είχαν το θάρρος να νοιαστούν, οι καθημερινοί άνθρωποι που με τις αξιοθαύμαστες πράξεις τους υπερασπίστηκαν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Το παράδειγμά τους μπορεί να μας βοηθήσει σήμερα να κτίσουμε έναν καλύτερο κόσμο».
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ στην ΕΛΛΑΔΑ
Από το 2004, οπότε η Ελληνική Βουλή ψήφισε νόμο ορίζοντας την 27η Ιανουαρίου ως την «Εθνική Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος», τιμάται η Ημέρα Μνήμης με σειρά εκδηλώσεων που διοργανώνονται σε διάφορες πόλεις της χώρας από τις κατά τόπους περιφέρειες με τη συνεργασία των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων.
Ενδιαφέρουσες πρωτοβουλίες, όπως η θεματική βραδιά της Ελληνικής Τηλεόρασης με ντοκιμαντέρ, συνεντεύξεις ιστορικών αλλά και επιζώντων, κινηματογραφικές προβολές, το πρόγραμμα δράσεων του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος με εκπαιδευτικά και διαδραστικά προγράμματα αλλά και εκθέσεις, η έκθεση ιστορικών τεκμηρίων του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης, είναι ορισμένες από τις φετινές δραστηριότητες αφιερωμένες στο Ολοκαύτωμα.
Επίσημες τελετές έγιναν στα Ιωάννινα στις 26.1.13, στη Θεσσαλονίκη (φωτογραφία) την Κυριακή 27.1.13 στο Μνημείο Ολοκαυτώματος, με επιμνημόσυνη δέηση, ομιλίες επισήμων και καταθέσεις στεφάνων.
Στην Αθήνα οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν σήμερα 28.1.2012, με καταθέσεις στεφάνων στο Μνημείο Ολοκαυτώματος και θα συνεχιστούν το απόγευμα με εκδήλωση Μνήμης που θα γίνει στο θέατρο του Κέντρου Πολιτισμού Ελληνικός Κόσμος με θέμα «Η ιστορία διδάσκει;». Θα ακολουθήσουν οι εκδηλώσεις μνήμης στη Λάρισα, στις 29.1.13 και στο Βόλο στις 10.2.13.
Μήνυμα του "Ιδρύματος της Ημέρας του ΟΧΙ" της Ουάσιγκτον
Τιμώντας τη Μνήμη των Ελλήνων Εβραίων που αφανίστηκαν στο Ολοκαύτωμα, το Ίδρυμα «ΟΧΙ Day» της Ουάσιγκτον -που έχει ιδρυθεί από ελληνικές οργανώσεις των ΗΠΑ με σκοπό την προώθηση της ιστορίας της Ελλάδος και τον ηρωικό αγώνα κατά του Φασισμού και του Ναζισμού στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο- εξέδωσε ένα μεστό νοημάτων Μήνυμα για την τραγική επέτειο της 27ης Ιανουαρίου. Στο Μήνυμα μεταξύ άλλων αναφέρεται:
«Οι σκέψεις και οι προσευχές μας απευθύνονται σήμερα στην εβραϊκή κοινότητα καθώς θυμόμαστε τα περισσότερα από έξι εκατομμύρια Εβραίων και άλλων θυμάτων αυτού του φοβερού κακού.
Εμείς οι Έλληνες έχουμε ένα ιδιαίτερο καθήκον αυτή την Ημέρα: Πρέπει να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη εκείνων που χάθηκαν, κυρίως των Ελλήνων, και παράλληλα να αντιταχθούμε σθεναρά σε κάθε μορφή αντισημιτισμού και μίσους, καθώς και να αντλούμε έμπνευση από τις γενναίες πράξεις πολλών Ελλήνων κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος…».
Στο μήνυμα αναφέρονται τα μοναδικά στα ευρωπαϊκά χρονικά παραδείγματα ηρωικής στάσης των επί Κατοχής Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού, Μητροπολίτη Ζακύνθου και Μητροπολίτη Δημητριάδος, και καταλήγει τονίζοντας: «…Το Ολοκαύτωμα μας θυμίζει ότι το ανείπωτο κακό μπορεί να υπάρξει. Για τους Εβραίους φίλους, για εμάς τους ίδιους και για όλη την ανθρωπότητα, δεν μπορούμε ποτέ να ξεχάσουμε».