Οι σειρήνες συναγερμού της πόλης και οι καμπάνες των εκκλησιών ήχησαν στις 19.4.2023 το μεσημέρι στην πολωνική πρωτεύουσα, δίνοντας το έναυσμα για την έναρξη των εκδηλώσεων μνήμης για την 80ή επέτειο από την Εξέγερση στο γκέτο της Βαρσοβίας.
Η εξέγερση, που ξέσπασε στις 19 Απριλίου του 1943, αποτελεί τη μεγαλύτερη εκδήλωση εβραϊκής αντίστασης κατά των ναζί κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένα γεγονός στη διάρκεια του οποίου πολλοί ένοπλοι Εβραίοι επιτέθηκαν στους ναζί.
Οι πρόεδροι του Ισραήλ, Ισαάκ Χέρτζογκ, και της Γερμανίας, Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ, συνοδευόμενοι από τον Πολωνό ομόλογό τους, Αντρέι Ντούντα, εμφανίστηκαν μαζί μπροστά στο μνημείο των Ηρώων του γκέτο, απέναντι από το Μουσείο Polin της ιστορίας των Εβραίων της Πολωνίας, που βρίσκονται στο σημείο όπου πραγματοποιήθηκαν μάχες στη διάρκεια της εξέγερσης.
Το απόγευμα, οι τρεις πρόεδροι αναμένεται να μεταβούν από κοινού σε συναγωγή στη Βαρσοβία.
Σε ολόκληρη την πόλη, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, τουλάχιστον τρεις χιλιάδες εθελοντές άρχισαν να διανέμουν νάρκισσους από χαρτόνι και κάπες σε ανάμνηση του Μάρεκ Έντελμαν, του τελευταίου ηγέτη της εβραϊκής εξέγερσης που πέθανε το 2009, ο οποίος συνήθιζε να τιμά κάθε επέτειο αποθέτοντας ένα μπουκέτο με τα κίτρινα λουλούδια στη βάση του μνημείου των Ηρώων του γκέτο.
Λόγω του χρώματος και του σχήματός τους, οι νάρκισσοι θυμίζουν το κίτρινο αστέρι που επέβαλαν οι ναζί να φορούν οι Εβραίοι.
Φυλλάδια όπου παρατίθεται συνοπτικά η ιστορία της εξέγερσης, στα πολωνικά, ουκρανικά και αγγλικά, συνόδευσαν τους νάρκισσους.
Έναν χρόνο αφότου εισέβαλαν στην Πολωνία το 1939, οι ναζί οροθέτησαν μια ζώνη στη Βαρσοβία για να στοιβάξουν σε τρία τετραγωνικά χιλιόμετρα σχεδόν μισό εκατομμύριο Εβραίους με σκοπό την εξόντωσή τους από την πείνα και τις αρρώστιες, και να στείλουν περισσότερους από 300.000 στους θαλάμους αερίου του στρατοπέδου θανάτου στην Τρεμπλίνκα, 80 χλμ. ανατολικά της πολωνικής πρωτεύουσας.
Περίπου επτά χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν στη διάρκεια των συγκρούσεων της εξέργεσης, ενώ άλλες έξι χιλιάδες πέθαναν μετά με φόντο τις πυρκαγιές που προκάλεσαν μεθοδικά οι ναζί. Οι επιζώντες στάλθηκαν σε στρατόπεδα.
Εκδηλώσεις κάθε είδους, συναντήσεις με επιζώντες, συναυλίες, προβολές ταινιών, θεατρικές παραστάσεις, προβλέπεται να πραγματοποιηθούν φέτος με φόντο την επέτειο. Φωτογραφίες του γκέτο, που τράβηξε ένας Πολωνός πυροσβέστης και ανακαλύφθηκαν πρόσφατα, θα αποτελέσουν τμήμα μιας έκθεσης στο Μουσείο Polin, ενώ μέχρι τώρα, η πλειονότητα των γνωστών φωτογραφιών είχαν τραβηχτεί από τους ναζί και έδειχναν το εβραϊκό τετράγωνο μέσα από τα μάτια των Γερμανών.
