ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟΙ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ 
(ονομαστικός κατάλογος)

Ειδική τελετή για την απονομή του τίτλου του «Δικαίου των Εθνών» του Μουσείου Μνήμης του Ολοκαυτώματος Yad Vashem, πραγματοποιήθηκε στις 3.4.2025 από τον πρέσβη του Ισραήλ Νόαμ Κατς, στην οικογένεια του Κωνσταντίνου Σφακιανάκη, που έσωσε το ζευγάρι Ραφαήλ και Μπιάνκα Βεντούρα κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.

Η εκδήλωση ήταν μια συνδιοργάνωση της πρεσβείας του Ισραήλ, του ελληνικού υπουργείου Παιδείας και των Εκπαιδευτηρίων Γεώργιου Ζώη, στο θέατρο των οποίων και πραγματοποιήθηκε. O τίτλος απονομής του «Δικαίου των Εθνών» του Μουσείου και Ιδρύματος του Ολοκαυτώματος Yad Vashem, απονέμεται σε μη Εβραίους που διέσωσαν Εβραίους κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.

Στην εκδήλωση το ΚΙΣΕ εκπροσωπήθηκε από τον Ταμία Δανιήλ Μπεναρντούτ.

Ο πρέσβης του Ισραήλ Νόαμ Κατς μιλώντας για τη σημερινή εκδήλωση, επεσήμανε ότι αφορά βράβευση ανθρώπων που με τις πράξεις τους έδωσαν την ανώτερη και ευγενέστερη αξία στη λέξη άνθρωπος. «Πρόκειται για την ύψιστη αναγνώριση αυτών που ρίσκαραν τα πάντα, ακόμη και την ίδια τους τη ζωή για να σώσουν άλλους. Η ιστορία μας διαβεβαιώνει ότι ακόμα και στις πιο σκοτεινές περιόδους της ανθρωπότητας, κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα, στο πρόσωπο της απόλυτης φρίκης, υπήρχαν φωτεινά παραδείγματα ανθρωπιάς, από αυτούς που αρνήθηκαν να μείνουν παθητικοί και να σώσουν τους συνανθρώπους τους. Το εξωπραγματικό θάρρος και η ανιδιοτέλεια φωτίζουν το δρόμο που όλοι πρέπει να ακολουθήσουμε. Σε αυτές τις αξίες, το κακό δεν μπορεί νικήσει και γι' αυτό είναι σημαντικό το γεγονός, ότι η σημερινή εκδήλωση πραγματοποιείται σε ένα Σχολείο, εδώ που διαμορφώνεται το πνεύμα των νέων ανθρώπων και οι επόμενες γενιές μαθαίνουν τι σημαίνει να στέκομαι ενάντια στην αδικία», είπε χαρακτηριστικά ο πρέσβης του Ισραήλ.

Από την πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Παιδείας, Γιώργος Καλαντζής, είπε: «Η σημερινή ημέρα είναι μια όμορφη ημέρα, γιατί έχει ένα πολύ δυνατό μήνυμα για όλους μας. Και ο φυσικός χώρος που πρέπει να δίνεται αυτό το μήνυμα είναι ένα σχολείο γιατί αφορά το μέλλον. Για να καταλάβουμε πόσο σημαντικό όταν αυτό που έκανε ο Κωνσταντίνος Σφακιανάκης και οικογένειά του, πρέπει να έχουμε κατά νου και ορισμένους αριθμούς: το 86% των Ελλήνων Εβραίων δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια της κατοχής. Ο στόχος που πρέπει να έχουμε γι' αυτό και ο φυσικός χώρος μιας τέτοιας εκδήλωση είναι το σχολείο, είναι να μην χρειαστεί κανείς από μας να επιλέξει σε ποια πλευρά θα είναι. Η αποστολή του υπουργείου παιδείας και των εκπαιδευτικών μας, είναι να μάθουμε μέσα από το παρελθόν ώστε να μην χρειαστεί να ξαναζήσουμε ανάλογες στιγμές».

Ο πρόεδρος των Εκπαιδευτηρίων Γεωργίου Ζώη, Αλέξανδρος Ζώης στον χαιρετισμό του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η σημερινή εκδήλωση είναι μια τελετή ιστορικής μνήμης, η οποία είναι συγκλονιστικά επίκαιρη. Σήμερα τιμούμε μια οικογένεια που εν μέσω της πιο σκοτεινής εποχής της ανθρώπινης ιστορίας, άναψε μια μικρή αλλά ανθεκτική φωτιά. Τη φωτιά της ανθρωπιάς. Η οικογένεια Σφακιανάκη επέλεξε το θάρρος απέναντι στον τρόμο. Σε μια εποχή που ο κόσμος είχε χάσει τον προσανατολισμό του, ο Κωνσταντίνος Σφακιανάκης επέλεξε να σταθεί όρθιος, να πει ‘εγώ δε θα κοιτάξω αλλού'. Ο τίτλος του «Δικαίου των Εθνών» είναι μια υπενθύμιση ότι το ήθος, η αλληλεγγύη, ο ανθρωπισμός, δε γνωρίζουν σύνορα, θρησκείες ή εθνικότητες. Δεν έχει τιμές στρατιωτικές, έχει ευγνωμοσύνη και αιώνια μνήμη».

Τον τιμητικό τίτλο του «Δικαίου των Εθνών», παρέλαβαν οι κόρες του Κωνσταντίνου Σφακιανάκη, Σοφία και Μαριέλλη οι οποίες δήλωσαν πως ο πατέρας τους δικαιώνεται για την πράξη που έκανε τότε, «γιατί έτσι ήθελε η ψυχή του, να κάνει και σήμερα η ψυχή του δικαιώνεται. Ευχόμαστε η σημερινή ημέρα να αποτελέσει μια αρχή και να ακολουθήσουν και άλλοι από εδώ και μπρος».

Παρών στην εκδήλωση ήταν και ο Ιωσήφ Βεντούρας γιος του Ραφαήλ και της Μπιάνκα Βεντούρα, ο οποίος χωρίστηκε από την οικογένεια (κρυβόταν και μεγάλωνε στην Εκάλη από άλλη γυναίκα), όπως και τα αδέλφια του για να σωθούν, και όπως θυμάται : «Μετά την απελευθέρωση, ο Κωνσταντίνος Σφακιανάκης με περιέθαλψε κι εμένα, όταν ξαναενωθήκαμε σαν οικογένεια στο σπίτι του, στον 'Αγιο Παντελεήμονα. Σήμερα αισθάνομαι ιδιαίτερα συγκινημένος που αποδίδεται αυτό το βραβείο στον Κωνσταντίνο Σφακιανάκη, έναν άνθρωπο ο οποίος έμεινε στη μνήμη μου σε όλη τη διάρκεια της ζωής μου σαν ένας άνθρωπος, πραγματικά άγιος».

To Γιαντ Βασσέμ ιδρύθηκε το 1953 στα Ιεροσόλυμα ως η επίσημη αρχή για τη μνήμη των μαρτύρων και ηρώων του Ολοκαυτώματος. Χτισμένο στους πρόποδες του όρους Χερτζλ στην Ιερουσαλήμ, περιλαμβάνει το Μουσείο Ιστορίας του Ολοκαυτώματος, το Μνημείο των Παιδιών και την Αίθουσα Μνήμης, το Μουσείο Τέχνης του Ολοκαυτώματος, γλυπτά, υπαίθρια αναμνηστικά μνημεία, όπως η κοιλάδα των Κοινοτήτων, μια συναγωγή, αρχεία, ένα ερευνητικό ινστιτούτο, βιβλιοθήκη, και τη Διεθνή Σχολή Σπουδών του Ολοκαυτώματος. Σκοπός του Γιαντ Βασσέμ είναι η διαφύλαξη της μνήμης του Ολοκαυτώματος μέσα της εκπαίδευσης, της τεκμηρίωσης, της έρευνας και των δημοσιεύσεων, καθώς και απότιση φόρου τιμής στους «Δικαίους των εθνών». Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα έχουν τιμηθεί πάνω από 23.000 άνθρωποι, εκ των οποίων 350 Έλληνες.

Την εκδήλωση πλαισίωσαν μουσικά και θεατρικά οι μαθητές των Εκπαιδευτηρίων Γεωργίου Ζώη.

ΠΗΓΗ: ιστοσελίδα proto thema, 3.4.2025