Στις 16 Απριλίου 2015, με αφορμή την Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων της Σοά, το Παγκόσμιο Κέντρο του Μπενέ Μπερίτ και το Εθνικό Εβραϊκό Κεφάλαιο (JNF-ΚΚL), με τη συνεργασία του Μπενέ Μπερίτ Ελλάδος, πραγματοποίησαν στην Ιερουσαλήμ εκδήλωση για να τιμήσουν μία σπουδαία Ελληνο-Εβραϊκή μορφή: τον Αρχιραββίνο του Βόλου Μωυσή Συμεών Πέσσαχ.
Η φετινή εκδήλωση εντάσσεται στη σειρά δράσεων που το Διεθνές Μπενέ Μπερίτ και το JNF-ΚΚLσυνεχίζουν εδώ και δεκατρία χρόνια προβάλλοντας και τιμώντας το έργο Εβραίων που έσωσαν ομοθρήσκους τους κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε αυτό το πλαίσιο έγινε και το αφιέρωμα στον Αρχιραββίνο Πέσσαχ (1869 – 1955), ο οποίος σε συνεργασία με τις τοπικές Αρχές κατάφερε με την έγκαιρη παρέμβασή του να διασώσει μεγάλο αριθμό μελών της Ισραηλιτικής Κοινότητας Βόλου.
Η εκδήλωση έγινε στο «Δάσος Εβραίων Μαρτύρων», στο γραφικό λόφο της Ιερουσαλήμ κοντά στο Μοσάβ Κεσαλόν, όπου έξι εκατομμύρια δέντρα είναι φυτεμένα με πρωτοβουλία του Διεθνούς Μπενέ Μπερίτ και του JNF-ΚΚLστη μνήμη των Εβραίων της Ευρώπης εξοντώθηκαν στο Ολοκαύτωμα.
Στην κορυφή του Δάσους, μπροστά στο συγκλονιστικό Μνημείο των «Κυλίνδρων της Φωτιάς», στο οποίο ο γλύπτης και επιζών του Ολοκαυτώματος Νατάν Ράποπορτ αναπαριστά την ιστορία της γενοκτονίας, έγιναν οι ενδιαφέρουσες ομιλίες που παρουσίασαν πτυχές από το πολύπλευρο έργο και τη δυναμική προσωπικότητα του Ραββίνου Πέσσαχ. Κατά την εκδήλωση μίλησαν: ο Μακαριότατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλο Γ’, ο πρέσβης της Ελλάδας στο Ισραήλ κ. Σπύρος Λαμπρίδης, ο εγγονός του Αρχιραββίνου Πέσσαχ κ. Μωρίς Εσκεναζύ, ο πρόεδρος του Παγκόσμιου Κέντρου Μπενέ Μπερίτ Δρ Haim Katz, ο πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος κ. Μωυσής Κωνσταντίνης και ο πρόεδρος του KKL/JFN κ. Efi Stenzler.
Οι ομιλητές τόνισαν, μεταξύ άλλων, ότι οι εκδηλώσεις αυτές είναι πολύπλευρα σημαντικές καθώς φέρνουν στην επικαιρότητα άγνωστες πτυχές της ιστορίας, παραδειγματίζουν, εκπαιδεύουν, τιμούν τη μνήμη και ενδυναμώνουν τους δεσμούς με τις ρίζες.
Στη συνέχεια παρουσιάστηκαν προσωπικές μαρτυρίες επιζώντων του Ολοκαυτώματος. Στην εκδήλωση παρέστησαν επίσης ο δισέγγονος του τιμωμένου Αρχιραββίνου Βόλου, Δρ. Ηλίας Πέσσαχ, ο πρόεδρος του Μπενέ Μπερίτ Ελλάδος κ. Βίκτωρ Μπατής, και ο Ραββίνος Αθηνών κ. Γκάμπριελ Νεγρίν.
Μετά το τέλος της τελετής, οι Έλληνες επίσημοι επισκέφθηκαν το Ινστιτούτο Μπεν Τσβί όπου φυλάσσεται η βιβλιοθήκη και το πολύτιμο αρχείο του Ραββίνου Πέσσαχ.
* Η ομιλια του προέδρου του ΚΙΣΕ Μωϋσή Κωνσταντίνη για τον Αρχιραββίνο ΠΕΣΣΑΧ:
«Ο Αρχιραββίνος Μωυσής Συμεών Πέσσαχ, γεννήθηκε στη Λάρισα το 1869 και πέθανε το 1955, σε ηλικία 86 ετών, στο Βόλο. Υπήρξε μια από τις μεγάλες φυσιογνωμίες του Ελληνικού Εβραϊσμού. Ενώ δραστηριοποιήθηκε μέσα σ΄ έναν περιορισμένο γεωγραφικά χώρο της Ελλάδας, η ακτινοβολία της προσωπικότητας του κάλυψε ολόκληρο τον ελληνικό χώρο.
Διετέλεσε επί 68 χρόνια ένας συνετός ραββίνος, ίδρυσε και διηύθυνε στην περιοχή του Iερατική Σχολή στην οποία φοίτησαν πολλοί νέοι που προορίζονταν για ιερουργοί. Υπήρξε πνευματικός ηγέτης εβραϊκών φιλανθρωπικών Συλλόγων και Ιδρυμάτων, πρωτοστάτησε σε σιωνιστικές κινήσεις για την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ το 1948.
Στη γενικότερη κοινωνική δράση του προσέφερε πολύτιμες κοινωνικές υπηρεσίες στους απελευθερωτικούς πολέμους της Ελλάδας, καθώς επίσης και σε περιόδους επιδημιών και εκτάκτων καταστάσεων.
Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή του κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής οπότε εντάχθηκε στις δυνάμεις της Εθνικής Αντίστασης που μάχονταν εναντίον Ναζί. Γι΄ αυτή του τη δράση παρασημοφορήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση και τους Συμμάχους.
Όταν το Σεπτέμβριο του 1943 άρχισε ο διωγμός των ομοθρήσκων μας, ο Αρχιραββίνος Πέσσαχ ειδοποίησε έγκαιρα τα μέλη της Κοινότητας του Βόλου και τους προέτρεψε να καταφύγουν στα αντάρτικα σώματα που δρούσαν στην περιοχή. Ο ίδιος διασώθηκε αλλά η οικογένειά του αποδεκατίστηκε με το θάνατό της γυναίκας του από τις κακουχίες, την εξόντωση δύο γιών του στα ναζιστικά στρατόπεδα, ενώ η μία κόρη του υπέστη νευρικό κλονισμό από τα γεγονότα της εποχής.
Ο Αρχιραββίνος Πέσσαχ διακρίθηκε ως άνθρωπος κι ως θρησκευτικός λειτουργός σε δύσκολες περιόδους τόσο για την Ελλάδα, όσο και για τον Εβραϊσμό. Δοκιμάστηκε η ψυχική του ανοχή, η θρησκευτική του πίστη και η δύναμη της συνείδησής του. Υπήρξε από εκείνους των οποίων το πέρασμα από τη ζωή υπήρξε φωτεινό παράδειγμα, ευλογία του Θεού.
Η όλη ζωή και η δράση του ήταν υποδειγματικές και η προσωπικότητά του αποτελεί πρότυπο θρησκευτικού ηγέτη. Η μνήμη του παραμένει ζωντανή στην ιστορία των Εβραίων της Ελλάδος και το όνομά του θα μνημονεύεται πάντα με σεβασμό».
ΣΧΕΤΙΚΑ:
* Άρθρα στον διεθνή Τύπο για την εκδήλωση (ιστοσελίδα B'nai B'rith)
* site ΚΙΣΕ (αγγλικά)