Η Ευρώπη των τελευταίων χρόνων βρίσκεται σε παρατεταμένη κρίση. Η οικονομική αποσταθεροποίηση έχει μεταβάλει σε μεγάλο βαθμό και τις σχέσεις μεταξύ των πολιτών της. Η ανεκτικότητα των Ευρωπαίων απέναντι σε πρόσφυγες, μετανάστες και κάθε άλλη μειονοτική ομάδα μειώνεται καθημερινά.  Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει και η πρόσφατη πανευρωπαϊκή έρευνα που διεξήχθη για λογαριασμό του Pew Research Center.

Η ιδέα της πολυπολιτισμικής κοινωνίας φαίνεται πως έχει καταρρεύσει οριστικά. Οι Ευρωπαίοι πολίτες βλέπουν στο πρόσωπο του μετανάστη τον ξένο που θα επιβαρύνει την οικονομία και θα θέσει σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια. Τα πρόσφατα τρομοκρατικά χτυπήματα επιτείνουν το αίσθημα της ξενοφοβίας και του ρατσισμού, καθώς προσφέρουν τη βάση για βεβιασμένες γενικεύσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, τα ποσοστά της ισλαμοφοβίας έχουν αυξηθεί δραματικά το τελευταίο διάστημα.

Στα καθ’ ημάς, τα αποτελέσματα της έρευνας είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικά. Η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά στις πρώτες θέσεις με τα υψηλότερα ποσοστά αρνητικών κρίσεων απέναντι σε πρόσφυγες και μετανάστες. Παρατηρείται δε και το υψηλότερο ποσοστό πανευρωπαϊκά σε ό,τι αφορά την αρνητική στάση της κοινωνίας απέναντι στους Εβραίους. Τα αποτελέσματα αυτά ωστόσο δεν πρέπει να μας εκπλήσσουν. Στην Ελλάδα από καιρό επικρατεί διάχυτος αντισημιτισμός, όπως εξ άλλου αποδεικνύει και η συγκεκριμένη δημοσκόπηση. Τα περιστατικά αντισημιτισμού ολοένα και πληθαίνουν το τελευταίο διάστημα. Η μισαλλοδοξία φαίνεται να ριζώνει στην καρδιά της κοινωνίας. Οι στερεοτυπικοί χαρακτηρισμοί, η συνομωσιολογία και οι προκαταλήψεις σε βάρος των Εβραίων και, σε δεύτερο επίπεδο, σε βάρος των μουσουλμάνων είναι διαχρονικά αποδεκτοί από το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας.

Ας αποτελέσει, λοιπόν, η έρευνα αυτή εφαλτήριο για δράση. Είναι καιρός όλοι οι αρμόδιοι φορείς να αρθούν στο ύψος των ευθυνών τους.

Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος αγωνίζεται αδιάκοπα για την καταπολέμηση κάθε φαινομένου μισαλλοδοξίας, φανατισμού και, προπάντων, αντισημιτισμού. Θεωρούμε, ωστόσο, πως χρειάζεται η συμπόρευση όλων των κοινωνικών δυνάμεων προκειμένου ανάλογα φαινόμενα να περιοριστούν μελλοντικά. Κρίσιμος εν προκειμένω θα είναι ο ρόλος των μεγάλων πνευματικών ιδρυμάτων, της Εκκλησίας, της Ακαδημίας Αθηνών, των Πανεπιστημίων. Ήδη τόσο το Υπουργείο Παιδείας, μέσα από μια σειρά εκπαιδευτικών προγραμμάτων, όσο και κατά τόπους Δήμαρχοι και Μητροπολίτες, έχουν αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες προκειμένου να ζυμωθεί στην ελληνική κοινωνία η σπουδαία ιστορία του ελληνικού εβραϊσμού και η τραγωδία του Ολοκαυτώματος. Η προσπάθεια περιορισμού μέχρις εξαφανίσεως των μισαλλόδοξων αισθημάτων από την κοινωνία κάθε άλλο παρά εύκολη υπόθεση είναι. Ξεκινώντας από τον  χώρο της παιδείας, και σε συνεργασία με το αρμόδιο Υπουργείο, έχουμε μακρύ δρόμο να διανύσουμε. Χρόνος για εφησυχασμό ωστόσο δεν υπάρχει.

Αθήνα, 19 Ιουλίου 2016

Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος