Στις 23 Ιουλίου συμπληρώνονται 76 χρόνια από τον εκτοπισμό και τον αφανισμό της Εβραϊκής Κοινότητας της Ρόδου και της Κω, το 1944.
Δυστυχώς τα Δωδεκάνησα έχουν συνδεθεί με τα τραγικά γεγονότα της ιστορίας του Ολοκαυτώματος, έχοντας ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά αφανισμού των Εβραίων της Ευρώπης με τις απώλειες να ανέρχονται στο 94%.
Θα πρέπει όμως να υπογραμμίσουμε, ότι στη μεταπολεμική διαδρομήτης αγωνιώδους προσπάθειας για την ανασυγκρότηση, η Ρόδος ήταν από τις πρώτες περιοχές της Ελλάδας που αναγνώρισαν τη θυσία των Εβραίων συμπολιτών τους.
Περισσότερα: ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Ι.Κ. ΡΟΔΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΜΝΗΜΗΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ 2020
Τoυ Mανώλη Κασσώτη
Το Ολοκαύτωμα των Εβραίων εορτάζεται κάθε χρόνο σε όλο κόσμο, όχι μόνο από τους Εβραίους αλλά και από άλλες εθνότητες που θέλουν να τιμήσουν τη μνήμη των έξι εκατομμυρίων συνανθρώπων μας που βασανίστηκαν και έχασαν τη ζωή τους, αλλά και για να αποφευχθεί η επανάληψη Ολοκαυτώματος και σε άλλες εθνότητες και λαούς.
Η Εβραϊκή παροικία της Ρόδου
Η ιστορία της Εβραϊκής κοινότητας της Ρόδου αρχίζει από την Ελληνιστική περίοδο, τουλάχιστον από 142 π.Χ. και μετά. Τον 1ο μ.Χ. αιώνα ο ιστορικός Josephus και το 653 μ.Χ. ο ιστορικός Θεόφραστος αναφέρονται στην παρουσία Εβραίων στη Ρόδο και το 1116 μ.Χ. ο περιηγητής Rabbi Benjamin of Tuleda βρίσκει στο νησί γύρω στους 400-500 Εβραίους.
Αργότερα, λόγω της Ισπανικής Ιεράς Εξέτασης, αρκετοί Εβραίοι, κυρίως, από τη Θεσσαλονίκη, αλλά, και από τη Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη και Ιερουσαλήμ μετακόμισαν στη Ρόδο. Το 1900, προτού αρχίσει η Εβραϊκή μετανάστευση, όπως και η Ελληνική, στην Αμερική και Αφρική οι Εβραίοι της Ρόδου αριθμούσαν 4500-5000.
Περισσότερα: Η 75Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ ΤΙΜΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ
Με σειρά σημαντικών και ποικίλων εκδηλώσεων, που διοργάνωσαν η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και η Ισραηλιτική Κοινότητα Ρόδου, σηματοδοτήθηκε η επέτειος των 75 χρόνων από την εκτόπιση των Εβραίων της Ρόδου και της Κω και την εξόντωσή τους στο Άουσβιτς. Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν στις 19.7.2019 και ολοκληρώθηκαν στις 24.7.2019, με το ανοιχτό φόρουμ εισηγήσεων αφιερωμένων σε ιστορίες εβραϊκών οικογενειών της Ρόδου, τις οποίες αναβίωσαν οι ομιλητές βασισμένοι στα ιταλικά αρχεία που ανακαλύφθηκαν και ψηφιοποιήθηκαν πρόσφατα. HΔιευθύντρια των ΓΑΚ Ρόδου Ειρήνη Τόλιου, ο ιστορικός Μάρκο Κλεμέντι που ανακάλυψε το ξεχασμένο αρχείο, ο Βαντίμ Αλτσκάν, εκπρόσωπος του Μουσείου Ολοκαυτώματος των ΗΠΑ, που ψηφιοποίησε το αρχείο, ήταν μεταξύ των εισηγητών του φόρουμ.
Σε όλη τη διάρκεια της εβδομάδας των εκδηλώσεων η συμμετοχή του κόσμου -από την Ελλάδα και το εξωτερικό- ήταν μεγάλη ενώ, όπως κάθε χρόνο, συγκινητική ήταν η επιστροφή πολλών εβραϊκών οικογενειών του εξωτερικού και η επανασύνδεσή τους με τον τόπο καταγωγής τους.
Καινοτομία των φετινών εκδηλώσεων ήταν η πορεία Μνήμης, που έγινε στις 23.7.2019. Μια συμβολική πορεία που ξεκίνησε από το μνημείο του Ολοκαυτώματος, στην Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, και κατέληξε στο λιμάνι, στο σημείο όπου πριν 75 χρόνια οι Εβραίοι της Ρόδου και της Κω είχαν ξεκινήσει το χωρίς επιστροφή ταξίδι τους.
Περισσότερα: ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΗ ΡΟΔΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΩ ΓΙΑ ΤΑ 75 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ
Της ΡΟΔΟΥΛΑΣ ΛΟΥΛΟΥΔΑΚΗ
Ψηλά στη λεωφόρο Καλλιθέας, στο ύψος του νεκροταφείου του Ταξιάρχη, αλλά από την μπροστινή πλευρά, βρίσκεται το νεκροταφείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας.
Επιβλητικό, φροντισμένο, με τους τάφους των πάλαι ποτέ ραβίνων που έζησαν στη Ρόδο σε περίοπτη θέση και τους τάφους των υπολοίπων να φανερώνουν την ευημερία μιας τάξης που κάποτε κυριαρχούσε στην εμπορική ζωή του νησιού. Κάποτε, πριν ξεσπάσει ο πόλεμος και οι Γερμανοί πάρουν 2.500 ψυχές για τα κρεματόρια. Επέζησαν γύρω στους 100 Ροδίτες Εβραίους που σκορπίστηκαν σ’ όλη τη γη. Όλη τους την υπόλοιπη ζωή θυμόντουσαν όμως όσα δεν ξέχασαν ποτέ.
Κι αυτό που διαπίστωσα όταν μίλησα με το Σάμι που τον οδήγησαν στο Άουσβιτς στα 13 του, τη Στέλλα στα 18, και τον Βιτόριο Χασόν στα 15 του, είναι πως όσο καλά κι αν έζησαν τη ζωή τους μετά τη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης, από τα κολαστήρια δεν ξέφυγαν ποτέ στην πραγματικότητα ούτε καν σήμερα που είναι όλοι τους γύρω στα 90.
Το πρόγραμμα «Crocus» απευθύνεται σε μαθητές ηλικίας 11 έως 18 ετών και αποτελεί δραστηριότητα σε πολλά σχολεία από όλο τον κόσμο, τα οποία συμμετέχουν σε αυτό εδώ και αρκετά χρόνια.
Το πρόγραμμα «Crocus» είναι ένας απτός τρόπος να γνωρίσουν οι νέοι άνθρωποι το θέμα του Ολοκαυτώματος και να ενισχυθεί η γνώση τους σχετικά με τους κινδύνους των διακρίσεων, των προκαταλήψεων και της μισαλλοδοξίας. Στη Ρόδο για δεύτερη χρονιά το 4ο Γυμνάσιο Ρόδου, με την καθοδήγηση της καθηγήτριας Θεολογίας του Σχολείου, κας Κλιάρη, υλοποίησε το πρόγραμμα αυτή τη φορά στην αυλή της Συναγωγής της Ι.Κ. Ρόδου.
Η δραστηριότητα έγινε στα πλαίσια της εκπαιδευτικής επίσκεψης του Σχολείου στη Συναγωγή και το Εβραϊκό Μουσείο. Τους μαθητές ξενάγησε η διευθύντρια της Ι.Κ. Ρόδου κα Κάρμεν Κοέν, η οποία τους καλωσόρισε και τους μίλησε για την ιστορία της Εβραϊκής Κοινότητας Ρόδου και για τον εκτοπισμό των Εβραίων της Ρόδου και της Κω στο Άουσβιτς - Μπικερνάου.
Περισσότερα: TO 4ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΡΟΔΟΥ ΥΛΟΠΟΙΗΣΕ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΝΗΜΗΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ «CROCUS»