ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 29.12.2021. Υπάρχουν κάποιες φωτογραφίες που χαρακτηρίζουν ολόκληρες εποχές. Εμβληματική, π.χ., είναι η αποτύπωση του ισπανικού εμφυλίου από τον Ρόμπερτ Κάπα που δείχνει έναν στρατιώτη να γέρνει προς τα πίσω με τα χέρια ανοιχτά, αφού μόλις έχει χτυπηθεί από σφαίρα. Εμβληματικές επίσης είναι οι φωτογραφίες των Εβραίων ομήρων στην Πλατεία Ελευθερίας, «εκεί όπου το μαύρο Σάββατο της 11ης Ιουλίου του 1942 οι Γερμανοί κατακτητές διαπόμπευσαν 9.000 Εβραίους της Θεσσαλονίκης και έθεταν σε εφαρμογή το σχέδιο της “Τελικής Λύσης” που προκάλεσε τον εκτοπισμό και την εξόντωση 45.000 Θεσσαλονικέων Εβραίων» (Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο, 27.12.2021).
Αυτές οι φωτογραφίες μπορεί να μην είχαν μεγάλη πέραση στην Ελλάδα –δεν υπήρχαν, και ίσως να μην υπάρχουν ακόμη, σε σχολικά εγχειρίδια–, αλλά είναι το πρώτο πράγμα που βλέπει κάποιος όταν επισκεφθεί το Μουσείο του Ολοκαυτώματος στο Βερολίνο, στην Ουάσιγκτον και αλλαχού. Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, ως προϊόν της ημετέρας παιδείας (της δικής μας γενιάς: γεννήθηκε το 1964, άρα τελειώσαμε το ίδιο σχολειό), δεν κατανοεί τον πλούτο που θέλει να θάψει ασφαλτοστρώνοντας τη μνήμη, για να λειτουργήσει ένα (έστω) προσωρινό πάρκινγκ.
Περισσότερα: ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ Π. ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ: Ο υπαρκτός «ασημιτισμός»
Στην πανηγυρική συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών της 21ης Δεκεμβρίου 2021 ανακοινώθηκε ότι η Ολομέλεια της Ακαδημίας ψήφισε ομόφωνα να απονεμηθεί στον Δρα Ραφαήλ Μωυσή το άνευ αντιστοίχου προκηρύξεως βραβείο, σε αναγνώριση της προσφοράς του στη διαμόρφωση και εφαρμογή της εθνικής ενεργειακής στρατηγικής, στην εφαρμογή επιχειρηματικών καινοτομιών, σε εκπαιδευτικές, ερευνητικές και φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και την εν γένει συμβολή του στην ενεργειακή και οικονομική αναβάθμιση της Ελλάδας.
Στοιχεία από Δελτίο Τύπου Ακαδημίας Αθηνών, 21.12.2021 (σελ. 20)
Το Διεθνές Μπενέ Μπερίτ επέλεξε τον Πρόεδρο του Μπενέ Μπερίτ Αθήνας κ. Βίκτωρα Μπατή (μαζί με άλλα 22 άτομα παγκοσμίως) για το βραβείο «B'nai B'rith International President's Award 2021».
Το διάσημο αυτό βραβείο θεσπίστηκε πριν από τρία χρόνια και απονέμεται ετησίως σε άτομα που προσφέρουν εθελοντικό έργο όχι για αναγνώριση, προσοχή ή προσωπικό όφελος, αλλά για το καλό του Εβραϊσμού και που προάγουν τις αρχές και τις αξίες του Μπενέ Μπερίτ.
Η διαδικτυακή εκδήλωση για την τιμητική αυτή διάκριση στο πρόσωπο του κ. Βίκτωρα Μπατή πραγματοποιήθηκε μέσω της πλατφόρμας Ζoom την Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2021 κατά τη διάρκεια του B’nai B’rith Leadership Forum.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 22.12.2021, του Σταύρου Τζίμα
Σκυμμένος επί πέντε ημέρες, το 2010, πάνω από ένα τραπέζι, ο Πολ Χάγουελ μελετούσε έγγραφα, στη βιβλιοθήκη του ρωσικού υπουργείου Άμυνας στη Μόσχα. Ο αρχειοθέτης τού έφερνε από το υπόγειο κούτες και φακέλους κι εκείνος ανέσυρε χαρτιά τα οποία διάβαζε και αξιολογούσε. Εβραίος της Θεσσαλονίκης, ο Χάγουελ είχε σταλεί από το ελληνικό ΥΠΕΞ, ως ειδήμων, να μελετήσει το περιεχόμενο των κλεμμένων (1943) από τους Γερμανούς αρχείων της Ισραηλιτικής Κοινότητας, ώστε να αποκτήσει η Αθήνα, που διεκδικούσε την επιστροφή τους, μια εικόνα για το περιεχόμενό τους.
Τι περιέχουν, λοιπόν, τα πολυσυζητημένα αυτά αρχεία για την επιστροφή των οποίων η ελληνική πλευρά έχει αποδυθεί από τη δεκαετία του ’90, οπότε έγινε γνωστή η μεταπολεμική «κρύπτη» τους, σε ατέρμονη διαπραγμάτευση με τη Μόσχα, η οποία ελπίζεται ότι θα ευοδωθεί μετά και την επίσημη διαβεβαίωση του Βλαντιμίρ Πούτιν προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη, στην πρόσφατη συνάντησή τους στο Σότσι;
Περισσότερα: ΕΒΡΑΪΚΑ ΑΡΧΕΙΑ: Η ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΟΣΧΑ
Του Κώστα Βούλγαρη
Γεννημένος το 1938 στα Χανιά, ο Ιωσήφ Βεντούρα είναι ένας από τους ελάχιστους Εβραίους της Κρήτης που διέφυγε την “επιχείρηση σκούπα”, κατά την οποία οι σχεδόν 300 ομόθρησκοί του που κατοικούσαν στο νησί τον Ιούνιο του 1944 συνελήφθησαν και επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο “Ταναΐς”, με προορισμό τον Πειραιά και τελική κατάληξη των “επιβατών” κάποιο από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, το οποίο όμως ατμόπλοιο βυθίστηκε αύτανδρο στα νερά του Αιγαίου, ανοιχτά της Σαντορίνης.
Ογδόντα οκτώ από τα θύματα είναι παιδιά, αρκετά από τα οποία συνομήλικοι και φίλοι του Βεντούρα.
Με την ποιητική ελεγειακή σύνθεση Ταναΐς εμφανίζεται ο Βεντούρα στην ποίηση, όμως όχι στα χρόνια της δεκαετίας του 1960, όπως θα ανέμενε η βιολογική γραμματολογική γενεαλόγηση, αλλά στην αρχή του επόμενου αιώνα, το 2001: Μα πού λοιπόν οδηγεί η σύσπαση της μνήμης; Το πρόβλημα βεβαίως δεν είναι γραμματολογικό, μα άλλης τάξης, βαθύτατα οντολογικό: Ήταν πρόβλημα γενεών. Ακριβώς αυτή τη διαστολή του χρόνου εκφράζει η ποιητική εμφάνιση του Βεντούρα στα εξήντα τρία του χρόνια, μια εμφάνιση όχι άπαξ αλλά με συνέχεια αρκετές ποιητικές συλλογές, καθώς και μεταφράσεις.
Περισσότερα: ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ «ΤΑΝΑΪΣ» ΤΟΥ ΙΩΣΗΦ ΒΕΝΤΟΥΡΑ