Το διήμερο 1^ης και 2^ας Νοεμβρίου 2021, τα μέλη του προεδρείου του ΚΙΣΕ, ο Γεν. Γραμματέας Βίκτωρ Ισαάκ Ελιέζερ και ο Γεν. Ταμίας Δανιήλ Μπεναρδούτ πραγματοποίησαν μια περιοδεία στη Θράκη με σκοπό να συναντήσουν τους εκπροσώπους των τοπικών Αρχών και να συζητήσουν τρόπους αξιοποίησης της εβραϊκής κληρονομιάς σε Αλεξανδρούπολη, Κομοτηνή και Ξάνθη.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ

Η πρώτη συνάντηση έγινε με το Δήμαρχο Αλεξανδρούπολης κ. Ιωάννη Ζαμπούκη και τον Γεν. Γραμματέα του Δήμου κ. Ιωάννη Μπόγδη, στο Δημαρχιακό Μέγαρο, όπου συζητήθηκε η αξιοποίηση του Εβραϊκού νεκροταφείου της πόλης και η ανάδειξη της ιστορίας της Εβραϊκής κοινότητας. Εν συνεχεία τα δύο στελέχη του ΚΙΣΕ επισκέφθηκαν, μαζί με τον Δήμαρχο και τον Γεν. Γραμματέα το Εβραϊκό νεκροταφείο, όπου παρουσία του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμου περπάτησαν ανάμεσα στα μνήματα που χρονολογούνται από τις αρχές του 20^ου αιώνα. Ο Δήμος Αλεξανδρούπολης έχει ήδη καθαρίσει τον χώρο, τον έχει περιφράξει προσωρινά με συρματόπλεγμα και φροντίζει για την αποκάλυψη και τον καθαρισμό των επιτύμβιων πλακών. Συμφωνήθηκε  η ανέγερση σταθερού φράκτη, η τοποθέτηση αναμνηστικής πλάκας με ιστορική αναφορά στο εβραϊκό νεκροταφείο, καθώς και ο φωτισμός του για την ανάδειξή του ως χώρου μνήμης των Εβραίων που έζησαν στην Αλεξανδρούπολη.

Ιστορική δικαίωση στη μνήμη αλλά και τους απογόνους της -σχεδόν αφανισθείσης κατά το Ολοκαύτωμα- εβραϊκής κοινότητος Θεσσαλονίκης συνιστά η απόφαση της Μόσχας να επιστραφούν στην Ελλάδα τα αρχεία των ελληνικών Ισραηλιτικών Κοινοτήτων -κυρίως δε αυτών της συμπρωτεύουσας.

Πρόκειται για αρχεία, βιβλία και λατρευτικά αντικείμενα από 30 Συναγωγές της Θεσσαλονίκης, από βιβλιοθήκες και από τα κοινοτικά ιδρύματα που υφάρπαξαν οι Ναζί, στις 11 Ιουλίου 1942. 

Τα εν λόγω αρχεία μετά την κατάληψη του Βερολίνου από τον σοβιετικό στρατό, τον Μάιο του 1945, μεταφέρθηκαν στη Μόσχα.   

Η Ελλάδα από το 1997 προσπαθούσε να επιτύχει τον επαναπατρισμό των αρχείων που εκλάπησαν από τους ναζί, αλλά μέχρι πρότινος χωρίς αποτέλεσμα, καθώς η ρωσική πλευρά έθετε προσκόμματα και νέους πιο αυστηρούς όρους, παρά το γεγονός πως οι κάθε φορά προηγηθέντες είχαν γίνει αποδεκτοί.

ΕΡΤ3, 9.12.2021, Δ. Σαλτιέλ: «Τα αρχεία μας είναι οι ρίζες μας»

"Μέχρι σήμερα λείπουν τα αρχεία μας και θα είμαστε χωρίς ρίζες αν δεν τα έχουμε", δήλωσε στην ΕΡΤ3 ο πρόεδρος του ΚΙΣΕ και της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης Δαυίδ Σαλτιέλ. "Τα αρχεία αυτά βρίσκονται στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας και πλέον θα μας παραχωρηθούν", πρόσθεσε. "Μάλιστα, αυτά τα αρχεία θα ψηφιοποιηθούν και θα βρίσκονται στο Μουσείο Ολοκαυτώματος της Ελλάδας στη Θεσσαλονίκης και αφορούν όλο τον Ελληνικό Εβραϊσμό", κατέληξε ο κ. Σαλτιέλ. "Στη Θεσσαλονίκη υπήρχαν 30 συναγωγές και πολλά από τα αντικείμενα που εκλάπησαν από αυτές τα έχουμε βρει και τα έχουμε ζητήσει από την Πολωνία και αναμένουμε την επιστροφή τους", επεσήμανε ο πρόεδρος της Ι.Κ. Θεσσαλονίκης. ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΡΑΔΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 94.5, 9.12.2021, Δ. Σαλτιέλ: «Είναι σαν να έρχεσαι σε επαφή με όλους αυτούς που χάθηκαν»

Συγκίνηση προκάλεσε η γνωστοποίηση για την επιστροφή των εγγράφων στην Εβραϊκή κοινότητα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ι.Κ. Θεσσαλονίκης, Δαυίδ Σαλτιέλ, ο οποίος μίλησε στο μεσημεριανό μαγκαζίνο του Ράδιο Θεσσαλονίκη και τη Θεοδώρα Καρακιουλάχ.

«Καμία κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει ως σήμερα να επιστραφούν αυτά τα αρχεία. Όλοι οι Εβραίοι είναι συγκινημένοι γιατί είναι από τα λίγα πράγματα τα οποία θυμίζουν την παρουσία των Ελλήνων Εβραίων στην Ελλάδα, είναι ιστορικά ντοκουμέντα, είναι αλληλογραφίες με το κράτος, βαφτίσεις, περιτομές. Είναι αρκετό υλικό, νομίζω (γεμίζει) ένα γραφείο.

Είναι αν μη τι άλλο συγκινητικό το ότι ο Ελληνοϊταλός Γκαμπριέλε Νίσσιμ, αντί να αφηγηθεί την απίστευτη ιστορία της οικογένειάς του, μίας από τις πιο ηρωικές και γνωστές στην ιστορία του εβραϊσμού, προτίμησε να γράψει ένα υποδειγματικό βιβλίο για το πώς μπορούμε να γίνουμε πιο δίκαιοι, αντλώντας μαθήματα και παραδείγματα από το έργο του Σωκράτη, του Μάρκου Αυρήλιου, της Χάνα Άρεντ, του Ζίγκμουντ Μπάουμαν ή του Βασίλι Γκρόσμαν.

Με αμιγή φιλοσοφική διάθεση αλλά και με έναν γνήσιο ανθρωπισμό, αδιάρρηκτα συνδεδεμένο με τα βαθιά νοήματα του εβραϊσμού, με πλήθος αναφορών και ιστορίες απτές, αντλημένες από το έργο φιλοσόφων, συγγραφέων αλλά και πολιτικών όπως ο Ετιέν ντε Λα Μποεσί ή ο Βάτσλαβ Χάβελ, ο γνωστός απόγονος της οικογένειας Νίσσιμ στόχο έχει την ανάδειξη των βαθύτερων νοημάτων του ανθρωπισμού και να μας πείσει πως ο πραγματικός προορισμός του άνω θρώσκοντα ανθρώπου είναι το να είναι δίκαιος.

Στο βιβλίο του Ούτε άγιοι, ούτε ήρωες - Το κατά δύναμη καλό (μτφρ. Δάφνη Βλουμίδη), το οποίο μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις της Εστίας, ο συγγραφέας ευαγγελίζεται όχι έναν κόσμο με μεγάλες ιδέες, επαναστάτες ή προασπιστές του καλού αλλά με ανθρώπους που με το παράδειγμά τους, όσο αντιφατικοί και ατελείς και αν είναι, θα ανοίγουν πάντα δρόμους, αφήνοντας μια χαραμάδα ελπίδας. Με οδηγό το χωρίο από το Ταλμούδ, που έγινε η αγαπημένη φράση των δίκαιων ανθρώπων, «όποιος σώζει μια ζωή, σώζει ολόκληρο τον κόσμο», όπως λέει στη Μισνά, ο Νίσσιμ εμπνέεται τον περίφημο Κήπο των Δικαίων και πρωτοστατεί στην καμπάνια της αναγνώρισης της 6ης Μαρτίου ως Ευρωπαϊκής Ημέρας Μνήμης των Δικαίων, θεσμοθετημένης πλέον από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2012 και αναγνωρισμένης και από την ιταλική Βουλή.