Η πλούσια πολιτιστική παράδοση, η καταστροφή κατά την Κατοχή, η μεταπολεμική ανασυγκρότηση και η σύγχρονη δράση της Ισραηλιτικής Κοινότητας Τρικάλων, παρουσιάζονται σε συνέντευξη που έδωσε ο Πρόεδρος της Ι.Κ. Τρικάλων κ. Ιάκωβος Βενουζίου στον δημοσιογράφο Αποστόλη Ζώη. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην ανάγκη αποκατάστασης των ζημιών που έχει υποστεί η Ρωμανιώτικη Συναγωγή Τρικάλων, προκειμένου να σωθεί και να συνεχίσει να λειτουργεί μια ιστορική συναγωγή που αποτελεί παράλληλα σπάνιο δείγμα αρχιτεκτονικής, ζωντανό κύτταρο της εβραϊκής ζωής της πόλης, αλλά και πόλο έλξης τουριστών απ΄όλον τον κόσμο. Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην Κυριακάτικη «ΕΡΕΥΝΑ» (12.3.2017), με τίτλο «Ιάκωβος Βενουζίου: Μακραίωνη η παρουσία  της Εβραϊκής Κοινότητας στα Τρίκαλα». Δείτε εδώ τη συνέντευξη.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 13.2.2017 της ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΠΟΥΡΝΑΡΑ

Στις 27 Ιανουαρίου του 1945, τα σοβιετικά στρατεύματα έφτασαν ως απελευθερωτές στο στρατόπεδο του Αουσβιτς στην Πολωνία. Βρήκαν 7.000 κρατουμένους, πολλοί στο όριο ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο, καθώς και τόνους από γυναικεία μαλλιά, οδοντικά σφραγίσματα χωρίς τον χρυσό και παιδικά ρούχα. Εκεί ήταν και όλες οι απτές αποδείξεις για τον τρόπο με τον οποίον οργανώθηκε με βιομηχανική αρτιότητα ο μαζικός αφανισμός έξι συνολικά εκατομμυρίων Ευρωπαίων Εβραίων, ανάμεσα στους οποίους και ένα εκατομμύριο παιδιά. 

Από το 2002, το Συμβούλιο της Ευρώπης επέλεξε την 27η Ιανουαρίου ως την Ημέρα Μνήμης των Εβραίων Μαρτύρων και η ελληνική Βουλή με ομόφωνη απόφασή της  το 2004 επίσης επέλεξε την ημερομηνία αυτή για να μνημονεύει τους Ελληνες Εβραίους που έπεσαν θύματα του ναζιστικού ζυγού. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η χώρα μας έχασε το 87% του εβραϊκού της πληθυσμού, πληρώνοντας βαρύτατο φόρο αίματος. 

Θα περίμενε κανείς ότι η Ελλάδα που συμμετείχε σθεναρά στην αντίσταση, θα κρατούσε ζωντανή τη μνήμη των θηριωδιών. Και όμως όχι. Μια έρευνα που εκπόνησε το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας στα τέλη του περασμένου Δεκεμβρίου, σε δείγμα 1.000 ατόμων, μας φέρνει αντιμέτωπους με μια σοκαριστική αλήθεια: στην ερώτηση αν ήταν θετική εξέλιξη (sic) η εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων, περίπου το 40% των ερωτηθέντων απαντά ότι ήταν θετική, σχεδόν θετική ή ουδέτερη, ενώ στην ερώτηση εάν πρέπει να αφήσουμε πίσω μας το

Ολοκαύτωμα, πάλι ένα 25% απαντά θετικά. Αξίζει να τονίσει κανείς ότι τα ποσοστά των νέων ανθρώπων που εξέφρασαν τέτοιες απόψεις ήταν πολύ μεγάλα.

Λίγες ημέρες μετά τη δημοσιοποίηση της έρευνας, η  «Κ» συνάντησε τον πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών Μίνο Μωυσή, καθώς και τον πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης (και επικεφαλής του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος) Δαυίδ Σαλτιέλ, οι οποίοι μίλησαν για το αποτρόπαιο πρόσωπο του αντισημιτισμού, που φαίνεται να ενισχύεται στη χώρα μας αλλά και στην Ευρώπη. Η πρώτη ερώτηση είναι αυτονόητη: Αρκούν οι εκδηλώσεις που διοργανώνονται για την Ημέρα Μνήμης για να μην πέσει στη λήθη το πιο φρικιαστικό έγκλημα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν στην ελληνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι ελάχιστες οι ώρες διδασκαλίας για το θέμα αυτό; Πολλά εξαρτώνται από το φιλότιμο του εκπαιδευτικού, που πρέπει ο ίδιος να καλύψει κενά και παραλείψεις της διδακτέας ύλης.

HuffPost Greece  |  Αλέξης Γαγλίας 30.12.2016

2016. Γιορτές και τελευταίες μέρες του χρόνου.Θρησκείες εξακολουθούν να πολεμούν ή μια την άλλη, ή να τρώνε τις σάρκες τους με «αδελφικά μαχαιρώματα»- και όσο πολυπαραγοντικές κι αν είναι οι ανθρώπινες κρίσεις, ειδικά στις πολεμικές και ματωμένες, οι θρησκευτικές διαμάχες διαχρονικά αποτελούν σταθερό και κρισιμο παράγοντα. Το ηθικό και συναισθηματικό φορτίο που κάθε θρησκεία εγγενώς φερει, συχνά εκτρέπει διαφοροποιήσεις και διαφωνίες σε συγκρούσεις μέχρι τελικής πτώσεως, μέχρι εξαχρείωσης και αφανισμού των αντιπάλων, των αλλόθρησκων, των αιρετικών. Στα χέρια πωρωμένων δημαγωγών οι θρησκείες μετατρέπονται σε εργαλεία άσκησης δύναμης, πολιτικής εξουσίας έως στυγνής τρομοκράτησης. Ακόμα και στην εκκοσμικευμένη Δύση, η άρνηση πολλών πολιτών και πολιτικών να τείνουν χέρι βοηθείας στους πρόσφυγες, στην θρησκευτική τους διαφοροποίηση εδράζει. Πόσοι Μουσουλμάνοι χωράνε σε μια «χριστιανική ήπειρο», αναρωτιούνται. «Δε θα προσαρμοστούν ποτέ, θα μας αλλοιώσουν πολιτισμικά, θα μας κυριεύσουν εντέλει». Φοβούνται.

Η επιβίωση του θρησκευτικού συναισθήματος στον σύγχρονο άνθρωπο, αποδεικνύει ότι η θρησκευτικότητα, η τάση και ανάγκη του ανθρώπου να πιστεύει κάπου, αντλώντας δύναμη και ελπίδα, δεν αποτελεί απλά αρχέγονο αλλά, μάλλον, ορμέμφυτο συναίσθημα και πνευματική ανάγκη με κυτταρικές καταβολές. Δεν συμβαίνει τυχαία. Όλες οι θρησκείες, τέλειες ή ατελείς όπως καθένας μπορεί να τις θεωρεί, κηρύσσουν την αγάπη, όσο πωρωμένες ή επιθετικά διαστρεβλωμένες και αν είναι οι σκόπιμες παρανοήσεις τους. Διαχρονικά οι αυθεντικές θρησκευτικές διδασκαλίες και τα ιερά κείμενα παρείχαν στον μέσο άνθρωπο ένα σύστημα ηθικών αξιών και μια νοηματοδότηση της μοναχικής ατομικότητας μες στον μεγάλο κόσμο. Μετρίασαν την απελπισία του αναπόφευκτου θανάτου και έδωσαν στον άνθρωπο σωτηριολογικό κίνητρο να δει στους άλλους τον εαυτό του.

(ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, Λάρισας, 11.12.2016): Υπήρξε μία από τις πλέον εμβληματικές φυσιογνωμίες της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Λάρισας [1] και ένας από τους χαρισματικούς πνευματικούς ηγέτες του Ελληνικού Εβραϊσμού. Ο Συμεών Πέσσαχ, γιος της Λέας και του Ααρών Πέσσαχ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1815.

Ο πατέρας του ήταν από τους σημαίνοντες τραπεζίτες που δραστηριοποιήθηκε στην πόλη στις αρχές του 19ου αιώνα. Αρχικά είχε εγκατασταθεί στο Λιβόρνο, όπως και η πλειονότητα των σεφαραδιτών Εβραίων που είχαν εκδιωχθεί από την Ιβηρική χερσόνησο. Την περίοδο των Ναπολεοντείων πολέμων (1790-1815) οι τραπεζικές του δραστηριότητες περιορίστηκαν λόγω του ηπειρωτικού αποκλεισμού [2]. Από το 1793 έως το 1813 το Λιβόρνο καταλήφθηκε τρεις φορές από τους αυτοκρατορικούς γάλλους με αποτέλεσμα οι έμποροι να αναστείλουν απότομα τις δραστηριότητές τους, αφού σε ελάχιστο χρονικό διάστημα καταργήθηκαν ειδικά προνόμια που ίσχυαν τα τελευταία διακόσια χρόνια. Επιβλήθηκαν διάφοροι φόροι και διατάχθηκαν πληρωμές πολεμικών αποζημιώσεων, ενώ σε πολλές περιπτώσεις δεσμεύθηκαν ή και κατασχέθηκαν περιουσιακά τους στοιχεία. Τα επιχειρηματικά συμφέροντα των εβραίων άρχισαν να διακυβεύονται και πολλοί από αυτούς αποφάσισαν να εγκαταλείψουν το Λιβόρνο μεταφέροντας τις δραστηριότητες τους σε πόλεις της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ο Ααρών Πέσσαχ ήταν ανάμεσα στους Λιβορνέζους εβραίους που εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη [3].

Ο Συμεών παρακολούθησε τα εγκύκλια μαθήματα στις θρησκευτικές σχολές της γενέτειράς του. Τον διέκρινε η επιμέλεια και η φιλομάθεια με αποτέλεσμα σε σύντομο χρονικό διάστημα να αποκτήσει «σπανίαν ταλμουδικήν και θρησκευτικήν εν γένει παιδείαν, κάτοχος προσέτι της Ελληνικής, Εβραϊκής, Ισπανικής και Τουρκικής γλώσσης» [4].