Ένα 10ήμερο διαδικτυακών εκδηλώσεων

εν όψει της Ελληνικής Προεδρίας της Διεθνούς Συμμαχίας για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (IHRA)

Ο οργανισμός του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στο Λος Αντζελες των ΗΠΑ, το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, το Ελληνικό Προξενείο στο Λος Αντζελες, η Πανηπειρωτική Ομοσπονδία Αμερικής, το Κέντρο Εβραϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας (UCLA) και το Κέντρο Μελέτης Ελληνικού Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος,  με αφορμή την επικείμενη ανάληψη της Προεδρίας του IHRA από την Ελλάδα, διοργανώνουν ένα πλούσιο δεκαήμερο διαδικτυακών εκδηλώσεων –με δωρεάν παρακολούθηση-  αφιερωμένων στους Έλληνες Εβραίους, την ιστορία και την παράδοσή τους.

Με τίτλο «HERITAGE AND MEMORY: A FOCUS ON JEWISH GREECE THROUGH CINEMA», από τις 27 Ιανουαρίου 2021 –Διεθνή Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος- έως τις 6 Φεβρουαρίου 2021,  το φεστιβάλ περιλαμβάνει προβολές ταινιών και ντοκυμαντέρ, διαλέξεις και μία βιβλιοπαρουσίαση.

Το ερευνητικό πρόγραμμα «Μεταπολεμικός μετασχηματισμός της Θεσσαλονίκης και η τύχη των εβραϊκών περιουσιών» είναι ενταγμένο στα πλαίσια της 1ης Προκήρυξης Ερευνητικών Έργων ΕΛΙΔΕΚ για την Ενίσχυση Μεταδιδακτόρων Ερευνητών/Τριών. Ξεκίνησε να υλοποιείται τον Νοέμβριο του 2018 με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον Δρ. Λεόν Σαλτιέλ. Από τον Νοέμβριο του 2019 Επιστημονικός Υπεύθυνος του έργου έχει αναλάβει ο Δρ. Ανδρέας Μπουρούτης.

Το πρόγραμμα έχει ως στόχο να εξετάσει την τύχη των εβραϊκών περιουσιών στην μεταπολεμική Θεσσαλονίκη. Όπως είναι γνωστό η Θεσσαλονίκη πριν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο διέθετε μία ακμάζουσα εβραϊκή κοινότητα αποτελούμενη από περίπου 50.000 ανθρώπους. Το 1941 η Ελλάδα βρέθηκε υπό τριπλή κατοχή (Γερμανία, Ιταλία, Βουλγαρία) και η Θεσσαλονίκη υπό γερμανική. Τον Φεβρουάριο του 1943 ξεκίνησε ο διωγμός των Εβραίων με μια σειρά αντιεβραϊκών διαταγών (κίτρινο άστρο, απαγόρευση κυκλοφορίας, διαμονή σε συγκεκριμένες περιοχές – γκέτο) και τον Μάρτιο ξεκίνησε ο εκτοπισμός στο στρατόπεδο θανάτου Άουσβιτς – Μπίρκεναου. Με συνολικά 19 αποστολές εκτοπίστηκαν συνολικά 46.061 Εβραίοι· λιγότεροι από 2.000 επέστρεψαν ζωντανοί.

Τον Μάρτιο του 1943 όλες οι εβραϊκές περιουσίες πέρασαν στην δικαιοδοσία μιας νέας υπηρεσίας που δημιουργήθηκε από το ελληνικό δωσιλογικό καθεστώς κατ’ εντολή των Γερμανών, της ΥΔΙΠ (Υπηρεσία Διαχειρίσεως Ισραηλιτικών Περιουσιών). Η υπηρεσία είχε την ευθύνη να διαθέσει όλες τις εβραϊκές περιουσίες σε νέους διαχειριστές που ονομάστηκαν μεσεγγυούχοι.

Ο οργανισμός International March of the Living διοργανώνει σειρά ομιλιών επιζώντων του Ολοκαυτώματος με τίτλο «Living Survivor», οι οποίες πραγματοποιούνται σε συνεργασία με το Fundacion Amigos de Yad Vashem Panama- EMET και τον οργανισμό March of the Living Toronto.

Την Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου 2020 έγινε η ομιλία της Mania Hudy, από τον Καναδά, σε μια εμπνευσμένη συνέντευξη από την Dalia Mizrachi, εκπαιδευτικό και ενεργό μέλος του Fundacion Amigos de Yad Vashem Panama – ΕΜΕΤ.

Όσοι δεν καταφέραν να παρακολουθήσουν την ομιλία της Mania Hudy, μπορούν να την δουν ΕΔΩ  

Η ιστορία της Mania Hudy παρουσιάζει πολλές διακυμάνσεις. 

Στο πλαίσιο του ανταγωνισμού των νεοσύστατων κρατών-εθνών στην Βαλκανική χερσόνησο για την προσάρτηση όλο και μεγαλύτερων εκτάσεων με τη βίαιη απόσπαση αυτών από το σώμα της πρώην κοινωνικής-πολιτικής οντότητας στην οποία ανήκαν, δηλαδή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Ελλάδα κατάφερε να αντικρούσει στον Δεύτερο Βαλκανικό πόλεμο την Βουλγαρία και να φέρει υπό την κατοχή της την Θεσσαλονίκη, καθώς και μεγάλο κομμάτι της Μακεδονίας.

Οι νέες αυτές περιοχές που κατακτήθηκαν και προσαρτήθηκαν στο ελληνικό κράτος δεν ήταν γεωγραφικές οντότητες άδειες από μη «ομογενείς» πληθυσμούς, αλλά αντιθέτως ήταν περιοχές γεμάτες με κοινότητες που κατά την συντριπτική τους πλειοψηφία ανήκαν σε διαφορετικά κοινωνικά σχήματα με διαφορετικά εθνικά, γλωσσικά και θρησκευτικά χαρακτηριστικά. Το καινούργιο καθεστώς, στο οποίο όλοι αυτοί οι πληθυσμοί εντάχθηκαν, ήταν η Ελλάδα του εθνικιστικού δόγματος «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών», αλλά και της εθνικιστικής βενιζελικής ιδέας της Μεγάλης Ελλάδας «των δυο ηπείρων και των πέντε θαλασσών». Αυτή η ιδέα θα είχε τρομακτικές επιπτώσεις για όλους αυτούς τους ανθρώπους από όλα αυτά τα διαφορετικά υπόβαθρα, που το νεόκοπο καθεστώς θα πιέζει συνεχώς να τετραγωνίσουν τον κύκλο.

Μια από αυτές τις κοινότητες, τα μέλη της οποίας βρέθηκαν να είναι «νέοι πολίτες» του νέου έθνους-κράτους, ήταν και η τεράστια εβραϊκή σεφαραδίτικη κοινότητα της Θεσσαλονίκης. Ο σύντομος βίος της – 30 χρόνια – από την προσάρτηση της πόλης στο ελληνικό κράτος το 1913 έως τις εκτοπίσεις των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στο στρατόπεδο μαζικής εξόντωσης του Άουσβιτς το 1943, θα καταγραφεί ως μια από τις πιο μελανές σελίδες αυτού του κράτους, που για σειρά δεκαετιών θα θαφτεί στη σιωπή.