«Χάρη σ' αυτούς τους ανθρώπους είμαστε εμείς εδώ. Χάρη σ' αυτούς έχω οικογένεια, έχω εγγόνια και δισέγγονα. Αν δεν υπήρχαν αυτοί, δεν θα υπήρχα κι εγώ...». Η Ρασέλ Δανιήλ απλώνει τα μακριά λεπτά της χέρια για να σφιχταγκαλιάσει τη 18χρονη Ελένη, που μπορεί να γνώρισε μόλις μια ημέρα πριν, αλλά την αισθάνεται ήδη οικογένειά της, κι αυτό γιατί ο προπάππους της νεαρής Βεροιώτισσας ήταν αυτός που έβαλε το δικό του ξεχωριστό λιθαράκι στη σωτηρία της οικογένειας της Ρασέλ από το ναζιστικό μένος, την ταραγμένη περίοδο του πολέμου.

Οι δυο τους στέκονται αγκαλιασμένες λίγα μέτρα μακριά από τον χώρο του παλιού εβραϊκού νεκροταφείου της Βέροιας, εκεί όπου έγιναν τα αποκαλυπτήρια του μνημείου για τα 460 μέλη της εβραϊκής κοινότητας της πόλης, που οδηγήθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, παρουσία πλήθος κόσμου, επιζώντων της θηριωδίας αλλά και απογόνων ανθρώπων που μαρτύρησαν στο Ολοκαύτωμα.

«Την πρώτη φορά που αντίκρισα αυτό το μέρος, έβρεχε. Ήρθα να βρω τα μνήματα των παππούδων μου και δεν υπήρχε σχεδόν τίποτα. Ένιωσα να βρέχομαι κι εγώ μέσα μου...», αφηγείται στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η 80χρονη, η οποία ήταν μόλις τεσσάρων ετών, όταν μαζί με την οικογένειά της εγκατέλειψαν το σπίτι τους προκειμένου να σωθούν.

Της Σοφίας Χριστοφορίδου

Στα τέλη του 1943 αρχίζει να ωριμάζει η ιδέα της εξέγερσης και δημιουργούνται πυρήνες αντίστασης εντός του στρατοπέδου. Μέσα από διάφορα κανάλια έφτασαν στα χέρια των κρατουμένων μερικά αιχμηρά αντικείμενα, πυρομαχικά και εκρηκτικές ύλες. Το καλοκαίρι του 1944 το πλάνο της εξέγερσης είχε οριστικοποιηθεί. Την κεντρική ομάδα καθοδήγησης αποτελούσαν 12 άνδρες και άλλοι 45 ήταν οι μυημένοι στα τέσσερα κρεματόρια.

Το σχέδιο

Το σχέδιο προέβλεπε ότι οι εξεγερμένοι θα αιφνιδίαζαν τους φρουρούς των Ες Ες, που είχαν υπηρεσία στην περιοχή των κρεματόριων, με τα όπλα που θα τους αποσπούσαν θα εξουδετέρωναν τους φρουρούς στις σκοπιές, ενώ παράλληλα θα έβαζαν φωτιά στα κρεματόρια και θα έκοβαν τα συρματοπλέγματα. Η ημερομηνία της εξέγερσης άλλαξε δύο φορές, πρώτα εξαιτίας μιας απρογραμμάτιστης νέας άφιξης ομήρων με ασυνήθιστα ισχυρή γερμανική συνοδεία, μετά λόγω πληροφοριών ότι πλησίαζε στο Άουσβιτς ο Κόκκινος Στρατός. Εντός της αντιστασιακής οργάνωσης υπήρχαν δύο τάσεις: η μια πρότεινε η εξέγερση να οργανωθεί καλύτερα, η άλλη βιαζόταν να δράσει άμεσα. Και υπήρχαν και τα μέλη του Ζοντερκομάντο, που έβλεπαν το τέλος τους να πλησιάζει.

Στα πλαίσια των Ημερών Φυσιολογίας στη Μάνη 2019, οι «ΟΜΟΙΟΙ της ΜΑΝΗΣ» διοργάνωσαν στις 5.10.2019 συνεδρία με θέμα «Η Ιστορία της Νέλλης Καμχή - Σεφιχά: Μια ιστορία συνύπαρξης & αλληλοβοήθειας» με ομιλητή τον κ. Πωλ Ισαάκ Χάγουελ, Ηλεκτρολόγο Μηχανικό, Ph.D. (University of California, Berkeley), Μέλος της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην “International Holocaust Remembrance Alliance” (IHRA), Μέλος της Ακαδημαϊκής Ομάδας Εργασίας (AWG) & Μέλος της Επιτροπής για τη «Γενοκτονία των Ρομά».

Συναισθηματικά φορτισμένος ο Πρόεδρος των «ΟΜΟΙΩΝ της ΜΑΝΗΣ» καθηγητής κ. Μιχάλης Κουτσιλιέρης παρουσίασε την τιμώμενη κα Νέλλη Καμχή-Σεφιχά, η οποία ταξίδεψε από τη Θεσσαλονίκη για να παραβρεθεί στη Μάνη που άλλοτε έδωσε καταφύγιο στην ίδια και την οικογένειά της, συνοδευόμενη από το γιό της κ. Λάρρυ Σεφιχά, αντιπρόεδρο του Κοιν. Συμβουλίου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και οικογενειακούς φίλους.

Ο κ. Πωλ Ισαάκ Χάγουελ ανέλαβε να παρουσιάσει την ιστορία της, πως η οικογένεια της 5χρονης Νέλλης βρήκε καταφύγιο στον Κότρωνα, και αργότερα σε μια στάνη λίγο παραπάνω. Στα πλαίσια αυτής της εκδήλωσης μνήμης η Νέλλη βρέθηκε ξανά στα ίδια μέρη του Κότρωνα συνοδευόμενη από τον καταγόμενο από την περιοχή Πρόεδρο των «ΟΜΟΙΩΝ της ΜΑΝΗΣ», κ. Μιχάλη Κουτσιλιέρη.

Με μια εβραϊκή προσευχή, η οποία, όπως είπε, γράφτηκε πριν από 1000 χρόνια στην Γερμανία, ξεκίνησε την ομιλία του ενώπιον του Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου της Γερμανίας, στις 29.1.2020, ο Πρόεδρος του Ισραήλ Ρούβεν Ρίβλιν, ο οποίος είναι ο δεύτερος, μετά τον Σίμον Πέρες το 2010, ισραηλινός Πρόεδρος που απευθύνεται στην Bundestag.

Σε μια ιδιαίτερα φορτισμένη εκδήλωση μνήμης για τα θύματα του εθνικοσοσιαλισμού, ο κ. Ρίβλιν - μιλώντας εβραϊκά - εξέφρασε κατ' επανάληψη την εκτίμηση και τον σεβασμό του για την πολιτική της Καγκελαρίου 'Αγγελα Μέρκελ, στα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοκρατίας και περιβάλλοντος. «Δικαιολογημένα θεωρείστε σήμερα η εκπρόσωπος του ελεύθερου κόσμου. Είστε πάρα πολύ προσηλωμένη στην εκπαίδευση των επόμενων γενεών», δήλωσε απευθυνόμενος στην κυρία Μέρκελ και παραδέχθηκε ότι ούτε ο ίδιος διαθέτει κάποια μαγική συνταγή κατά του αντισημιτισμού ή του ρατσισμού. «Η Ευρώπη κατατρέχεται σήμερα σε πολλά σημεία της από τα φαντάσματα του παρελθόντος: ρατσισμό, εθνικισμό, ξενοφοβία, αντισημιτισμό», σημείωσε ο κ. Ρίβλιν και πρόσθεσε: «Σήμερα στέκομαι εδώ μαζί σας. Η διαρκής ανάληψη της ευθύνης από τη Γερμανία για το έγκλημα του Ολοκαυτώματος καθιστά δυνατό να ανοίξουμε ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις μας. Η Γερμανία και το Ισραήλ βαδίζουν σήμερα από κοινού μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος - με την υποχρέωση να μην ξεχάσουν. Έχουμε κοινή υποχρέωση για το μέλλον: ρατσισμός, εθνικισμός και πόλεμος δεν επιτρέπεται να επαναληφθούν».