Ο πολυαγαπημένος ραδιοφωνικός παραγωγός και μουσικός δεν έκρυψε ποτέ τον αριθμό στο χέρι του, ενθύμιο του μαρτυρίου του στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί. Στην βιογραφία του που συνέγραψε ο ανηψιός του Ερρίκος Αρρώνες και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Φερενίκη το 2012, ο Ζακ Μεναχέμ, που έφυγε από τη ζωή το 2008, διηγείται την Οδύσσεια της ζωής του σε μια συγκλονιστική αφήγηση που κρατά ζωντανή τη μνήμη του μεγάλου Εγκλήματος των Ναζί αλλά και αυτή των επιζώντων που πλέον δεν είναι μαζί μας….

“Έτσι έκανε πάντα ο Ζακ. Επιβίωνε.” γράφει ο Ερρίκος Αρώνες στην εισαγωγή της βιογραφίας του για τον θείο και «κατ’ επιλογήν» πατέρα του, τον αείμνηστο Ζακ Μεναχέμ. «Σε ηλικία δεκαέξι ετών πέρασε από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης την περίοδο του Ολοκαυτώματος, όπου έπαιρνε την κάθε αναπνοή του διερωτώμενος αν θα είναι η τελευταία του.

Στη συνέχεια, αντί να τα παρατήσει ή να μοιρολατρεί γι’ αυτά που του έτυχαν, ταξίδεψε ολόκληρο τον κόσμο ακολουθώντας το όνειρό του να γίνει μουσικός, αποκτώντας γνώσεις, εμπειρίες και γνωριμίες. Γύρισε στην πατρίδα του, ερωτεύτηκε μια αξιοθαύμαστη γυναίκα και έζησε πλάι της μια ευτυχισμένη ζωή, που έμελλε να τους χαρίσει δύο παιδιά και από αυτά τρία εγγόνια.

Στα πλαίσια των Ιστορικών συνεντεύξεων που διεξάγουμε επιστρέφουμε το χρόνο πίσω σε γεγονότα που στιγμάτισαν την Σύγχρονη Παγκόσμια Ιστορία, όπως αυτά μετουσιώθηκαν με τις φρικαλεότητες των Γερμανών-Ναζί απέναντι στους ιδεολογικούς και μη αντιπάλους.

O Μωσέ (Μωυσής) Αελιών (αρ. βραχίονα 114923), γεννηθείς στη Θεσσαλονίκη (1925), βίωσε τα δεινά του πολέμου, ενώ από κοινού με άλλους Εβραίους πολίτες της πόλης στάλθηκε στο Στρατόπεδο Συγκέντρωσης του Άουσβιτς.

Στο Άουσβιτς οι Γερμανοί εξόντωσαν τα μέλη της οικογενείας του, ενώ από το Στρατόπεδο Συγκέντρωσης-Εξόντωσης οδηγήθηκε μέσω πορείας θανάτου στο Στρατόπεδο Μαουτχάουζεν και έπειτα στο Στρατόπεδο του Μέλκ και στις στοές των Ναζί για καταναγκαστική εργασία. Μετά την ήττα των Γερμανών στα πεδία των μαχών ο Μωσέ Αελιών κατέληξε στο Στρατόπεδο του Έμπενζεε.

Ακολούθως δημοσιεύουμε την ομιλία του Προέδρου του ΚΙΣΕ και της Ι.Κ. Θεσσαλονίκης κ. Δαυίδ Σαλτιέλ που έγινε κατά την εκδήλωση για την Ημέρα Μνήμης Ολοκαυτώματος στη Θεσσαλονίκη στις 30.1.2022.

«Κυρίες και κύριοι,

Με αφορμή τη σημαντική αυτή ημέρα μιλούμε για όλα όσα αντιπροσωπεύει η λέξη Ολοκαύτωμα.

Μιλούμε για το σχεδιασμό και τα όσα εφαρμόστηκαν από τους Ναζί και τους κατά τόπους συνεργάτες τους, για την περιθωριοποίηση των Εβραίων, και την μαζική και απάνθρωπη εξόντωσή τους. 

«Σε ηλικία 15 ετών στην Καρδίτσα, καθώς έκανα βόλτα στην κεντρική πλατεία, πέρασε μία φάλαγγα των Γερμανών με κρατούμενους Έλληνες. Εγώ δεν γνώριζα το γεγονός ότι όποιος έκανε βόλτα εκείνη την ημέρα και ήταν όρθιος τον συλλάμβαναν οι Γερμανοί. Έρχεται λοιπόν ένας Γερμανός προς εμένα και μου λέει "komm hier" (έλα εδώ). Εγώ ακολούθησα, ήθελα - δεν ήθελα τους κρατούμενους. Στο δρόμο υπήρχε ένα περίπτερο και για να ξεφύγω έκανα πως πήγα να αγοράσω κάτι. Με βλέπει ο Γερμανός και με φωνάζει και πάλι "Komm, komm" οπότε επέστρεψα ξανά στη φάλαγγα. Λίγο αργότερα, καθώς περπατούσαμε βλέπω μπροστά μου κάποιον που πουλούσε αυγά και κότες. Τον ρωτάω αν μπορώ να καθίσω λίγο εδώ πλάι του κι έτσι γλύτωσα από τους Γερμανούς» αφηγείται στο ethnos.gr, για πρώτη φορά δημόσια πως σώθηκε και δεν πήγε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης στο Άουσβιτς ο 95χρονος Αβραάμ Καπέτας. Έχοντας πατήσει τα 95 του χρόνια σήμερα ζει στη Θεσσαλονίκη. Ο κορονοϊός δεν μας επέτρεψε να βρεθούμε από κοντά και έτσι «συναντηθήκαμε» μέσω skype.