του Κώστα Τσαούση
Ένα μικρό ταξίδι στο χρόνο. Πίσω ολοταχώς στα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα. Στις 5 Απριλίου 1897 –λίγα 24ωρα πριν ξεκινήσουν οι επιχειρήσεις στο μέτωπο της Θεσσαλίας που οδήγησαν στην ταπεινωτική, για τα ελληνικά συμφέροντα, ήττα κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο- η εφημερίδα «Παλίρροια» δημοσιεύει μια είδηση για μια «απροσδόκητη επίσκεψη» στα νερά του Εύριπου και την πόλη της Χαλκίδας. Μια πόλη πολύ διαφορετική από τη σημερινή, καθώς το κύριο χαρακτηριστικό της γνώρισμα ήταν το Κάστρο και τα Τείχη του.
«Η πάλευκος περίκομψος θαλαμηγός του ζάμπλουτου βαρόνου Ρότσιλντ ονομαζομένη “Ρόνα” αφίκετο ενταύθα το παρελθόν Σάββατο περί την 4η μ.μ. προσορμισθείσα εις τον Νότιον του Λιμένα μας. Παρευθύς ούτος συνοδευόμενος υπό της ακολουθίας του και του μεταβάντος συμπολίτου μας κ. Συμαντού Σακκή, εκ μέρους της ενταύθα Ισραηλιτικής παροικίας, εξήλθεν εις την πόλην μας και τη οδηγία του κ. Σ. Σακκή περιήλθεν ταύτην εκ των φυσικών καλλονών της οποίας έμεινε καταγοητευμένος.
Την Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2018 γιορτάσαμε την έναρξη του Χανουκά στην κοινότητα Χαλκίδας.
Με ψαλμούς ανάψαμε τα κεριά της Χανουκιγιά και ήρθαν στις μνήμες όλων μας οικογενειακές συγκεντρώσεις με παιδικά τραγούδια κα παιχνίδια με την σβούρα.
Ακολούθησαν οι ομιλίες του κύριου Μηνά Λέβή με θέμα το Χανουκά και της κα Λίλης Κωστή και Βίκτωρα Σαμουήλ με θέμα την ιστορία της Ιουδίθ.
Η βραδυά έκλεισε με τους παραδοσιακούς λουκουμάδες.
Το απόγευμα της Τετάρτης 28 Νοεμβρίου 2018 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου της Αρέθουσας στη Χαλκίδα, έγινε η παρουσίαση του δεύτερου βιβλίου «Η ιστορία της εβραϊκής κοινότητας Χαλκίδας από το 586 π.Χ. έως το 2001 μ.Χ. ΤΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ», του Μαΐρ-Μάριου Μάϊση.
Κατά την εκδήλωση χαιρετισμό απηύθυναν ο Δήμαρχος Χαλκιδέων Χρήστος Παγώνης, ο αντιπεριφερειάρχης Στερεάς Ελλάδος Φάνης Σπανός, ο βουλευτής και τ. Υπουργός Ευάγγελος Αποστόλου και η πρόεδρος του Συλλόγου Σοροπτιμιστριών Χαλκίδας Δήμητρα Παπαμιχαήλ.
Ακολούθησαν οι κεντρικές ομιλίες για το πλούσιο και ιδιαίτερα σημαντικό περιεχόμενο του βιβλίου από τους Λέοντα Γαβριηλίδη και Θρασύβουλο Παπαστρατή, ενώ αναγνώστηκε κείμενο της αρχαιολόγου Αμαλίας Καραπασχαλίδου, η οποία για προσωπικούς λόγους δεν μπόρεσε να παρευρεθεί. Για το βιβλίο μίλησε επίσης και ο συγγραφέας.
της Γεωργίας Γλεούδη*
Ο Μαΐρ Μάϊσης βρίσκεται στη Συναγωγή της Χαλκίδας πρόθυμος να ξεναγήσει οποιονδήποτε περάσει την πόρτα της και θέλει να μάθει περισσότερα για την εβραϊκή κοινότητα, αλλά και για το εβραϊκό νεκροταφείο της Χαλκίδας. Αεικίνητος και γεμάτος ενέργεια θα ξεκινήσει να μου εξηγεί την αρχιτεκτονική της — ρωμανιώτικου τύπου- Συναγωγής.
Οι κολώνες της Συναγωγής μας μαρτυρούν την αρχαιότητά της. Ένα μεγάλο μέρος των μελετητών θεωρούν τη Συναγωγή της Χαλκίδας ως την αρχαιότερη της Ευρώπης και πολλοί πιστεύουν ότι η πρώτη παρουσία Εβραίων στην Εύβοια χρονολογείται από το 586 π.Χ. Γύρω από τη Συναγωγή βρισκόταν το εβραϊκό γκέτο, δηλαδή η εβραϊκή συνοικία όπου κατοικούσαν οι περισσότεροι Εβραίοι μέχρι και το τέλος της Τουρκοκρατίας.
Τη Μεγάλη Παρασκευή του 1854 ξέσπασε μία μεγάλη πυρκαγιά η οποία κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της Συναγωγής. Φυσικά ήταν εμπρηστική ενέργεια. Καταστράφηκαν σχεδόν όλα τα αρχεία της Κοινότητας, τα βιβλία, κειμήλια και χειρόγραφα. Σώθηκαν μόνο τρεις κύλινδροι της Τορά του 13ου &14ου αιώνα, οι οποίοι υπάρχουν μέχρι και σήμερα. Η Συναγωγή ανακατασκευάστηκε το 1855 με δωρεά της Δουκίσσης της Πλακεντίας. Ευτυχώς σήμερα δεν έχουμε κανένα φαινόμενο αντισημιτισμού εδώ στην πόλη μας. Μόνο καμιά φορά κολλάνε κάτι αυτοκόλλητα απ’ έξω. Μίας γνωστής ναζιστικής οργάνωσης. Αλλά δε δίνουμε σημασία. Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά.
Οι μεγάλες γιορτές έγιναν και φέτος με μεγαλοπρέπεια στην μικρή μας Κοινότητα. Το Ρος Ασσανά την Συναγωγή λειτούργησε ο κ. Χαϊμ Ισχακής με τη βοήθεια του κ. Μηνά Λεβή. Έγιναν τα Σελιχότ και η καθιερωμένη λειτουργεία της ημέρας, καθώς και το Τασλίχ το απόγευμα.
Το Κιπούρ έγινε η λειτουργεία από το Ραββίνο κ. Χέντελ Μέντελ με τη συμμετοχή πλήθους κόσμου, μελών και επισκεπτών. Το Ραββίνο συνόδεψε στη λειτουργεία ο κ. Βίκτωρ Μπορμπόλης, τον οποίο και ευχαριστούμε πολύ. Το βράδυ κόψαμε Τανίτ στην αυλή της Συναγωγής με γλυκά και αναψυκτικά, προσφορά της οικογένειας Χέντελ και της Κοινότητας.
Την παραμονή του Σουκώτ, τα μέλη της Κοινότητας ετοίμασαν παραδοσιακά τη Σουκά. Για δύο βραδιές, μετά την λειτουργεία Αρβίτ, απο τον κ. Ισχακή ακουλούθησε Κιντούς και δείπνο στην Σουκά, προσφορά της Κοινότητας.
Σε αναμονή της γιορτής του Σιμχά Τορά, ευχόμαστε ολόψυχα υγεία και οικογενιακή ευτυχία στους Χατανίμ κ.κ. Αβραάμ Καταλάν και Βενιαμίν Κοέν.