Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος και το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος διοργάνωσαν στις 20.5.2019 στο Πνευματικό Κέντρο της Ι.Κ. Αθηνών την παρουσίαση του βιβλίου «Η ιστορία της Εβραϊκής Κοινότητας Χαλκίδας από το 586 π.Χ. έως το 2001 μ.Χ. - ΤΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ» του Μάριου Μάιση, στο οποίο καταγράφεται η ιστορία και τα έθιμα των Εβραίων της Χαλκίδας, μετά από μελέτη των επιτύμβιων πλακών του εβραϊκού νεκροταφείου της πόλης.
Την εκδήλωση χαιρέτισε ο πρόεδρος του ΚΙΣΕ κ. Δαυίδ Σαλτιέλ, ο οποίος συνεχάρη το συγγραφέα για το πολύτιμο έργο του – συμβολή στη διάσωση ιστορικών στοιχείων για την εβραϊκή παρουσία στη Χαλκίδα, και υπογράμμισε το σημαντικό ρόλο των νεκροταφείων σαν άλλη μια πηγή ιστορικών πληροφοριών. Με αφορμή το βιβλίο του κ. Μάιση, ο πρόεδρος του ΚΙΣΕ κ. Σαλτιέλ επισήμανε το σημαντικό έργο που επιτελούν οι μικρές Κοινότητες αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Θέλω ιδιαίτερα να τονίσω το πόσο σημαντικό -και πόσο δύσκολο- είναι το έργο που υλοποιείται στις μικρές εβραϊκές κοινότητες, όπως εν προκειμένω στη Χαλκίδα, αλλά και σε άλλες, όπως στα Τρίκαλα, στα Γιάννενα, στην Κέρκυρα. Είναι κάτι που δεν γίνεται κατανοητό από τις μεγάλες εβραϊκές κοινότητες, που λειτουργούν με μία δεδομένη οργανωμένη υπηρεσιακή δομή. Στις μικρές Κοινότητες το έργο -είτε πρόκειται για συντήρηση μνημείων και νεκροταφείων, είτε για εκδόσεις βιβλίων ή για πολιτιστικές δράσεις- επιτελείται με ανυπολόγιστη προσωπική εργασία και ελάχιστα μέσα, ενώ βασίζεται αποκλειστικά στο μεράκι και τον κόπο των ανθρώπων. Τους αξίζουν τα συγχαρητήρια και ο θαυμασμός μας». Στη συνέχεια προέτρεψε τους παρευρισκόμενους να αγοράσουν το βιβλίο, καθώς τα έσοδα από τις πωλήσεις ο συγγραφέας ευγενώς προσέφερε για τη στήριξη της Κοινότητάς του.
«Κάτι που μπορείς να το ονειρευτείς, μπορείς και να το πραγματοποιήσεις», είπε χαρακτηριστικά στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος του ΕΜΕ κ. Μάκης Μάτσας, αναφερόμενος στη συστηματική εργασία του συγγραφέα για τη συγγραφή του βιβλίου για το νεκροταφείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Χαλκίδας, μιας από τις αρχαιότερες κοινότητες της Ελλάδος.
του Κώστα Τσαούση
Ένα μικρό ταξίδι στο χρόνο. Πίσω ολοταχώς στα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα. Στις 5 Απριλίου 1897 –λίγα 24ωρα πριν ξεκινήσουν οι επιχειρήσεις στο μέτωπο της Θεσσαλίας που οδήγησαν στην ταπεινωτική, για τα ελληνικά συμφέροντα, ήττα κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο- η εφημερίδα «Παλίρροια» δημοσιεύει μια είδηση για μια «απροσδόκητη επίσκεψη» στα νερά του Εύριπου και την πόλη της Χαλκίδας. Μια πόλη πολύ διαφορετική από τη σημερινή, καθώς το κύριο χαρακτηριστικό της γνώρισμα ήταν το Κάστρο και τα Τείχη του.
«Η πάλευκος περίκομψος θαλαμηγός του ζάμπλουτου βαρόνου Ρότσιλντ ονομαζομένη “Ρόνα” αφίκετο ενταύθα το παρελθόν Σάββατο περί την 4η μ.μ. προσορμισθείσα εις τον Νότιον του Λιμένα μας. Παρευθύς ούτος συνοδευόμενος υπό της ακολουθίας του και του μεταβάντος συμπολίτου μας κ. Συμαντού Σακκή, εκ μέρους της ενταύθα Ισραηλιτικής παροικίας, εξήλθεν εις την πόλην μας και τη οδηγία του κ. Σ. Σακκή περιήλθεν ταύτην εκ των φυσικών καλλονών της οποίας έμεινε καταγοητευμένος.
Την Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2018 γιορτάσαμε την έναρξη του Χανουκά στην κοινότητα Χαλκίδας.
Με ψαλμούς ανάψαμε τα κεριά της Χανουκιγιά και ήρθαν στις μνήμες όλων μας οικογενειακές συγκεντρώσεις με παιδικά τραγούδια κα παιχνίδια με την σβούρα.
Ακολούθησαν οι ομιλίες του κύριου Μηνά Λέβή με θέμα το Χανουκά και της κα Λίλης Κωστή και Βίκτωρα Σαμουήλ με θέμα την ιστορία της Ιουδίθ.
Η βραδυά έκλεισε με τους παραδοσιακούς λουκουμάδες.
Το απόγευμα της Τετάρτης 28 Νοεμβρίου 2018 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου της Αρέθουσας στη Χαλκίδα, έγινε η παρουσίαση του δεύτερου βιβλίου «Η ιστορία της εβραϊκής κοινότητας Χαλκίδας από το 586 π.Χ. έως το 2001 μ.Χ. ΤΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ», του Μαΐρ-Μάριου Μάϊση.
Κατά την εκδήλωση χαιρετισμό απηύθυναν ο Δήμαρχος Χαλκιδέων Χρήστος Παγώνης, ο αντιπεριφερειάρχης Στερεάς Ελλάδος Φάνης Σπανός, ο βουλευτής και τ. Υπουργός Ευάγγελος Αποστόλου και η πρόεδρος του Συλλόγου Σοροπτιμιστριών Χαλκίδας Δήμητρα Παπαμιχαήλ.
Ακολούθησαν οι κεντρικές ομιλίες για το πλούσιο και ιδιαίτερα σημαντικό περιεχόμενο του βιβλίου από τους Λέοντα Γαβριηλίδη και Θρασύβουλο Παπαστρατή, ενώ αναγνώστηκε κείμενο της αρχαιολόγου Αμαλίας Καραπασχαλίδου, η οποία για προσωπικούς λόγους δεν μπόρεσε να παρευρεθεί. Για το βιβλίο μίλησε επίσης και ο συγγραφέας.
της Γεωργίας Γλεούδη*
Ο Μαΐρ Μάϊσης βρίσκεται στη Συναγωγή της Χαλκίδας πρόθυμος να ξεναγήσει οποιονδήποτε περάσει την πόρτα της και θέλει να μάθει περισσότερα για την εβραϊκή κοινότητα, αλλά και για το εβραϊκό νεκροταφείο της Χαλκίδας. Αεικίνητος και γεμάτος ενέργεια θα ξεκινήσει να μου εξηγεί την αρχιτεκτονική της — ρωμανιώτικου τύπου- Συναγωγής.
Οι κολώνες της Συναγωγής μας μαρτυρούν την αρχαιότητά της. Ένα μεγάλο μέρος των μελετητών θεωρούν τη Συναγωγή της Χαλκίδας ως την αρχαιότερη της Ευρώπης και πολλοί πιστεύουν ότι η πρώτη παρουσία Εβραίων στην Εύβοια χρονολογείται από το 586 π.Χ. Γύρω από τη Συναγωγή βρισκόταν το εβραϊκό γκέτο, δηλαδή η εβραϊκή συνοικία όπου κατοικούσαν οι περισσότεροι Εβραίοι μέχρι και το τέλος της Τουρκοκρατίας.
Τη Μεγάλη Παρασκευή του 1854 ξέσπασε μία μεγάλη πυρκαγιά η οποία κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος της Συναγωγής. Φυσικά ήταν εμπρηστική ενέργεια. Καταστράφηκαν σχεδόν όλα τα αρχεία της Κοινότητας, τα βιβλία, κειμήλια και χειρόγραφα. Σώθηκαν μόνο τρεις κύλινδροι της Τορά του 13ου &14ου αιώνα, οι οποίοι υπάρχουν μέχρι και σήμερα. Η Συναγωγή ανακατασκευάστηκε το 1855 με δωρεά της Δουκίσσης της Πλακεντίας. Ευτυχώς σήμερα δεν έχουμε κανένα φαινόμενο αντισημιτισμού εδώ στην πόλη μας. Μόνο καμιά φορά κολλάνε κάτι αυτοκόλλητα απ’ έξω. Μίας γνωστής ναζιστικής οργάνωσης. Αλλά δε δίνουμε σημασία. Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά.