του Γιώργου Λιάλιου
Πριν από δύο μήνες βρέθηκα για δεύτερη φορά στο Ισραήλ και επισκέφθηκα το Yad Vashem, το Μουσείο Ιστορίας του Ολοκαυτώματος που βρίσκεται κοντά στην Ιερουσαλήμ. Η εμπειρία του μουσείου, που ανακατασκευάστηκε το 2005, είναι συγκλονιστική. Το κύριο τμήμα του μουσείου είναι ένα επίμηκες κτίριο σε σχήμα πρίσματος που δημιουργεί μια κλειστοφοβική ατμόσφαιρα. Εχει μήκος 180 μέτρων, αλλά ο επισκέπτης δεν μπορεί να το διασχίσει σε ευθεία: πρέπει να ακολουθήσει μια οφιοειδή διαδρομή η οποία «μπαίνει» και «βγαίνει» στο πρίσμα, ακολουθώντας μια αφήγηση.
Το πρόγραμμα Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού, προσκαλεί τους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές (ανεξαρτήτως πανεπιστημίου και κατεύθυνσης σπουδών), εκπαιδευτικούς, σπουδαστές τεχνικής κατεύθυνσης και performersτης Αν. Μακεδονίας και Θράκης (18-40 ετών), να δηλώσουν συμμετοχή στο δωρεάν workshop «Μια ντουλάπα, τρεις πόλεις, μια ιστορία».
Στις 3-4 Μαρτίου του 1943, οι Ελληνοεβραίοι συμπολίτες μας, συνελήφθησαν από τις βουλγαρικές φασιστικές κατοχικές δυνάμεις στις πόλεις των Σερρών, Δράμας, Καβάλας, Ξάνθης, Κομοτηνής και Αλεξανδρούπολης. Στη συνέχεια, στάλθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα, στην Πολωνία, όπου και εξοντώθηκαν. Το εργαστήριο διοργανώνεται, λοιπόν, επ’ ευκαιρίας της συμπλήρωσης, το 2023, 80 ετών από τη βίαιη αρπαγή και εξόντωση των μελών των εβραϊκών κοινοτήτων της περιφέρειας και είναι ενταγμένο στο πλαίσιο ευρύτερου αφιερώματος που το πρόγραμμα επεξεργάζεται σε συνεργασία και με άλλους φορείς της περιφέρειας ΑΜΘ.
Συγκλονιστικές εικόνες από το πογκρόμ της Νύχτας των Κρυστάλλων του 1938, κατά των Εβραίων της Γερμανίας και της Αυστρίας, δημοσιεύονται για πρώτη φορά, σε μια συλλογή φωτογραφιών που δωρίσθηκε στο ισραηλινό μουσείο ανάμνησης του Ολοκαυτώματος Yad Vashem, ανακοίνωσε ο οργανισμός την Τετάρτη.
Μία από αυτές δείχνει ένα πλήθος χαμογελαστών, καλοντυμένων μεσήλικων Γερμανών, ανδρών και γυναικών, να στέκονται ανέμελα καθώς ένας ναζιστής αξιωματικός σπάει μια βιτρίνα καταστήματος. Σε μια άλλη, αξιωματικοί μεταφέρουν σωρούς από εβραϊκά βιβλία, προφανώς για να τα κάψουν. Μια άλλη εικόνα δείχνει έναν ναζιστή αξιωματικό να ρίχνει βενζίνη στα στασίδια μιας συναγωγής πριν την πυρπολήσει.
Το Yad Vashem, ένα κέντρο μνήμης του Ολοκαυτώματος, έδωσε στη δημοσιότητα τις φωτογραφίες στην 84η επέτειο της Νύχτας των Κρυστάλλων.
Το Ολοκαύτωμα δεν ξεκίνησε με στρατόπεδα, γκέτο και εκτοπίσεις. Ξεκίνησε με τις λέξεις, με λόγια μίσους και διχασμού!
Η Claims Conference, με αφορμή την 84η τραγική επέτειο από τη Νύχτα των Κρυστάλλων, επαναπροτείνει την εκπαιδευτική εκστρατεία #ItStartedWithWords και τον σχετικό ιστότοπο που περιλαμβάνει μαρτυρίες επιζώντων, εκπαιδευτικό υλικό, ψηφιακές εκθέσεις μουσείων απ΄ όλον τον κόσμο, κουίζ και βίντεο. Δείτε το υλικό εδώ.
Στη σημερινή επέτειο των 84 χρόνων από τη νύχτα της 9ης προς τη 10η Νοεμβρίου 1938, που καταγράφηκε στην ιστορία ως «η Νύχτα των Κρυστάλλων», αναλογιζόμαστε το χρέος και την ευθύνη μας απέναντι στη νέα γενιά. Γιατί χρέος και ευθύνη της δικής μας γενιάς είναι η μετάδοση της γνώσης και η διατήρηση της μνήμης στις επόμενες γενιές.
Η «Νύχτα των Κρυστάλλων» αποτέλεσε την απαρχή των συστηματικών ενεργειών εξολόθρευσης των Εβραίων, το εφαλτήριο της υλοποίησης της «Τελικής Λύσης» που είχε σχεδιασθεί από το Χιτλερικό καθεστώς για την ολοκληρωτική εξόντωση των Εβραίων. Ήταν η Νύχτα που σηματοδότησε την πιο σκοτεινή σελίδα της ανθρωπότητας, το Ολοκαύτωμα, με την καταστροφή, τη βεβήλωση και τον εμπρησμό εκατοντάδων συναγωγών και εβραϊκών νεκροταφείων στη Γερμανία και στην Αυστρία. Έσπασαν τζάμια καταστημάτων, λεηλάτησαν και έκαψαν βιβλία...
Σήμερα θυμόμαστε εκείνη τη σκοτεινή Νύχτα, αναλογιζόμαστε πού μπορεί να οδηγήσει την ανθρωπότητα η μισαλλοδοξία και ο αντισημιτισμός, και ανησυχούμε όταν στην Ευρώπη του 2022 εκκολάπτεται ξανά το αυγό του φιδιού.
Απόψε ανάβουμε τα φώτα του πολιτισμού, της αλληλεγγύης και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και κάθε μέρα αντιτάσσουμε τη γνώση και τη μνήμη απέναντι στο σκότος και τη λήθη.
Αθήνα, 9 Νοεμβρίου 2022
ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ