Η Θεσσαλονίκη της κατοχής είναι ίσως το μόνο μέρος στην Ελλάδα που συνδυάζει τόσο τραγικά γεγονότα με τόσο ισχυρές δόσεις απανθρωπιάς. Μία ολόκληρη κοινότητα με μακραίωνη παρουσία ξεριζώνεται και θανατώνεται στα ναζιστικά κρεματόρια˙ πρόθυμοι συνεργάτες και φίλοι των Γερμανών καταλαμβάνουν τις περιουσίες τους˙ καθάρματα του κοινού ποινικού δικαίου κάνουν κουμάντο ως εντολοδόχοι των κατακτητών˙ και όταν η Ελλάδα βρίσκεται ξανά ελεύθερη, ως διά μαγείας όλος αυτός ο συρφετός πέφτει στα «μαλακά».
Η "Φωνή της Ελλάδας", ο διεθνής ραδιοφωνικός σταθμός της ΕΡΤ, παρουσιάζει έναν νέο κύκλο 14 αυτοτελών ραδιοφωνικών ντοκιμαντέρ για το Ολοκαύτωμα και την εξόντωση εκατομμυρίων ανθρώπων από τους ναζί κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου με τίτλο «Τα τρένα της σιωπής – Οι άνθρωποι πίσω από το Ολοκαύτωμα», βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο του δημοσιογράφου της ΕΡΤ και διδάκτορα Ανθρωπογεωγραφίας Θωμά Σίδερη.
Το πρώτο ραδιοφωνικό ντοκιμαντέρ με τίτλο «Η εισβολή στην Πολωνία, φθινόπωρο 1939» θα μεταδοθεί την Παρασκευή 1η Σεπτεμβρίου 2023, ακριβώς 84 χρόνια μετά την εισβολή των ναζί στην Πολωνία, την 1η Σεπτεμβρίου 1939.
Όλα τα ραδιοφωνικά ντοκιμαντέρ του κύκλου θα μεταδίδονται κάθε Παρασκευή, από 13:00 έως 14:00 και στη συνέχεια θα είναι διαθέσιμα ως podcasts από το www.ertecho.gr και από το application και το site της Φωνής της Ελλάδας.
Περισσότερα: ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΓΙΑ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ ΘΩΜΑ ΣΙΔΕΡΗ στη «ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ»
Ο συλλογικός τόμος των πρακτικών της Ημερίδας με θέμα «Το ΜΟG ως αντικείμενο μελέτης: Ιστοριογραφία, Τραυματική μνήμη, Δημόσια Ιστορία, Ιστορική Εκπαίδευση» είναι διαθέσιμος στο διαδίκτυο μέσω του ψηφιακού αποθετηρίου επιστημονικών εκδόσεων Refubium του Freie Universität Berlin. (Δείτε το βιβλίο εδώ σε αρχείο pdf).
Η παρούσα ψηφιακή έκδοση περιλαμβάνει τις εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της ομότιτλης διαδικτυακής Ημερίδας, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 28 Μαΐου 2022 και συνδιοργανώθηκε από το Εργαστήριο Ιστορίας και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και το Πρόγραμμα «Μνήμες από την Κατοχή στην Ελλάδα» του Freie Universität Berlin.
Αντικείμενο της Ημερίδας, όπως και των Πρακτικών της,
Περισσότερα: ΜΝΗΜΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ – ΤΟΜΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ
*Το κείμενο που ακολουθεί είναι η ομιλία που εκφώνησε ο καθηγητής του Κολούμπια Μαρκ Μαζάουερ, την Κυριακή 29/1/2023, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Εθνική Ημέρα Μνήμης Εβραίων Ηρώων και Μαρτύρων
Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης και τον πρόεδρό της Δαυίδ Σαλτιέλ που μου δίνουν την ευκαιρία να σας μιλήσω απόψε. Σήμερα, ημέρα μνήμης για τους Έλληνες Εβραίους που πέθαναν κατά τη διάρκεια του πολέμου, σκεφτόμαστε αυτούς που σκοτώθηκαν, περίπου 45.000 Θεσσαλονικείς και πάνω από 60.000 σε όλη την Ελλάδα. Μαζί με αυτούς που σκοτώθηκαν όμως, ας σκεφτούμε για λίγο και αυτούς που δεν γεννήθηκαν ποτέ. Δύο και τρεις γενιές παιδιών που δεν ήρθαν ποτέ στον κόσμο, αφού σκοτώθηκαν εκείνοι που θα γινόταν γονείς τους. Θα ήταν οι απόγονοι αυτών που χάθηκαν και θα ήταν αυτοί που, υπό άλλες συνθήκες θα πενθούσαν τους νεκρούς. Αλλά επειδή στα στρατόπεδα πέθαναν και παιδιά εκτός από ενήλικες, κι αυτά τα παιδιά που δεν μεγάλωσαν ποτέ για να κάνουν τα δικά τους, αναλαμβάνουμε εμείς το καθήκον της ενθύμησης.
Το πρωί του Σαββάτου της 25ης Μαρτίου του 1944, ενώ οι χριστιανοί γιαννιώτες είχαν μαζευτεί για να γιορτάσουν την γιορτή του Ευαγγελισμού στη Μητρόπολη, υπήρξαν μάρτυρες της σύλληψης περίπου 2.000 Εβραίων που ανήκαν στην δισχιλιετή εβραϊκή κοινότητα των Ιωαννίνων. Οι Γερμανοί συγκέντρωσαν τους Εβραίους της πόλης σε δύο πλατείες, στο κάστρο και στον μώλο. Μετά την αρχική μεταφορά στη Λάρισα, κατέληξαν στο Άουσβιτς και σε μικρότερα στρατόπεδα εξόντωσης, όπου 1850 από αυτούς εξοντώθηκαν, στο μεγαλύτερο τους μέρος λίγες ώρες μόνο μετά την άφιξή τους. Οι φωτογραφίες ελήφθησαν από τον Γερμανικό Στρατό και ανήκουν στο Bundesarchiv, το οποίο τις έχει κάνει release υπό μια ειδική wikimedia άδεια.
Στις 25 Μαρτίου του 1944 οι γερμανικές δυνάμεις, ακολουθώντας τις διαταγές για τον εκτοπισμό των Eβραίων των Ιωαννίνων που εκδόθηκαν από τη Γερμανική Ασφάλεια στην Αθήνα, συγκέντρωσαν μέσα σε λίγες ώρες 1.850 άτομα και τα στοίβαξαν μέσα σε φορτηγά με προορισμό το διαβόητο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, 60 χλμ. δυτικά της Κρακοβίας.