Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος εκφράζει τον αποτροπιασμό σύσσωμου του Ελληνικού Εβραϊσμού και καταδικάζει απερίφραστα τον βανδαλισμό που υπέστη για ακόμη μία φορά το εβραϊκό νεκροταφείο Τρικάλων.

Συγκεκριμένα, οπαδοί του ρατσισμού και του αντισημιτισμού βεβήλωσαν και κατέστρεψαν οκτώ τάφους και επιτύμβιες στήλες -μεταξύ των οποίων οι δύο τάφοι των γονέων του προέδρου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Τρικάλων.

Σε συνέχεια της μήνυσης κατ΄ αγνώστων που κατέθεσε η  Ισραηλιτική Κοινότητα Τρικάλων, το ΚΙΣΕ καλεί τις διωκτικές αρχές να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα τόσο για τη σύλληψη των ενόχων, όσο και για την προστασία του εβραϊκού νεκροταφείου της πόλης, το οποίο -πέρα από την ιερότητα του χώρου- συμβολίζει και την ιστορική παρουσία των Εβραίων στα Τρίκαλα.

Είμαστε βέβαιοι ότι τόσο οι δημοτικές Αρχές, όσο και  η κοινωνία των Τρικάλων δεν θα επιτρέψουν στους οπαδούς της μισαλλοδοξίας να αλλοιώσουν την αρμονική συμβίωση του συνόλου των πολιτών των Τρικάλων ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής ή θρησκεύματος.

Αθήνα, 12 Οκτωβρίου 2018

Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος

της ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΣ ΠΟΥΡΝΑΡΑ

Η μακραίωνη εβραϊκή παρουσία στην Ελλάδα είναι γνωστή, καθώς οι πρώτοι αφιχθέντες εγκαταστάθηκαν στα εδάφη μας ήδη από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ετσι ξεκίνησε η ονομαζόμενη ρωμανιώτικη κοινότητα που μετράει δύο χιλιετίες, με κοιτίδες σε πολλές ελληνικές πόλεις, από τη Χαλκίδα και τα Ιωάννινα μέχρι την Κόρινθο και την Κρήτη. Τον 15ο αιώνα ο εβραϊκός πληθυσμός εμπλουτίστηκε από ένα κύμα Σεφαραδιτών Εβραίων, που κατέφθασε διωγμένο από την Ιβηρική Χερσόνησο. Μεγάλο μέρος του εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη επί αιώνες, μέχρι που το βάναυσο χέρι των ναζί εξάλειψε την ευημερούσα αυτή κοινότητα.

Το Εβραϊκό Μουσείο της Ελλάδος παρουσίασε στις 8.10.2018 στην εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία τη νέα του επιστημονική έκδοση υπό τον τίτλο Corpus Inscriptionum Judaicarum Graeciae (CIJG) – Σύνταγμα Ιουδαϊκών και Εβραϊκών Επιγραφών από την Ηπειρωτική και Νησιωτική Ελλάδα (τέλη 4ου π.Χ. - 15ος αιώνας). Πρόκειται για μια σημαντική τεκμηρίωση που συγκέντρωσε διάσπαρτες «ψηφίδες», ώστε να σχηματιστεί μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τους Εβραίους του ελληνικού γεωγραφικού χώρου, το επίπεδο ζωής, τις ασχολίες, τον πολιτισμό τους.

Στις 6.10.2018 ο Σύλλογος Μουσικών Εκπαιδευτικών Αν. Μακεδονίας και Θράκης διοργάνωσε στην Αλεξανδρούπολη, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ωδείου «Φαέθων», εκδήλωση αφιερωμένη στην ιστορία της τοπικής εβραϊκής κοινότητας που αφανίστηκε στο Ολοκαύτωμα. Κατά την εκδήλωση προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ «Ιχνηλατώντας την εβραϊκή παρουσία στην Αλεξανδρούπολη του μεσοπολέμου», της φιλολόγου, ιστορικού και ερευνήτριας Χρύσας Κουλιάκη.

Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει την έρευνα της δημιουργού του μέσα από αρχειακές και βιβλιογραφικές πηγές, τα σοκάκια της πόλης και τα απομεινάρια της άλλοτε ακμάζουσας  εβραϊκής κοινότητας. Από ένα παλαιό φωτογραφικό άλμπουμ αναδύεται και ζωντανεύει η μορφή της Αλίκης Εσκενάζη, η οποία αναπλάθει την προπολεμική ζωή των Εβραίων στην Αλεξανδρούπολη. Το ντοκιμαντέρ έχει διακριθεί με το 1ο Πανελλήνιο Βραβείο Εκπαιδευτικών στον 4ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ιστορικού Ντοκιμαντέρ «Προσεγγίζουμε βιωματικά το παρελθόν: αφηγήσεις (μαρτυρίες) από την οικογενειακή, την τοπική και τη σύγχρονη εθνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια ιστορία», και αποτελεί μέρος της μεταπτυχιακής εργασίας της κα Κουλιάκη με θέμα: «Η εβραϊκή παρουσία στην ‘αλίμενον [ταύτην] γωνίαν της Θράκης’ Ντεντέ Αγάτς – Αλεξανδρούπολη (1870 – 1965)»,  η οποία περιλαμβάνει δύο σκέλη, την κινηματογραφική και την ιστορική αποτύπωση.

Κατά την εκδήλωση, πρώτη μίλησε η κα Κουλιάκη με θέμα «Αν...μιλούσαν! Τα κτήρια ως φορείς μνήμης. Αναζητώντας τα ίχνη της εβραϊκής παρουσίας στην πόλη μας», αναφερόμενη στην εκτεταμένη έρευνά της αλλά και στο ντοκιμαντέρ της που συνέδεσε εμβληματικά κτήρια της πόλης με την ιστορία των Εβραίων της Αλεξανδρούπολης. Ιδιαίτερη στιγμή της εκδήλωσης ήταν η συμμετοχή μέσω skype της παλιάς Αλεξανδρουπολίτισας Βίκης Ρεϊτάν – Χακίμ, από το Ντένβερ, Κολοράντο των ΗΠΑ, η οποία φανερά συγκινημένη μίλησε για την εξόντωση της εβραϊκής κοινότητας της πόλης και για την οικογένειά της που -μαζί με την οικογένεια του Ζακ Ρεϊτάν- ήταν οι μόνες που επέζησαν του Ολοκαυτώματος.

Στις 4.10.2018 σε μια σεμνή τελετή που φιλοξενήθηκε στο Βυζαντινό Μουσείο Θεσσαλονίκης, ο Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος και Πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, κ. Δαυίδ Σαλτιέλ, τιμήθηκε με τον Σταυρό του Τάγματος της Ισαβέλλας της Καθολικής από την Αυτού Εξοχότητα τον Πρέσβη της Ισπανίας στην Ελλάδα, κ. Enrique Viguera Rubio.

Κατά την έναρξη της τελετής ο επίτιμος πρόξενος της Ισπανίας στη Θεσσαλονίκη, κ. Σαμουήλ Ναχμίας, καλωσόρισε τους προσκεκλημένους και ο σύμβουλος της Πρεσβείας της Ισπανίας, κ. Juan Saenz de Heredia, ανέγνωσε το Βασιλικό Διάταγμα. 

Ο Πρέσβης της Ισπανίας στον χαιρετισμό του μετά την παρασημοφόρηση του κ. Σαλτιέλ  αναφέρθηκε στη βαθιά σχέση της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης με την Ισπανία και στάθηκε ιδιαίτερα στη σημαντική προσφορά του κ. Σαλτιέλ αναφορικά με την διατήρηση του Σεφαραδικού πολιτισμού και της Ισπανοεβραϊκής γλώσσας.   

Ο κ. Σαλτιέλ από πλευράς του τόνισε αρχικά τους δεσμούς των Σεφαραδιτών της Θεσσαλονίκης με την Ισπανία ενώ αναφέρθηκε επίσης στις προσπάθειες του Ισπανού Πρέσβη Σεμπαστιάν Ρομέρο Ραδιγάλες που την περίοδο του Ολοκαυτώματος ενήργησε για την αποφυγή του εκτοπισμού 367 Σεφαραδιτών στα στρατόπεδα Άουσβιτς Μπιρκενάου, και αντ’ αυτού στην μεταφορά τους στο στρατόπεδο Μπέργκεν Μπέλσεν και αργότερα στην Ισπανία. Υπογράμμισε δε τις προσπάθειες της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης που γίνονται στις μέρες μας για τη διατήρηση της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς που συνδέει τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης με την Ισπανία.