Του Δημήτρη Ν. Κασαπίδη, Δρος Ιστορίας στο Παν/μιο Γιοχάνεσμπουργκ.

Η πρώτη εγκατάσταση σε μόνιμη βάση Ισραηλιτών στη Ξάνθη και την ευρύτερη περιοχή της ανάγεται στον 19^ο αιώνα και οφείλεται στο εμπόριο καπνού.

Γνωρίζουμε πως στη Γενισέα ήδη  πριν την καταστροφή της ήταν εγκαταστημένος ο Αδόλφος Βίξ, ένας πλούσιος Εβραίος καπνέμπορος από τη Καβάλα  και από την άλλη βλέπουμε στη Ξάνθη έναν άλλο επίσης καπνέμπορο τον Ααρών Μωυσή να αναγείρει ένα μεγαλόπρεπο αρχοντικό στα τέλη της δεκαετίας του 1840, αλλά και το χάνι του Μωυσή δίπλα.

Πρόκειται για το αρχοντικό στο οποίο στεγαζόταν μέχρι πρόσφατα το Δημαρχείο της πόλης μας. Οι πρώτοι Εβραίου που γεννιούνται στη Ξάνθη το 1873, το 1881 αλλά και το 1887-8 ανήκουν  αντίστοιχα στις οικογένειες Μαγρίζο,  Αντάντο  Μπέλλο και Κοέν. Αυτό μας επιτρέπει με βεβαιότητα να υποθέσουμε ότι τα μέλη των οικογενειών αυτών είχαν εγκατασταθεί στην πόλη πριν από την εποχή αυτή.

Λίγα χρόνια αργότερα το 1894 ένα άλλο  επιφανές μέλος της  Ισραηλιτικής κοινότητας, ο εκ Σερρών ορμώμενος φαρμακοποιός, καπνέμπορος και ασφαλιστής Ισάακ Δανιέλ αναγείρει μεγαλοπρεπές αρχοντικό στην πόλη  γνωστό ως μεγάλο σπίτι (Grand maison), έναντι της εκκλησίας του Αγίου Βλασίου  στο οποίο  στεγάζεται σήμερα ο πολυχώρος σκέψης και πολιτισμού Μάνος Χατζηδάκις.

Στις 12.1.2020 δημοσιεύθηκε στη γερμανική εφημερίδα «Jüdische Allgemeine» συνέντευξη του Δημάρχου Ιωαννίνων κ. Μωϋσή Ελισάφ στον δημοσιογράφο Torsten Haselbauer. 

Διαβάστε την ΕΔΩ (γερμανικά)

Ακάματος εργάτης της τυπογραφίας, στην υπηρεσία του βιβλίου, ο Σάμης Γαβριηλίδης νικήθηκε από τον καρκίνο ταξιδεύοντας για νέες πολιτείες. Ο εκδότης που εδώ και χρόνια αποτελούσε ένα σημείο αναφοράς για τους ανθρώπους των γραμμάτων απεβίωσε αφήνοντας πίσω του βαριά κληρονομιά. Ο Σ. Γαβριηλίδης πρόσφατα είχε παραχωρήσει συνέντευξη στην «Εφ.Συν.» και την Κυριακή Μπεϊόγλου λέγοντας πως πρέπει να θυμόμαστε, να μη χρησιμοποιούμε το έγκλημα των ναζιστών κατά των Εβραίων, όπως δυστυχώς κάνουν οι εξουσιάζοντες όλων των αποχρώσεων και των ιδεολογιών.

Η μητέρα του, Καρολίνα Γαβριηλίδου, ήταν επιζήσασα του Άουσβιτς, του Νταχάου, του Μπέργκεν Μπέλσεν, με αριθμό στο χέρι της 40382.  Ο Σάμης Γαβριηλίδης ξεκίνησε την πορεία του στο χώρου του βιβλίου το 1977 με τις Εκδόσεις Πλέθρον και το 1988 ιδρύθηκαν οι Εκδόσεις Γαβριηλίδης.

Στις 9.1.2020 στο Υπουργείο Τουρισμού, παρουσία του Γενικού Γραμματέα Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης κ. Κωνσταντίνου Λούλη, του Ειδικού Απεσταλμένου για την Καταπολέμηση του Αντισημιτισμού του Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ευστάθιου Λιανού Λιάντη και στελεχών του Υπουργείου ορκίστηκε ο νέος διευθυντής του Γραφείου Γενικής Γραμματείας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης κ. Ζακίνος Κοέν, ο οποίος κατάγεται από το Βόλο.

Ο κ. Ζακίνος Κοέν μετά την ορκωμοσία έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για οποιονδήποτε να υπηρετεί μία Κυβέρνηση και έχει ιδιαίτερη αξία όταν ανήκει σε μία θρησκευτική μειονότητα, όπως είναι οι Έλληνες εβραϊκού θρησκεύματος».    

Κατά την τελετή έγινε χαιρετισμός από το Γενικό Γραμματέα Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης, ο οποίος αναφέρθηκε στη σημαντική και πολύπλευρη προσφορά των Ελλήνων Εβραίων στην πρόοδο και την ανάπτυξη της χώρας, καθώς και στις σχέσεις Ελλάδας Ισραήλ.   

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΌ ΤΗΝ ΤΕΛΕΤΗ ΟΡΚΟΜΩΣΙΑΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ