- Πληροφορίες
Η ομάδα της της Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας "Eran" για την έρευνα, προβολή και ανάδειξη της εβραϊκής κληρονομιάς της Καστοριάς δημιούργησε το Ψηφιακό Εβραϊκό Μουσείο Καστοριάς, το οποίο παρουσιάζει μια πληθώρα ιστορικού, φωτογραφικού και οπτικοακουστικού υλικού.
Οι δικηγόροι Παναγιώτα Φαρμάκη και Μιχάλης Ισαακίδης και ο μουσειολόγος Νισήμ Μεβοράχ επιμελήθηκαν τον πλούσιο ιστότοπο της ψηφιακής έκθεσης, που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει την ταινία – ντοκιμαντέρ «Trezoros: Οι Χαμένοι Εβραίοι της Καστοριάς», σε σκηνοθεσία Λόρενς Ρούσσο και Λάρυ Κονφίνο, μαρτυρίες Καστοριανών, φωτογραφίες από την προπολεμική ζωή της Κοινότητας, το ιστορικό των Εβραίων της Καστοριάς ανά τους αιώνες αλλά και μουσικό τμήμα με παραδοσιακά σεφαραδίτικα τραγούδια που ερμηνεύει η σοπράνο Μαριάντζελα Χατζησταματίου.
- Πληροφορίες
Ο Αμερικανός γιατρός Εμίλ Κακκής, με ελληνοεβραϊκή καταγωγή από τη Δράμα, έδωσε συνέντευξη στη δημοσιογράφο Τασούλα Επτακοίλη, που δημοσιεύθηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (31.7.23). Ο Εμίλ Κακκής μίλησε για την επιστήμη του και την έρευνα στην βιοτεχνολογία αλλά και για τις ρίζες του και τους δεσμούς του με την Ελλάδα. Για την οικογενειακή του ιστορία ανέφερε μεταξύ άλλων:
- Ποιες είναι οι οικογενειακές καταβολές σας;
– Η καταγωγή της μητέρας μου, Ιουλίας Μεταξά, ήταν από την Κεφαλονιά. Μεγάλωσε όμως στη Θεσσαλονίκη, σε μια ορθόδοξη χριστιανική οικογένεια στην οποία η μόρφωση ήταν ύψιστη αξία. Τα αδέλφια της ήταν ο ένας γιατρός, ο άλλος πολιτικός μηχανικός και ο τρίτος μαθηματικός. Από την πλευρά του πατέρα μου, η γιαγιά μου γεννήθηκε στην Καβάλα, οι γονείς της είχαν καπνοβιομηχανία. Μετακόμισε στη Δράμα όταν παντρεύτηκε τον παππού μου, γόνο επιφανούς εβραϊκής οικογένειας, που είχε φέρει στην πόλη το ηλεκτρικό ρεύμα και είχε δημιουργήσει το πρώτο ωδείο και τον πρώτο κινηματογράφο – εκεί όπου κάθε χρόνο πραγματοποιείται το Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά: τον Τζακ, την Κάρμεν, τον Φρεντ και τον Αλμπερτ, τον πατέρα μου. Επειτα ξέσπασε ο πόλεμος. Είκοσι δύο μέλη της οικογένειας πέθαναν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί. Ο παππούς Αιμίλιος, η γιαγιά Ελβίρα και τα παιδιά τους επιβίωσαν βρίσκοντας καταφύγιο στη Σκιάθο και στη συνέχεια στη Θεσσαλονίκη. Δυστυχώς ο παππούς πέθανε νωρίς από καρκίνο και εκείνη, αφού σχεδόν όλη η περιουσία τους είχε χαθεί, αποφάσισε στα μέσα της δεκαετίας του 1950 να φύγουν όλοι για τις ΗΠΑ και να κάνουν μια νέα αρχή στην Καλιφόρνια.
- Πληροφορίες
Την Κυριακή 23 Ιουλίου 2023, εγκαινιάστηκε η ανακαινισμένη Συναγωγή Καλ Σαλώμ της Κω στο πλαίσιο εκδηλώσεων που διοργάνωσαν ο Δήμος Κω, το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδος (ΚΙΣΕ), η Αστική Εταιρεία Ιπποκράτης και η Διαχειριστική Επιτροπή της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ρόδου.
Η ανακαίνιση της Συναγωγής της Κω, την οποία επιμελήθηκε ο Αρχιτέκτων Ηλίας Μεσσίνας, υλοποιήθηκε με τη συνεργασία του Δήμου Κω, του ΚΙΣΕ και της Αστικής Εταιρείας Ιπποκράτης, κατόπιν υπογραφής σχετικού Μνημονίου, με στόχο την αξιοποίηση της Συναγωγής και την αναβάθμιση του ρόλου της στη ζωή του νησιού ως θρησκευτικού χώρου, αλλά και ως τόπου μνήμης, γνώσης και πολιτισμού.
Τα εγκαίνια -που έγιναν με τη σκέψη όλων στις πυρκαγιές που πλήττουν τη γειτονική Ρόδο- σηματοδότησαν την επαναλειτουργία της Συναγωγής ύστερα από 78 χρόνια από την εκτόπιση των Εβραίων του νησιού από τους Ναζί, τον Ιούλιο του 1944, και την εξόντωσή τους στο Άουσβιτς.
Κατά την επίσκεψη στο εβραϊκό νεκροταφείο, η οποία προηγήθηκε των εγκαινίων, ο Ραββίνος Αθηνών Γκαμπριέλ Νεγρίν ανέπεμψε επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη των Εβραίων του νησιού, παρουσία του Δημάρχου Κω Θεοδόση Νικηταρά, της Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου και της ΑΕ Ιπποκράτης Διονυσίας Τελλή, του Ιμάμη της μουσουλμανικής κοινότητας Ιρφάν Τράμπα και εκπροσώπων του Ελληνικού Εβραϊσμού.
Ακολούθησαν τα εγκαίνια της Συναγωγής, που ξεκίνησαν με τα θυρανοίξια που τέλεσε ο Ραββίνος Αθηνών. Οι πόρτες της Συναγωγής άνοιξαν, οι εκπρόσωποι των Αρχών του νησιού και του Ελληνικού Εβραϊσμού, όπως και απλοί δημότες της Κω, πέρασαν στο εσωτερικό της ακολουθώντας τη τελετουργική είσοδο του Σέφερ Τορά, δωρεά της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών, το οποίο μετέφερε ο Ντίμη-Ντέιβιντ Οψυμούλης (το γένος Μενασσέ), συγγενής του τελευταίου Εβραίου κατοίκου της Κω του Μισέλ Μενασσέ.
Στη συνέχεια τοποθετήθηκαν οι μεζουζότ στην κεντρική είσοδο, από τον Πρόεδρο του ΚΙΣΕ Δαυίδ Σαλτιέλ, και στις πόρτες της Συναγωγής από τον Ραββίνο Αθηνών και την Πρόεδρο της Ι.Κ. Ρόδου Κλαούντια Ρέστη.
- Πληροφορίες
Γεννήθηκα στα Γιάννενα το 1950, μέσα στο Κάστρο, από οικογένεια Εβραίων. Τα Ιωάννινα είχαν Σεφαρντίμ Εβραίους ‒ήταν οι Ισπανοεβραίοι που είχαν διωχτεί από την Ιβηρική Χερσόνησο‒ και Ασκεναζίμ. Η μάνα μου ήταν Σεφαρντίμ από τη Θεσσαλία, μιλούσε ισπανικά, ο πατέρας μου, Δαβίδ Σκενατζής, ήταν από δω, από τους Ασκεναζίμ. Ο πατέρας μου έμεινε 14 μήνες στο Άουσβιτς. Την πρώτη μέρα που έφτασαν τού σκότωσαν την οικογένεια, τη γυναίκα του και τα δυο του αγόρια, 25 και 15 χρονών. Αυτός γλίτωσε και επέστρεψε. Το 1946 άνοιξε κρεοπωλείο, έκανε νέα οικογένεια και απέκτησε δυο παιδιά, την αδελφή μου κι εμένα. Κάποια στιγμή προσπάθησα να κάνω τα χαρτιά μου για αποζημίωση, αλλά μου είπαν ότι ο πατέρας μου πέθανε πριν από το ’90, οπότε δεν δικαιούμουν τις 40.000.
Το 1965 πήγα στην Ιταλία, στο Μιλάνο, όπου σπούδασα σε μια τεχνική σχολή. Γύρισα το ’69, έμεινα στην Αθήνα για ένα χρονικό διάστημα και μετά πήγα στο στρατό, ανεπίλεκτος στην Καλαμάτα. Από κει πήγα στην Αθήνα, στο Χαϊδάρι, στη ΣΕΤΤΗΛ, όπου με κρατήσαν ως εκπαιδευτή. Στη συνέχεια δούλεψα στην Αθήνα, στους αδελφούς Βυθούλκα στην Αχαρνών, στην αρχή στην παραγωγή και στο service, μετά μου έδωσαν το service εντός Αθηνών και στη συνέχεια ένα φορτηγάκι, με το οποίο έκανα γύρα όλη την επαρχία. Πηγαίναμε στα σπίτια και κάναμε επισκευές σε τηλεοράσεις.
Έπειτα πήρα το service στα Γιάννενα και σιγά-σιγά ξεκίνησα και εμπορία ηλεκτρικών ειδών. Κράτησα το μαγαζί μέχρι το 2000, είκοσι πέντε χρόνια, και δεν ένιωσα ποτέ διάκριση, ζήσαμε αρμονικά και άκρως φιλικά, αγαπημένοι και μονοιασμένοι, δεν είχαμε ποτέ προβλήματα, με κανέναν. Η Τζούνοβα όπου μεγάλωσα μέσα στο Κάστρο ήταν ένας ανθόκηπος. Νερό δεν είχαμε, είχαμε τις λεγόμενες τουλούμπες, και όχι μέσα στα σπίτια. Υπήρχε μία κεντρική στη γειτονιά και όταν ερχόταν ο κηπουρός του δήμου για να ποτίσει μαζευόμασταν με τα γκιούμια στη σειρά για να πάρουμε νερό. Το ’62 έβαλαν την πρώτη βρύση και μετά παίρναμε νερό από το λάστιχο.
Περισσότερα: Ο ΙΣΑΑΚ ΣΚΕΝΑΤΖΗΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΩΝ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
- Πληροφορίες
Η Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κα Ελένη Λουρή-Δενδρινού, συνοδευόμενη από τον Ειδικό Γραμματέα Διαχείρισης Προγραμμάτων ΕΤΠΑ και ΤΣ, κ. Γιώργο Ζερβό, επισκέφθηκε στις 19.06.2023 το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας (ΕΜΕ), στο οποίο υλοποιείται έργο από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Καινοτομία, Επιχειρηματικότητα (ΕΠΑνΕΚ) του ΕΣΠΑ 2014-20, προϋπολογισμού 705 χιλιάδων ευρώ με τίτλο: «Ιστορίες για το Παρόν και το Μέλλον. Ψηφιακές αφηγήσεις από τα Αρχεία και τις Συλλογές του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος».
Η Υπουργός, κα Ελένη Λουρή-Δενδρινού είχε συνεργασία με την Διευθύντρια του Μουσείου, κ. Ζανέτ Μπαττίνου, η οποία, παράλληλα, την ξενάγησε στις εκθέσεις του ΕΜΕ, ενώ η ιστορικός και συνεργάτιδα του Μουσείου, κα Μαρία Βασιλικού την ξενάγησε στο Τμήμα του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδας που είναι αφιερωμένο στο Ολοκαύτωμα.
«Το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας αποτελεί φάρο πολιτισμού και ιστορίας που αφ’ ενός αναδεικνύει την εξαιρετικά σημαντική προσφορά και τη δημιουργική διαδρομή της εβραϊκής κοινότητας στη χώρα μας κι αφ’ ετέρου καταγράφει και αποτυπώνει τις πιο μελανές σελίδες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ως Πολιτεία και ως κοινωνία έχουμε το ηθικό χρέος να μεταλαμπαδεύσουμε τη γνώση για το Ολοκαύτωμα στις νεότερες γενιές και ως ελάχιστο φόρο τιμής στα θύματα αλλά και καθώς αποτελεί την αποτελεσματικότερη εκπαίδευση κατά του αντισημιτισμού, του ρατσισμού, των προκαταλήψεων και των διακρίσεων. Στο πλαίσιο αυτό το έργο που υλοποιεί το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας μέσω του ΕΣΠΑ είναι μεγάλης πολλαπλασιαστικής αξίας με απήχηση πέραν των ελληνικών συνόρων», επισήμανε σε δηλώσεις της η Υπουργός, κα Ελένη Λουρή-Δενδρινού.
