«Η εθνική αντίσταση δεν ήταν απλώς μια λέξη, ούτε μία αναγκαιότητα του κόσμου. Ήταν πιο πολύ το ξύπνημα του ανθρώπου…» Σαμουήλ Μιζάν

Από τις εκδόσεις «Διεθνές Βήμα» κυκλοφορεί μια συγκλονιστική, ανέκδοτη μέχρι χθες μαρτυρία από την εποχή του Αντάρτικου και της Κατοχής: αυτή του Ελληνοεβραίου Σαμουήλ Μιζάν (1925-2011). Πρόκειται για μια απόθεση ψυχής που γράφτηκε το 1995, όταν ο Μιζάν έκλεινε τα 70 του χρόνια. Ένα αυτοβιογραφικό κείμενο γραμμένο με το χέρι σε ένα τετράδιο, το οποίο οι κόρες του ανακάλυψαν μόλις το 2017, ψάχνοντας για κάποιες αποδείξεις μέσα σε ένα συρτάρι στο πατρικό τους σπίτι.

Το βιβλίο «”Ήταν πιο πολύ το ξύπνημα του ανθρώπου” - Η προσωπική μαρτυρία του Ελληνοεβραίου Σαμουήλ Μιζάν από το Αντάρτικο και την Κατοχή», είναι μια μαρτυρία «θησαυρός» για δύο λόγους: Πρώτον, γιατί είναι η θεώρηση ενός απλού ανθρώπου για γεγονότα που σημάδεψαν την Ελλάδα μέχρι και τις μέρες μας. Δεύτερον, γιατί αφορά τη μαρτυρία ενός Ελληνοεβραίου αντάρτη, μία ακόμη απόδειξη της ενεργούς συμμετοχής των Εβραίων στους απελευθερωτικούς και κοινωνικούς αγώνες της δεκαετίας του 1940 και των σχέσεων ισότητας ανάμεσα σε ανθρώπους διαφορετικής θρησκείας –αλλά και μεταξύ των δύο φύλων– που αναπτύχθηκαν μεταξύ αγωνιστών στην Αντίσταση και στο βουνό.

Ο Σαμουήλ Μιζάν, νεαρός αντάρτης, παίρνει μέρος σε επικίνδυνες επιχειρήσεις τις οποίες περιγράφει, φιλοσοφώντας παράλληλα για τον πόλεμο, τη νέα κοινωνία που ονειρευόταν, τον ζόφο και την πολιτική ανωμαλία που ακολούθησε την απελευθέρωση της Ελλάδας.

Το βιβλίο επιμελήθηκαν οι: Μωυσής Λίτσης, Λουίζα Μιζάν, Μπάμπης Μισαηλίδης, Χριστίνα Ντεμίρη και η Νατάσα Τερλεξή.

Πηγή: Δελτίο Τύπου εκδόσεων Διεθνές Βήμα, 9.7.2018

Στις 8.7.2018, στην εφημερίδα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» δημοσιεύτηκε το παρακάτω άρθρο της Αννης Καρολίδου για την επιστοφή της οικογένειας Καράσσο στη Θεσσαλονίκη. 

Ένας από τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους του Ισραήλ, που γεννήθηκε στο μικρό κατάστημα αποικιακών του Χαΐμ Καράσσο, στην οθωμανική Θεσσαλονίκη.

Εκατό χρόνια μετά, 20 μέλη της οικογενείας  Καράσσο μαζί με δύο παιδιά και ένα μωράκι τεσσάρων μηνών, ήρθαν από το Ισραήλ στη Θεσσαλονίκη, σε ένα ταξίδι μνήμης και επανασύνδεσης του ομίλου Καράσσο με την επιχειρηματική του μήτρα, εδώ που ο πατριάρχης της οικογενείας, Χαΐμ του Δαυίδ, γεννημένος το 1853, έκανε τα πρώτα του βήματα στο εμπόριο, με ένα μικρό κατάστημα αποικιακών ειδών.

Η σημερινή εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα συνεδριάσεων του ΕΒΕΘ, ήταν ίσως μία από τις πιο όμορφες, τις πιο ζεστές και ανθρώπινες που έχουμε παρακολουθήσει, στα πολλά χρόνια δημοσιογραφικής κάλυψης του ρεπορτάζ του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης κι’ αυτό, γιατί πίσω από την επιχειρηματική διαδρομή της πόλης και μέσα από τη συστηματική ερευνητική δουλειά που έγινε στο ιστορικό αρχείο του ΕΒΕΘ, ήρθαν στο φως σημαντικά κομμάτια της ιστορίας της Θεσσαλονίκης και των ανθρώπων της, που εχθές εδώ και σήμερα αλλού, δημιούργησαν και συνεχίζουν να δημιουργούν σαν Greek Jews, όπως συνεχίζουν να τους αποκαλούν στο σύγχρονο Ισραήλ.

Με το ντοκιμαντέρ «Ιχνηλατώντας την εβραϊκή παρουσία στην Αλεξανδρούπολη του μεσοπολέμου», η ιστορικός Χρύσα Κουλιάκη, κέρδισε το 1^ο βραβείο του 4^ου Πανελλήνιου Διαγωνισμού Ιστορικού Ντοκιμαντέρ για Μαθητές και Εκπαιδευτικούς με θέμα: «Προσεγγίζουμε βιωματικά το παρελθόν: Αφηγήσεις από την οικογενειακή, την τοπική και τη σύγχρονη εθνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια ιστορία».

Η κα Κουκλιάκη Κουλιάκη, στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών σπουδών της στο ΠΜΣ Ιονίου Πανεπιστημίου "Ιστορική έρευνα, Διδακτική και Νέες Τεχνολογίες"  και της εκπόνησης σχετικής διπλωματικής εργασίας, πραγματοποίησε μεθοδική έρευνα σε ιστορικές και τοπικές πηγές της Αλεξανδρούπολης αναπαριστώντας την πορεία της ιστορίας μιας εβραϊκής κοινότητας για την οποία τα στοιχεία σπανίζουν. Δείτε εδώ το βίντεο.

του Κώστα Κουκουμάκα

Στις 28 Ιανουαρίου, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης του Εβραϊκού Ολοκαυτώματος, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης εκφώνησε μια ιστορική ομιλία στο λιμάνι της πόλης. Ήταν μια σπάνια, συναισθηματική ομιλία, με υψηλούς συμβολισμούς και σκληρές αλήθειες για το κομμάτι από τα σπλάχνα της Θεσσαλονίκης που εξοντώθηκε στα ναζιστικά στρατόπεδα. «Ποιοι θρήνησαν το 1945 τους εξαφανισμένους γείτονές τους; Ποια μνημεία στήθηκαν; Ποιες τελετές έγιναν; Μόνη η κοινότητα, καθημαγμένη και ρακένδυτη, πάλευε να ανασυστήσει την ύπαρξή της και να θρηνήσει τους νεκρούς της. Η πόλη, η κοινωνία, η χώρα ολόκληρη, αδιαφόρησαν. Κρύφτηκαν πίσω από το δάχτυλό τους. Έκαναν πως δεν ήξεραν τι συνέβη, ποιος το έκανε, ποιος βοήθησε, ποιος προστάτευσε όταν άλλοι, πολλοί, γκρέμιζαν, έκαιγαν, έκλεβαν, καταλάμβαναν τον χώρο και τα υπάρχοντα των πολλών απόντων και των λιγοστών παρόντων», είπε ο κ. Μπουτάρης, κάνοντας αίσθηση με τον τολμηρό του λόγο.

Λίγες ημέρες μετά, το «Κ» προσπάθησε να ανιχνεύσει τον αντίκτυπο της ομιλίας στους ανθρώπους που τους αφορούσε περισσότερο: στα μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης. Όχι όμως μέσα από τους επιζώντες του Ολοκαυτώματος, αλλά μέσα από τα μάτια των σημερινών νέων Ελλήνων Εβραίων που ζουν και εργάζονται στην πόλη. Τους συναντήσαμε στον χώρο εργασίας τους και προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε τον βαθμό σύνδεσής τους με το τραυματικό παρελθόν και επίσης με τη θρησκεία. Πώς βίωσαν οι ίδιοι την ομιλία του δημάρχου; Πόσο δραστήρια και διακριτή είναι σήμερα η Ισραηλιτική Κοινότητα στην πόλη τους; Γιατί είναι σημαντική η κατασκευή του νέου Μουσείου Ολοκαυτώματος για την ανάδειξη της πόλης σε σύγχρονο διεθνές τοπόσημο ιστορικής μνήμης και μελέτης για την κοινότητα; Ποιοι είναι οι νέοι άνθρωποί της και τι όνειρα κάνουν για το μέλλον;

Νόρα Κούνιο,  36 ετών και Λάρι Κούνιο, 29 ετών, επιχειρηματίες, φωτογραφικά και ηλεκτρονικά είδη

Ο κ. Μπουτάρης μίλησε για την ιστορική μνήμη σε μια πόλη η οποία, θάβοντας το παρελθόν της, έχασε ταυτόχρονα και την ταυτότητά της. Η ομιλία τίμησε τους μάρτυρες και τους επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος με έναν λογοτεχνικό και βιωματικό τρόπο, που άγγιξε τις καρδιές και τις μνήμες όλων μας. 

Οι πρόγονοί μας εκδιώχθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης ( Άουσβιτς-Μπίρκεναου και Μπέργκεν-Μπέλζεν) και στην πλειονότητά τους εξοντώθηκαν. Από πολύ μικρή ηλικία μάθαμε την ιστορία του Ολοκαυτώματος και τη φριχτή πραγματικότητα που βίωσαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας, συζητώντας είτε σε οικογενειακά τραπέζια είτε σε εκδηλώσεις μνήμης των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας. Ως προς το θρησκευτικό ζήτημα, γιορτάζουμε όλες τις μεγάλες γιορτές, όπως την Πρωτοχρονιά και την ημέρα της εξιλέωσης, αλλά ακόμα και το Καμπαλάτ Σαμπάτ, την εβραϊκή προετοιμασία για την αργία του Σαββάτου.