- Λεπτομέρειες
της Σοφίας Παπαδοπούλου
Ήταν το 1906, όταν μια εύρωστη οικονομικά οικογένεια Εβραίων του Βόλου, που είχε εγκατασταθεί εκεί από τη Χαλκίδα, η οικογένεια Μουρτζούκου, άνοιγε ένα εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας, με την επωνυμία «Λεβιάθαν», που έμελλε να εξελιχθεί σε μια κραταιά βιομηχανία, που την εποχή της ακμής της απασχολούσε περί τους 900-1200 υπαλλήλους και η φήμη της και τα προϊόντα της -ιδίως το φημισμένο κασμίρ της- «ταξίδευαν» πέραν των ελληνικών συνόρων. Κάποια χρόνια αργότερα, το 1928, το εργοστάσιο πέρασε στα χέρια των δύο αγοριών της οικογένειας, που το έφτασαν στην ακμή του ώσπου η λαίλαπα του πολέμου σάρωσε τα πάντα στο πέρασμά της...
Η ιστορία αυτής της ξακουστής υφαντουργίας «έπεσε» δυο φορές στα χέρια του Θεσσαλονικιού ιστορικού ερευνητή δρ. Λεόν Σαλτιέλ. Η πρώτη ήταν κατά την έρευνα για την έκδοση «Μην με ξεχάσετε» (εκδ. Αλεξάνδρεια), που ο ίδιος επιμελήθηκε, μια συλλογή επιστολών, γραμμάτων που έστελναν τρεις Εβραίες μητέρες από το γκέτο της Θεσσαλονίκης στους γιους τους στην Αθήνα, μερικές εβδομάδες ή μέρες πριν από την αναχώρησή τους προς το Άουσβιτς. Εκεί ανακάλυψε ότι η σύζυγος του Φρέντυ Μπαρούχ -ένα από τα παιδιά που λάμβανε επιστολές από τη μητέρα του Ματθίλδη- ήταν απόγονος της οικογένειας Μουρτζούκου. Μάλιστα, η Γιόλα Μπαρούχ ήταν αυτή που έδωσε τις επιστολές αυτές στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος.
- Λεπτομέρειες
Το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος, με την ευκαιρία της έκδοσης του συλλογικού τόμου "Οι Εβραίοι της Ελλάδας" με την επιμέλεια των Γιώργου Αντωνίου και Ευάγγελου Χεκίμογλου, των εκδόσεων Αλεξάνδρεια (2022), η οποία υλοποιήθηκε με πρωτοβουλία και χορηγία της Δικηγορικής Εταιρείας «Καρατζά & Συνεργάτες» και αποτελεί μία από τις δράσεις του ΚΙΣΕ για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση κατά το επετειακό έτος 2021, επιμελήθηκε βίντεο με φωτογραφική περιήγηση στην ιστορία των Ελλήνων Εβραίων εμπνευσμένη από τη θεματική του βιβλίου.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ
- Λεπτομέρειες
Της Μαρίας Ριτζαλέου
Ψάχνω τα ίχνη της να βρω στο πήγαινε έλα Μοναστηρίου, Κομνηνών, Καρόλου Ντηλ, μα ποιος θυμάται να μου πει γι΄ αυτή τη Στέλλα με το παράξενο επώνυμο Χασκίλ;
Το 2006 ο Ηλίας Κατσούλης έγραψε τους παραπάνω στίχους, ο Νότης Μαυρουδής τους έντυσε μουσικά και η Μαριώ τους ερμήνευσε. Όσοι το άκουσαν αναρωτιόταν «Ποια είναι η Στέλλα Χασκίλ;»
Το πέπλο της λήθης την καλύπτει ως σήμερα κι ελάχιστοι γνωρίζουν το αποτύπωμα που χάραξε στους δίσκους των 78 στροφών στον μεσοπόλεμο η Στέλλα -όπως είναι γνωστή-, η εβραϊκής καταγωγής ρεμπέτισσα από τη Θεσσαλονίκη, που σύμφωνα με τους μελετητές του ρεμπέτικου τραγουδιού, υπήρξε η κορυφαία ερμηνεύτρια μεταπολεμικά.
Περισσότερα: ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΠΑΛΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: ΠΟΙΟΣ ΘΥΜΑΤΑΙ ΤΗ ΣΤΕΛΛΑ ΧΑΣΚΙΛ;
- Λεπτομέρειες
Την Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2022 στο Τσανάκλειο Μέγαρο, στον χώρο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κομοτηνής, οι Κομοτηναίοι αφουγκράστηκαν τα «φτερουγίσματα» ‒ σύμφωνα με τις λέξεις του Κομοτηναίου συγγραφέα Μισέλ Φάις ‒ των Εβραίων της Κομοτηνής αλλά και συνόλου του ελλαδικού χώρου όπου άνθιζαν εβραϊκές κοινότητες, με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του συστηματικού ερευνητή των εβραϊκών συναγωγών στην Ελλάδα, αρχιτέκτονα Ηλία Μεσσίνα, με τίτλο «Η Συναγωγή και άλλες ιστορίες» (εκδ. Ινφογνώμων, Αθήνα 2022).
Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν η Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Πολιτισμού, Παιδείας, Αθλητισμού Δήμου Κομοτηνής, η Δημοτική Βιβλιοθήκη Κομοτηνής στο πλαίσιο των δράσεών της με την ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ «Κομοτηνή Εν Δράσει», οι εκδόσεις Ινφογνώμων, το βιβλιοπωλείο Εκλογή και ο «Παρατηρητής της Θράκης», ενώ πριν την εκδήλωση παρουσίασης προηγήθηκε ξενάγηση από τον ίδιο τον συγγραφέα στα ερείπια της συναγωγής για όσους ενδιαφέρονταν.
Περισσότερα: ΤΑ «ΦΤΕΡΟΥΓΙΣΜΑΤΑ» ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΗΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΤΟΥΣ
- Λεπτομέρειες
της Σοφίας Παπαδοπούλου
Υλικά, συνταγές, χρήσεις, κανόνες και χαρακτηριστικά μιας κουζίνας της διασποράς, της σεφαραδίτικης κουζίνας, «ξεπηδούν» από τα γεμάτα χρώμα και ...λαχταριστές εικόνες ταμπλό της έκθεσης «Γεύσεις και Αρώματα της Σεφαράδ», που φιλοξενείται στο Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Το Δίκτυο Εβραϊκών Συνοικιών της Ισπανίας, στο πλαίσιο της έρευνας, της ανάκτησης και της διάδοσης της σεφαραδίτικου πολιτισμού δημιούργησε αυτή την έκθεση, με αντικείμενο την ιστορική σεφαραδίτικη κουζίνα. Στόχος είναι να υπάρχει μια διασταυρωμένη και τεκμηριωμένη πηγή για όλες τις πλευρές της κουζίνας αυτής, που έχει ενσωματώσει στον τρόπο μαγειρικής αλλά και παρασκευής των τροφίμων χαρακτηριστικά από τους πολιτισμούς με τους οποίους συμβίωσε η σεφαραδίτικη κοινότητα στην Ιβηρική Χερσόνησο, ενώ μετά την εκδίωξή της από την Ισπανία το 1492, επηρεάστηκε από την εξαραβισμένη κουζίνα της οθωμανικής αυτοκρατορίας και άλλων εβραϊκών κοινοτήτων της Μεσογείου.
Περισσότερα: «ΓΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΡΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΕΦΑΡΑΔ» ΣΤΟ ΕΒΡΑΪΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ