Στο βιβλίο σας αφηγείστε την ιστορία της οικογένειάς σας, κυρίως του πατέρα σας, που ήταν ένας επιζών του Άουσβιτς. Γιατί έπρεπε να γραφτεί αυτή η ιστορία και γιατί τώρα;

Είναι μεν η ιστορία της οικογένειάς μου πλαισιωμένη με μυθοπλαστικά στοιχεία, αλλά στην ουσία καλύπτει τις ιστορίες πολλών Εβραίων που επέστρεψαν από τα στρατόπεδα. Οι άνθρωποι της πρώτης γενιάς, οι επιζήσαντες δηλαδή, μιλούσαν, αν μιλούσαν, γι' αυτά που πέρασαν στα στρατόπεδα, αλλά όχι για το τι συνέβη μετά την επάνοδο. Το βιβλίο αυτό είναι το πρώτο στην Ελλάδα που ασχολείται με το θέμα αυτό. Το μετά είναι σημαντικό, ίσως όχι εξίσου, αλλά πρέπει να ειπωθεί. Γιατί τώρα; Όπως είπε ο σοφός Χιλέλ «αν όχι τώρα, πότε;» και με τον ίδιο τίτλο έγραψε νουβέλα ο Πρίμο Λέβι. Αν αυτό το κομμάτι δεν γραφεί τώρα από τους απογόνους της 2ης γενιάς, τότε κινδυνεύει να χαθεί.

Του Μωυσή Ελισάφ

Το βιβλίο του Αλέξανδρου Μωυσή «Νταβιτσόν Εφέντης, ένας ρωμανιώτης πασάς στα Γιάννενα» (εκδ. Καπόν), πέραν του γενικότερου ιστοριοδιφικού ενδιαφέροντος, ιδιαίτερα για τον πολίτη της ηπειρωτικής πρωτεύουσας, αλλά και για κάθε Ηπειρώτη, παρουσιάζει ένα ειδικότερο: έχει ως κέντρο αναφοράς τη ζωή ενός Ρωμανιώτη, του Νταβιτσόν (1832-1913), ουσιαστικά δηλαδή μιας περιόδου που εκτείνεται από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους, που δεν συμπεριελάμβανε την Ηπειρο, μέχρι και το 1913, έτος απελευθέρωσης και των Ιωαννίνων. Δηλαδή τα χρόνια που η Ηπειρος – και όχι μόνο – βίωνε το λυκόφως της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά και την ταυτόχρονη άνοδο στο προσκήνιο της Ιστορίας των εθνικών κρατών. Μια δηλαδή κρίσιμη μεταβατική περίοδο της πολυκύμαντης ιστορίας της.

Ο Γεν. Γραμματέας του ΚΙΣΕ Βίκτωρ Ελιέζερ, στις 6.12.21, συμμετείχε στην εκπομπή «Επισημάνεις», του τηλεοπτικού σταθμού «Θράκη ΝΕΤ» και συνομίλησε με την Μαρίνα Κονδύλη και τον Δημοσθένη Δούκα, κάνοντας εκτενή αναφορά στις άγνωστες πτυχές της ιστορίας των Εβραίων που ζούσαν στην Αλεξανδρούπολη και στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης.

Η συζήτηση εστιάστηκε και στο θέμα του αντισημιτισμού και των σύγχρονων μορφών του που δηλητηριάζουν την κοινωνία. Ο ΓΓ του ΚΙΣΕ τόνισε ότι η κοινωνία πρέπει να δράσει αποφασιστικά για να παραμείνουν στο περιθώριο οι αντισημιτικές συμπεριφορές. Επίσης, αναφέρθηκε στο έργο του IHRA και στις πρωτοβουλίες  για τη διατήρηση της μνήμης του Ολοκαυτώματος, με ειδική μνεία στις δράσεις που αναλαμβάνουν πόλεις της Θράκης -όπως η Αλεξανδρούπολη, η Ξάνθη και η Κομοτηνή- για την αναβίωση της εβραϊκής κληρονομιάς στην περιοχή μέσα από την αξιοποίηση των εβραϊκών μνημείων και νεκροταφείων. Δείτε την εκπομπή εδώ.

Του Σταύρου Παπαντωνίου

Η ιστορία ξεκινάει από το παρελθόν. Οι ναζί κατά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα φρόντισαν να πάρουν μαζί τους πολλούς ιστορικούς θησαυρούς. Ανάμεσά τους και αρχεία Ισραηλιτικών Κοινοτήτων της χώρας αλλά και άλλων αρχειακών ενοτήτων ελληνικής προέλευσης, όπως το αρχείο της Ελληνικής Ενωσης για την Κοινωνία των Εθνών. Μεταφέρθηκαν στο Βερολίνο, όπου μετά την είσοδο των Σοβιετικών και την κατάληψη της γερμανικής πρωτεύουσας εντοπίσθηκαν και μεταφέρθηκαν στη Μόσχα, όπου φυλάσσονται έκτοτε στις εγκαταστάσεις που στεγάζουν και τα ρωσικά στρατιωτικά αρχεία. Η Ελλάδα ήδη από το 1997 προσπαθεί να επιτύχει τον επαναπατρισμό των αρχείων που εκλάπησαν από τους ναζί, αλλά μέχρι τώρα χωρίς αποτέλεσμα, καθώς η ρωσική πλευρά θέτει προσκόμματα και νέους πιο αυστηρούς όρους, παρά το γεγονός πως οι προηγούμενοι είχαν γίνει αποδεκτοί.