Την Τρίτη 29.1.2018, η Περιφέρεια Ηπείρου σε συνεργασία με την Ισραηλιτική Κοινότητα Ιωαννίνων, το Ίδρυμα Ιωσήφ & Εσθήρ Γκανή και το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών, διοργάνωσαν στην αίθουσα «Β. Πυρσινέλλας» του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Ιωαννιτών εκδήλωση για την Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος.
Κατά την εκδήλωση έγιναν χαιρετισμοί από τον Περιφερειάρχη Ηπείρου κ. Αλέξανδρο Καχριμάνη, τον Δήμαρχο Ιωαννίνων κ. Θωμά Μπέγκα, τη Σύμβουλο της Πρεσβείας του Ισραήλ στην Ελλάδα κα Σαουσάν Χασσόν και τον Πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Ιωαννίνων, Καθηγητή κ. Μωϋσή Ελισάφ.
Η κεντρική ομιλία έγινε από την κα Ξένια Κουναλάκη, αρχισυντάκτρια διεθνών ειδήσεων της εφημερίδας Καθημερινή με θέμα «Περί διαχείρισης της μνήμης του Ολοκαυτώματος από την Ελληνική κοινή γνώμη και τον Τύπο».
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την προβολή του ντοκιμαντέρ «Από το Ίζιου στο Άουσβιτς».
Με επιτυχία έγινε την Τετάρτη 5.12.2018 στο Εργατικό Κέντρο η εκδήλωση της Τομεακής Οργάνωσης Ιωαννίνων – Θεσπρωτίας του ΚΚΕ, στο πλαίσιο γιορτασμού των 100 χρόνων του κόμματος με θέμα: Γιοσέφ Ελιγιά, ο Κομμουνιστής ποιητής της «τέχνης της γυμνής κι αστόλιστης αλήθειας». Αφιέρωμα στον Ελληνοεβραίο Γιαννιώτη ποιητή.
Ομιλητής στην εκδήλωση ήταν ο Τάσος Τόκας, μέλος της ΕΟΕ της Επιτροπής Περιοχής Ηπείρου – Κέρκυρας – Λευκάδας του ΚΚΕ, ενώ απαγγελία ποιημάτων έκαναν η Μαρία Φατούρου και ο Δημήτρης Φασούλας.
Το άνοιγμα της εκδήλωσης έγινε από τον Γιώργο Πρέντζα, μέλος της ΤΕ Ιωαννίνων Θεσπρωτίας του ΚΚΕ, όπου τόνισε τα εξής: «Η φετινή χρονιά είναι μια ξεχωριστή χρονιά για την εργατική τάξη, το λαό, το εργατικό κίνημα. Κι αυτό γιατί το Κόμμα μας, το κόμμα της εργατικής τάξης, το ΚΚΕ, γιορτάζει τα 100 χρόνια ζωής και δράσης του. Είμαστε περήφανοι γι’ αυτά τα 100 χρόνια κι η περηφάνια μας σχετίζεται με την κομμουνιστική μας ιδεολογία που απ’ αυτήν ξεπήδησαν οι πρωτοπόρες ιδέες οι ανατρεπτικές πολιτικές θέσεις και πράξεις μας, εδώ και έναν αιώνα. Είμαστε επίσης περήφανοι που αυτή η κομμουνιστική μας ιδεολογία έγινε πηγή έμπνευσης για ανθρώπους (όπως ο τιμώμενος σήμερα Γιαννιώτης – εβραίος ποιητής Γιοζέφ Ελιγιά) που με το έργο τους συνέβαλλαν, στην αφύπνιση και χειραφέτηση της εργατικής τάξης και του λαού μας».
Περισσότερα: ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΚΑΙ ΤΟ ΒΙΟ ΤΟΥ ΓΙΟΣΕΦ ΕΛΙΓΙΑ
Μια σημαντική έκθεση φωτογραφικού υλικού με τίτλο «Γερμανικό ναζιστικό στρατόπεδο θανάτου Konzentrationslager Auschwitz» θα πραγματοποιηθεί στη Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων από τις 22 Οκτωβρίου έως τις 8 Νοεμβρίου.
Η έκθεση παρουσιάζει με συνοπτικό τρόπο τις σημαντικότερες φάσεις της λειτουργίας του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Auschwitz, τις ρίζες του ναζιστικού κινήματος, καθώς και στοιχεία για τη γερμανική πολιτική του τρόμου στην κατεχόμενη Πολωνία.
Την έκθεση ετοίμασε ομάδα ιστορικών από το Μουσείο Άουσβιτς – Μπίρκεναου και η μετάφραση των κειμένων και η εκτύπωση των πινακίδων έγινε σε συνεργασία με την πρεσβεία Πολωνίας στην Αθήνα. Η πόλη των Ιωαννίνων, η οποία θρήνησε πολλά θύματα της ναζιστικής θηριωδίας, θα είναι ο τέταρτος σταθμός της έκθεσης, η οποία έχει παρουσιαστεί στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τα Καλάβρυτα.
Η έκθεση αποτελείται από 31 πινακίδες, τοποθετημένες χρονολογικά και θεματικά. Οι βασικοί άξονες αφορούν την εξόντωση των Εβραίων στο Auschwitz, το πολιτικό πλαίσιο και το ξεκίνημα της λειτουργίας του στρατοπέδου, τους πολλαπλούς τρόπους εξόντωσης των κρατουμένων, τις συνθήκες διαβίωσης, την τρομοκρατία και την πείνα, τις μορφές αντίστασης και βοήθειας προς τους κρατούμενους από τον έξω κόσμο, τα ιατρικά πειράματα και την αποκάλυψη των εγκλημάτων. Οι ξεχωριστές πινακίδες παρουσιάζουν συγκεκριμένες ομάδες θυμάτων, όπως οι σοβιετικοί αιχμάλωτοι πολέμου, οι Ρομά, οι γυναίκες και τα παιδιά. Η πινακίδα 14 περιέχει πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό σχετικά με την μεταφορά στο Auschwitz σχεδόν 55.000 ελλήνων πολιτών εβραϊκής καταγωγής. Στο Ολοκαύτωμα έχασε την ζωή του περίπου το 97% των εβραίων κατοίκων της πόλης της Θεσσαλονίκης και περίπου το 82% όλων των εβραίων κατοίκων της Ελλάδας.
Περισσότερα: ΜΝΗΜΕΣ ΤΟΥ ΆΟΥΣΒΙΤΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
του ΣΤΑΥΡΟΥ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ
Tετάρτη 19 Σεπτεμβρίου έπεσε φέτος η 10η του μηνός Τισρί, η καθορισμένη ημερομηνία εορτασμού του Γιομ Κιπούρ, της Ημέρας του Εξιλασμού, της πιο μεγάλης εορτής του ιουδαϊσμού. Είναι η ημέρα τη μετάνοιας και της συγχώρησης των αμαρτιών, το Σάββατο των Σαββάτων. Την ημέρα αυτή τηρείται απόλυτη νηστεία, για είκοσι πέντε τουλάχιστον ώρες δεν τρώνε και δεν πίνουν τίποτε. Η εορτή θεμελιώνεται στο Λευιτικό (23.27-32. Στη μακρά ιστορία της ιουδαϊκής λατρείας πολλά λατρευτικά έθιμα συνδέθηκαν με την εορτή αυτή, διαφορετικά από εποχή σε εποχή και από κοινότητα σε κοινότητα.
Βρέθηκα φέτος για την εορτή του ιλασμού στα ρωμανιώτικα Γιάννενα, καλεσμένος από τον φίλο Μωυσή Ελισάφ, πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας της πόλης. Η κοινότητα είναι μικρή και σιγοσβήνει. Απαρτίζεται από πενήντα μέλη μεγάλης ηλικίας. Η συναγωγή έχει γίνει στην ουσία μουσείο, δεν υπάρχει θρησκευτική ζωή. Η μόνη μέρα που ζωντανεύει είναι, τα τελευταία χρόνια, το Γιομ Κιπούρ, όπου συνάζονται τριακόσιοι περίπου άνθρωποι. Ερχονται Γιαννιώτες Εβραίοι από όλο τον κόσμο, από την Αμερική, τον Καναδά, το Ισραήλ, στον τόπο τους ή στον τόπο των προγόνων τους, για μία μόνο μέρα, προκειμένου να συνεορτάσουν τη μεγάλη γιορτή. Είναι αληθινά συγκινητικό! Μέσα στη σύναξη βρίσκονταν φέτος –και αυτό είναι ακόμη πιο συγκινητικό– και τρεις Γιαννιώτισσες που εκτοπίστηκαν από τα Γιάννενα στο Αουσβιτς και γύρισαν ζωντανές. Οι υπόλοιποι εορταστές ήταν από την Αθήνα και άλλες πόλεις της Ελλάδος, υπήρχαν και κάμποσοι Εβραίοι τουρίστες που έτυχε να βρίσκονται τη μέρα αυτή στα Γιάννενα, καθώς και λίγοι χριστιανοί φίλοι της κοινότητας. Ο χαρακτήρας της σύναξης ήταν κοινωνικός, να ξανανταμώσουν συγγενείς, φίλοι και γνωστοί. Καθώς τα κείμενα της λατρείας είναι στα εβραϊκά ή στα αραμαϊκά, κανείς σχεδόν δεν καταλάβαινε τίποτε, ελάχιστοι μόνο μπορούσαν να παρακολουθούν, κυρίως εκείνοι που ζουν στο Ισραήλ. Οσο για τη νηστεία, από ό,τι κατάλαβα, μετριούνται στα δάχτυλα αυτοί που την τήρησαν. Η θρησκευτική ζωή είναι ανύπαρκτη στις φθίνουσες εβραϊκές κοινότητες της Ελλάδος. Είναι κοινότητες μνήμης, αυτό που τις συνέχει ακόμη είναι η μνήμη, η μνήμη κυρίως του Ολοκαυτώματος: δεν υπάρχει Ελληνας Εβραίος που να μην έχει χάσει δικούς του στο Ολοκαύτωμα.
Συνέντευξη στον ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟ ΙΝΤΖΕΜΠΕΛΗ
Kάθε φωτογραφία του Νισήμ Λεβή και μία ιστορία, ένα συγκινητικό οδοιπορικό στα Γιάννενα των αρχών του περασμένου αιώνα και ιδιαίτερα στην κοινότητα των Ρωμανιωτών Εβραίων της πόλης που χάθηκε μέσα σε μία ημέρα, τον Μάρτιο του 1944, με τον εκτοπισμό σχεδόν του συνόλου της στα Γερμανικά κρεματόρια του θανάτου.
Κάπως έτσι μπορεί κανείς να περιγράψει το σπάνιο λεύκωμα με τίτλο «Το πανόραμα του Νισήμ Λεβή, 1898 – 1944» που επιμελήθηκε με εντυπωσιακή μαεστρία ο Αλέξανδρος Μωυσής, απόγονος του θρυλικού γιατρού και φωτογράφου, οι ρίζες του οποίου βρίσκονται επίσης στα Γιάννενα.
Ο κ. Μωυσής, ο οποίος ζει σήμερα στις ΗΠΑ, μιλάει για τον μοναδικό φωτογραφικό θησαυρό που βρήκε στο σπίτι των παππούδων του και μετέτρεψε σε μία έκδοση αναμφισβήτητης ιστορικής αξίας, για τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκε τις υπεραιωνόβιες φωτογραφικές πλάκες του Νισήμ Λεβή, αλλά και για τη γοητευτική αντιπαράθεση που κάνει του τόπου εκείνης της εποχής με αυτόν του σήμερα.
Η συνέντευξη:
• Περιμένατε να έχετε τέτοια απήχηση μετά την έκδοση του βιβλίου λευκώματος «Το πανόραμα του Νισήμ Λεβή, 1898-1944»;
- Κάθε ορόσημο στην πορεία του βιβλίου ήταν αφορμή για μια νέα χαρά: Όταν πρωτοείδα το έργο στην όμορφη εκτύπωση των εκδόσεων Καπόν. Όταν πρωτοεμφανίστηκε το βιβλίο στα πίσω ράφια μερικών βιβλιοπωλείων. Αργότερα, όταν το είδα στις βιτρίνες τους και στις εφημερίδες. Όταν είδα θετικά σχόλια στους Τάιμς του Λονδίνου και σε άλλα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Και τέλος όταν το έργο βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Δεν είχα κάποια ιδιαίτερη προσδοκία ή φιλοδοξία, αλλά οι ευχές των φίλων για ένα «καλοτάξιδο» βιβλίο εκπληρώθηκαν με το παραπάνω.
Περισσότερα: ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΜΩΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ