«Μέσα στα χρόνια “χορτάσαμε” αίμα και πτώματα. Η δουλειά σας δεν πρόσβαλε κανέναν. Σωστά κάνατε», είπε η Χέλα Κούνιο, κόρη του επιζώντα του Ολοκαυτώματος Χάιντς Κούνιο, στη σκηνοθέτρια του ντοκιμαντέρ «Τα παιδιά του Ουμπέρτο Πρίμο» Αλεσάντρα Μαϊολέτι, μετά το τέλος της προβολής της ταινίας στην κατάμεστη αίθουσα Τζον Κασσαβέτης στο πλαίσιο του 24ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
«Χαίρομαι που αναγνωρίζεται το μήνυμα που ήθελα να δώσω με την ταινία», αναφέρει στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η σκηνοθέτρια. Νωρίτερα, στη συζήτηση που ακολούθησε της προβολής, η Μαϊολέτι είχε επισημάνει ακριβώς αυτό: «Σκεφτήκαμε ότι τα ίδια τα θύματα δεν θα ήθελαν να τους δείξουμε με άλλον τρόπο».
Το 2003, στη Θεσσαλονίκη, ο Αντόνιο Κρεσέντσι, ο οποίος συνυπογράφει το σενάριο μαζί με την Αλεσάντρα Μαϊολέτι, ανακάλυψε διπλώματα, εκθέσεις και εργασίες των μαθητών του σχολείου καθώς και αρχεία ιστορικής σημασίας. Τα ευρήματα αυτά αποτέλεσαν την απαρχή για μια έρευνα που κράτησε 18 χρόνια και στην οποία στηρίχτηκε το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ.
Του Τάσου Κωστόπουλου
Ημέρα μνήμης του χιτλερικού Ολοκαυτώματος αύριο και, για μιαν ακόμη φορά, η συμβατική απότιση φόρου τιμής στα θύματά του θ’ αναμετρηθεί στον δημόσιο λόγο με τις απόπειρες ουσιαστικού αναστοχασμού του συλλογικού εκείνου εγκλήματος. Σε μια συγκυρία σχεδόν ομόθυμης, πλέον, καταδίκης του ναζισμού και του αντισημιτισμού ακόμη κι από επίσημα χείλη με άκρως βεβαρυμένο προσωπικό μητρώο, οι «διχαστικές» πτυχές του επίμαχου παρελθόντος απωθούνται όλο και περισσότερο στο περιθώριο των επιμνημόσυνων αφηγημάτων – είτε πρόκειται για την επικερδή αξιοποίηση του διωγμού των Εβραίων από την εγχώρια μικρή και μεγάλη «επιχειρηματικότητα» είτε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο της ΕΑΜικής αντίστασης στη σωτηρία του πιο δυναμικού κομματιού της προγραμμένης μειονότητας.
Εχοντας ήδη ασχοληθεί με το πρώτο σκέλος («Ολοκαύτωμα και real estate», «Εφ.Συν.» 23/1/2016), θ’ αναφερθούμε σήμερα στο δεύτερο, μέσα από μια εμβληματική περίπτωση: την απόκρυψη του ραβίνου της Αθήνας, Ελιάχου Μπαρζιλάι, από το ΕΑΜ σ’ ένα χωριό της ορεινής Δωρίδας, μετά τη φυγάδευσή του από την πρωτεύουσα τον Σεπτέμβριο του 1943.
Η «απαγωγή»
Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη το 1891 και σπουδαγμένος στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, ο Μπαρζιλάι ανέλαβε ραβίνος της Αθήνας το 1936, ύστερα από πολυετή διδασκαλική καριέρα στα Σκόπια, το Βελιγράδι και το Τελ Αβίβ. Μετά την κατάρρευση του μετώπου το 1941, οι κατοχικές αρχές τον διόρισαν επικεφαλής της τοπικής ισραηλιτικής κοινότητας, αναβιώνοντας την οθωμανική ταύτιση θρησκευτικής και κοινοτικής ηγεσίας των μειονοτήτων.
Περισσότερα: ΤΟ ΟΡΕΙΝΟ ΚΡΗΣΦΥΓΕΤΟ ΤΟΥ ΑΡΧΙΡΑΒΙΝΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ, ΕΛΙΑΧΟΥ ΜΠΑΡΖΙΛΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΑΜ
Την Tετάρτη 23 Φεβρουαρίου 2022 επισκέφτηκε το Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος η Ειδική Απεσταλμένη για Θέματα Ολοκαυτώματος των ΗΠΑ, Ellen Germain, στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψης στην Ελλάδα με αφορμή τη συμμετοχή της στο διεθνές συνέδριο με θέμα «Ολοκαύτωμα, Γενοκτονίες και Μαζικές Θηριωδίες: Να θυμόμαστε το παρελθόν για να προφυλάξουμε το μέλλον» που διοργανώνουν η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας και η Μητρόπολη Μεσσηνίας με την υποστήριξη της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα και του Ιδρύματος FulbrightΕλλάδας και εντάσσεται στο πλαίσιο των δράσεων της Ελληνικής Προεδρίας στην Διεθνή Συμμαχία για τη Μνήμη του Ολοκαυτώματος (IHRA).
Κατά την επίσκεψή της στο ΕΜΕ, την κα Germain, συνόδευσαν ο Επιτετραμμένος της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, David Burger καθώς και ο Αξιωματούχος του Πολιτικού Τμήματος της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, Brian Breuhaus.
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Μνήμες από την παρουσία των εβραίων στην Ξάνθη ζωντάνεψαν την Κυριακή 20.2.2022 με τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου Ολοκαυτώματος στην Ξάνθη. Το ΚΙΣΕ με τη συνεργασία του Δήμου και το ΠΑΚΕΘΡΑ διοργάνωσε εκδήλωση για τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου Ολοκαυτώματος, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας του IHRA, στην μνήμη των 526 Εβραίων της Ξάνθης που εξοντώθηκαν στο Ολοκαύτωμα. Στη βάση του Μνημείου, το οποίο συμβολικά τοποθετήθηκε στην πλατεία Ελευθερίας της Ξάνθης, έχουν μπει 526 βότσαλα, όσοι οι Εβραίοι της Ξάνθης που εξοντώθηκαν από τους Ναζί, καθώς και τμήματα δυο σιδηροδρομικών ραγών που συμβολίζουν την πορεία τους προς το στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Τρεμπλίνκα.
Μετά τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου, η Υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως, ο Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου Παντελεήμων, ο εκπρόσωπος του τοποτηρητή της Μουφτείας, ιμάμης Εμπλιούκ Ραμαντάν και ο Ραββίνος Θεσσαλονίκης Ααρών Ισραέλ, έστειλαν ένα ηχηρό μήνυμα ειρηνικής συμβίωσης Χριστιανών, Μουσουλμάνων και Εβραίων, με την κοινή φωτογράφισή τους μπροστά από το Μνημείο, καθώς η Θράκη αποτελεί πρότυπο αυτής της συμβίωσης.
Περισσότερα: ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΩΝ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΞΑΝΘΗΣ
Στις 6.2.2022, πραγματοποιήθηκε στον Βόλο διαδικτυακή εκδήλωση για την Ημέρα Μνήμης Ολοκαυτώματος. Ακολούθως δημοσιεύεται η προσφώνηση του Μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνάτιου.
"Είναι τέτοια η φρίκη, τόσο ανείπωτη η τραγωδία που έζησε ο κόσμος ολόκληρος στο Oλοκαύτωμα που ότι και να πει κανείς λίγο θάναι…
Είναι τόσο αδιανόητο το γεγονός ότι απλοί καθημερινοί άνθρωποι, οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας όπως λέμε, ο χασάπης, ο παντοπώλης, ο υπάλληλος, η δασκάλα, η ράφτρα κι ο παπάς ακόμα, συνεργάστηκαν με τους φασίστες και τους ναζιστές στην τέλεση ασύλληπτων εγκλημάτων που το μυαλό ακινητεί και η ψυχή σπαρταράει από θλίψη.