Το ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Εβραϊκής Επιτροπής (AJC) πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον, από τις 4 έως τις 6 Ιουνίου 2017, με τη συμμετοχή 2.500 συνέδρων από περίπου 80 χώρες.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ενημέρωση των ευρωπαίων Εβραίων ηγετών με ειδικές ομιλίες σε συγκεκριμένες συνεδρίες με τον γενικό τίτλο «International Jewish Leaders Strategy Sessions».

Στα πλαίσια του φόρουμ, τα κυριότερα θέματα για τα οποία έγιναν παρουσιάσεις, τοποθετήσεις και συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης, ήταν η νέα πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ, η άνοδος των ακραίων δεξιών και αριστερών κομμάτων της Ευρώπης, οι αποφάσεις της Ουνέσκο και του ΟΗΕ γενικότερα κατά του Ισραήλ, με αμφισβήτηση ακόμη και της Ιερουσαλήμ ως ιερής πόλης των Εβραίων, η ασφάλεια του Ισραήλ με την ευκαιρία των 50 χρόνων από τον πόλεμο των Έξι Ημερών και της επανενοποίησης της Ιερουσαλήμ, το BDS κυρίως στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρώπη, τις σχέσεις με το Ισλάμ, κ.ά.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπήρξε για την πολιτική αστάθεια και τις επιπτώσεις στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο σε συνδυασμό με τις δραστηριότητες του ISIS, το προσφυγικό και την ιδιαιτερότητα της Τουρκίας που όλα επηρεάζουν το Ισραήλ και τη γύρω περιοχή.

Ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος ήταν ο μοναδικός κύριος ομιλητής, εστίασε την ομιλία του στη συμμαχία Ελλάδος – Κύπρου – Ισραήλ και τις δυνατότητες που αυτή παρέχει για την ισορροπία στην ευαίσθητη γεωπολιτικά νοτιοανατολική άκρη της Μεσογείου με έμφαση στην ενεργειακή, στρατιωτική, πολιτιστική, και τουριστική συνεργασία με την ευχή να γίνει η συμμαχία τετραμερής με την προσχώρηση και της Αιγύπτου.

Άλλες προσωπικότητες που απηύθυναν χαιρετισμό ή παρουσίασαν επιμέρους θέματα ήταν ο Πρόεδρος της Ρουμανίας, Υπουργοί της Ιαπωνίας, της Σιγκαπούρης, του Ισραήλ, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ, Γερουσιαστές και άλλοι.

Όπως κάθε χρόνο απονεμήθηκαν τα διάφορα βραβεία της AJC σε διακεκριμένα πρόσωπα για πράξεις τους που συνέβαλαν στην κατανόηση – βοήθεια, αγάπη και υποστήριξη μεταξύ των λαών.

Το μνημόσυνο  των σλοσίμ για τον αείμνηστο Νίκο Σταυρουλάκη τελείται σήμερα 20.6.2017, στις 7 μ.μ., στη Συναγωγή Ετζ Χαγίμ των Χανίων.

Το μνημόσυνο θα μεταδοθεί σε live streaming. Μπορείτε να το παρακολουθήσετε εδώ ή μέσω του ιστότοπου της Συναγωγής σε αυτόν τον σύνδεσμο.

Το περιοδικό του ΚΙΣΕ «ΧΡΟΝΙΚΑ» αποχαιρετά τον Νίκο Σταυρουλάκη με το ΑΦΙΕΡΩΜΑ του τεύχους 247 (Ιαν.-Ιουν. 2017) στο έργο του για την Αναστήλωση της Συναγωγής Χανίων.  Διαβάστε το ΕΔΩ.

Από το εισαγωγικό κείμενο του Αφιερώματος:

Με αφορμή τα 20 χρόνια από την έναρξη των εργασιών αναστήλωσης της Συναγωγής Χανίων και την επιτυχημένη πορεία της μέχρι σήμερα ως πυρήνα πολιτισμού, το προσωπικό της Συναγωγής δημιούργησε μια ενδιαφέρουσα έκθεση αφιερωμένη στην ιστορία της Συναγωγής, την ανακαίνισή της και στον διευθυντή της Νίκο Σταυρουλάκη, εμπνευστή, υποκινητή, πρωτεργάτη και ακούραστο εργάτη της Ετζ Χαγίμ.

Ο Νίκος Σταυρουλάκης απεβίωσε όταν το τεύχος αυτό ήταν υπό έκδοση. Έφυγε από τη ζωή στα αγαπημένα του Χανιά, στις 19.5.2017, σε ηλικία 88 ετών.

Το παρακάτω αφιέρωμα, βασισμένο στο υλικό της έκθεσης της Ετζ Χαγίμ και σε κείμενα του ίδιου του Νίκου Σταυρουλάκη, παρουσιάζει το χρονικό αναστήλωσης της Συναγωγής και τη σημερινή της οντότητα. Παράλληλα αποτελεί φόρο τιμής στον αείμνηστο Νίκο Σταυρουλάκη και στο πολύτιμο έργο του.  

Το έργο της αναστήλωσης της Συναγωγής Ετζ Χαγίμ -που ξεκίνησε το 1996 και ολοκληρώθηκε το  1999- υποστηρίχθηκε από το ΚΙΣΕ, ωστόσο, ήταν η δέσμευση και η αφοσίωση του Νίκου Σταυρουλάκη που της έδωσαν ζωή αλλά και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα που την καθιστά μοναδικό παγκόσμιο παράδειγμα εβραϊκού μνημείου και τόπου προσευχής με τόσο έντονη δραστηριότητα λειτουργώντας σε μια πόλη χωρίς εβραϊκή κοινότητα. Σήμερα, μετά από μια εικοσαετία, η Συναγωγή έχει ενσαρκώσει το όραμα του εμπνευστή της: Η Ετζ Χαγίμ να μην είναι μόνον ένα απορφανισμένο μνημείο, να μην θρηνεί τα χαμένα μέλη της μόνο μέσα από μνημόσυνα, αλλά να δημιουργήσει μια νέα, δική της κοινότητα, έναν κύκλο δυναμικών φίλων που να μοιράζονται τις κοινές αξίες του αλληλοσεβασμού και της συμφιλίωσης μέσω της προαγωγής του πολιτισμού.

Στη σύγχρονη ιστοριογραφική παραγωγή οι μικρές εβραϊκές κοινότητες της Ελλάδας εν πολλοίς απουσιάζουν. Με εξαίρεση τη Θεσσαλονίκη, η οποία ερευνάται ενδελεχώς λόγω του μεγέθους της κοινότητάς της, οι υπόλοιπες εβραϊκές κοινότητες του ελληνικού κράτους δεν είχαν, μέχρι στιγμής, την τύχη να ερευνηθούν συστηματικά. Ανάμεσα σε αυτές συγκαταλέγεται και η εβραϊκή κοινότητα της Κρήτης. Αν και γνωρίζουμε, ως έναν βαθμό, τα γεγονότα του ναυαγίου του Τάναϊς, που οδήγησε στην εξόντωση των Εβραίων της Κρήτης τον Ιούνιο του 1944, οι γνώσεις μας και η κατανόησή μας για την κοινότητα αυτή είναι αποσπασματικές για τα προπολεμικά χρόνια.

Η τρέχουσα έρευνα, «Ανασυγκρότηση μιας απουσίας, Αφήγηση μιας παρουσίας: οι Εβραίοι των Χανίων», επιδιώκει να καλύψει το παραπάνω κενό. Επικεντρώνεται στους Εβραίους των Χανίων, τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα του νησιού στον 20^ο αιώνα, και μελετά την ταυτότητα και τη ζωή της κοινότητας κατά τις ταραγμένες δεκαετίες πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Επιστημονική Υπεύθυνη του έργου είναι η Βασιλική Γιακουμάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Βόλου. Ερευνήτριες είναι η Δάφνη Λάππα, Μεταδιδάκτορας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και η Κατερίνα Αναγνωστάκη, Υποψήφια Διδάκτορας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η έρευνα εκπονείται υπό τη χρηματοδότηση του GermanacosFoundationInstituteκαι την αιγίδα της Συναγωγής Ετζ Χαγίμ Χανίων.

Την τοποθέτηση 68 καινούριων Λίθων Μνήμης, μπροστά από το Α’ Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, στη μνήμη των Εβραίων μαθητών που έχασαν τη ζωή τους στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος σχεδιάζει η διοίκηση του Κεντρικού Δήμου.

Οι Stolpersteine (Λίθοι Πρόσκρουσης), γνωστοί σε μας σαν λίθοι μνήμης, είναι έμπνευση του καλλιτέχνη Gunther Demnig από την Κολωνία. Πρόκειται για μικρές μπρούτζινες ενθέσεις, με χαραγμένα πάνω τους το όνομα ενός θύματος του Ολοκαυτώματος, την ημερομηνία γέννησής του, την ημερομηνία απέλασής του σε κάποιο από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ή την ημερομηνία θανάτου του, εάν είναι γνωστή.

Ήδη έχουν τοποθετηθεί στο πεζοδρόμιο επί της οδού Βασ. Όλγας, 81 μνημειακές πλάκες με τα ονόματα Εβραίων μαθητών. Πρόσφατα, η Οικονομική Επιτροπή του δήμου ενέκρινε την αποδοχή δωρεάς του επιχειρηματία Απόστολου Δερεκλή, ώστε να ολοκληρωθεί το μνημείο με την τοποθέτηση 68 νέων Λίθων Μνήμης.

Συνολικά, 149 Έλληνες Εβραίοι μαθητές του Α’ Γυμνάσιου Αρρένων Θεσσαλονίκης εκτοπίστηκαν το 1943 μαζί με τις οικογένειες τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, οι περισσότεροι απ’ αυτούς στο Άουσβιτς και έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος. Στη Θεσσαλονίκη ανθούσε η μεγαλύτερη Εβραϊκή Κοινότητα της Ελλάδας πριν τον Πόλεμο. Η συντριπτική πλειοψηφία από αυτούς εξοντώθηκε στα Στρατόπεδα συγκέντρωσης – κρεματόρια της ναζιστικής Γερμανίας.