Το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο Ελλάδας εκφράζει τη βαθιά θλίψη του Ελληνικού Εβραϊσμού, γιατί με το θάνατο της Εσθήρ Κοέν, έσβησε μια ακόμη ζωντανή φωνή της μνήμης που αφύπνιζε την ανθρωπότητα ενάντια στο ρατσισμό, ενάντια στον αντισημιτισμό, ενάντια στην αδιαφορία, ενάντια στη λήθη του Ολοκαυτώματος.
Η Εσθήρ Κοέν, με τον αριθμό 77102, μία από τις τελευταίες Γιαννιώτισσες επιζήσασες του Άουσβιτς, έφυγε από τη ζωή την 1η Δεκεμβρίου 2020, σε ηλικία 96 ετών. Η τραγική μαρτυρία της για τις συνθήκες εκτοπισμού της μαζί με τους 1.850 Εβραίους των Ιωαννίνων, για την απανθρωπιά που βίωσε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και θανάτου Μπίργκενάου και την περιπετειώδη επιβίωση και επιστροφή της στα Γιάννενα, έγινε ευρύτερα γνωστή το 2014, όταν ο τότε Πρόεδρος της Γερμανίας Γ. Γκάουκ, κατά την επίσημη επίσκεψή του στην Ελλάδα και στα Ιωάννινα, υποκλίθηκε μπροστά της και ζήτησε συγνώμη εκ μέρους της χώρας του για τα δεινά που υπέστη εκείνη και οι Έλληνες Εβραίοι.
Περισσότερα: ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΚΙΣΕ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΓΙΑΝΝΙΩΤΟΕΒΡΑΙΑΣ ΕΠΙΖΗΣΑΣΑΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ ΕΣΘΗΡ ΚΟΕΝ
Στο πλαίσιο του ανταγωνισμού των νεοσύστατων κρατών-εθνών στην Βαλκανική χερσόνησο για την προσάρτηση όλο και μεγαλύτερων εκτάσεων με τη βίαιη απόσπαση αυτών από το σώμα της πρώην κοινωνικής-πολιτικής οντότητας στην οποία ανήκαν, δηλαδή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Ελλάδα κατάφερε να αντικρούσει στον Δεύτερο Βαλκανικό πόλεμο την Βουλγαρία και να φέρει υπό την κατοχή της την Θεσσαλονίκη, καθώς και μεγάλο κομμάτι της Μακεδονίας.
Οι νέες αυτές περιοχές που κατακτήθηκαν και προσαρτήθηκαν στο ελληνικό κράτος δεν ήταν γεωγραφικές οντότητες άδειες από μη «ομογενείς» πληθυσμούς, αλλά αντιθέτως ήταν περιοχές γεμάτες με κοινότητες που κατά την συντριπτική τους πλειοψηφία ανήκαν σε διαφορετικά κοινωνικά σχήματα με διαφορετικά εθνικά, γλωσσικά και θρησκευτικά χαρακτηριστικά. Το καινούργιο καθεστώς, στο οποίο όλοι αυτοί οι πληθυσμοί εντάχθηκαν, ήταν η Ελλάδα του εθνικιστικού δόγματος «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών», αλλά και της εθνικιστικής βενιζελικής ιδέας της Μεγάλης Ελλάδας «των δυο ηπείρων και των πέντε θαλασσών». Αυτή η ιδέα θα είχε τρομακτικές επιπτώσεις για όλους αυτούς τους ανθρώπους από όλα αυτά τα διαφορετικά υπόβαθρα, που το νεόκοπο καθεστώς θα πιέζει συνεχώς να τετραγωνίσουν τον κύκλο.
Μια από αυτές τις κοινότητες, τα μέλη της οποίας βρέθηκαν να είναι «νέοι πολίτες» του νέου έθνους-κράτους, ήταν και η τεράστια εβραϊκή σεφαραδίτικη κοινότητα της Θεσσαλονίκης. Ο σύντομος βίος της – 30 χρόνια – από την προσάρτηση της πόλης στο ελληνικό κράτος το 1913 έως τις εκτοπίσεις των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στο στρατόπεδο μαζικής εξόντωσης του Άουσβιτς το 1943, θα καταγραφεί ως μια από τις πιο μελανές σελίδες αυτού του κράτους, που για σειρά δεκαετιών θα θαφτεί στη σιωπή.
To κρατικό Ινστιτούτο Εθνικής Μνήμης της Πολωνίας ανέβασε στο διαδίκτυο την πρώτη ηλεκτρονική βάση δεδομένων με ονόματα, προσωπικές πληροφορίες και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και φωτογραφίες, περίπου 10.000 ανθρώπων που εργάστηκαν στη φρουρά του στρατοπέδου εξόντωσης Άουσβιτς-Μπιρκενάου στην Πολωνία, κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής.
Το Ινστιτούτο ελπίζει πως η βάση δεδομένων που περιέχει 9,686 ονόματα -σχεδόν όλοι τους Γερμανοί- και συγκροτήθηκε με βάση ιστορικά αρχεία από την Πολωνία, τη Γερμανία, την Αυστρία και εν μέρει από τη Ρωσία (σ.σ. η πρόσβαση στα κρατικά αρχεία της χώρας είναι περιορισμένη), θα λειτουργήσει ως απόδειξη πως το στρατόπεδο εξόντωσης όπου δολοφονήθηκαν σχεδόν 1,1 εκατ. άνθρωποι (στην πλειοψηφία τους Εβραίοι, αλλά και Πολωνοί, Ρομά καθώς και πολιτικοί κρατούμενοι), δεν διοικούνταν από Πολωνούς.
Περισσότερα: Η ΠΟΛΩΝΙΑ ΑΝΕΒΑΣΕ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΟΝΟΜΑΤΑ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ 10.000 ΦΡΟΥΡΩΝ ΤΟΥ ΑΟΥΣΒΙΤΣ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ, 22.11.2020, της Βασιλείας Γιασιράνη – Κυρίτση
Θέση: Το ηρώο βρίσκεται στη Β.Α. πλευρά της πλατείας Ρήγα Φεραίου, στη συμβολή των οδών 2ας Νοεμβρίου και Ξενοφώντος, κοντά στη συναγωγή του Βόλου, όπου υπήρχε παλιά η εβραϊκή συνοικία. Είναι έργο του γλύπτη Αναστασίου Κρατίδη και τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 29 Σεπτεμβρίου του 1998, επί δημαρχίας Δημητρίου Πιτσιώρη, με κάθε επισημότητα, με την παρουσία Αρχών, εκπροσώπων εβραϊκών οργανισμών και άλλων κοινοτήτων και πλήθος κόσμου.
Μετά την επιμνημόσυνη δέηση από τον σεβασμιότατο ιεράρχη κ. Ιγνάτιο μίλησε ο γενικός γραμματέας της κοινότητος Μαρσέλ Σολομών και είπε μεταξύ άλλων: «Μόνο που δεν βγάζει κραυγή, μπροστά στις κραυγές των θυμάτων βίας, που πλήρωσαν με τη ζωή τους την ελευθερία στα παρανοϊκά σχέδια απαίσιου δικτάτορα. Μόνο που δεν κραυγάζει αυτό το μνημείο μπροστά μας, αλλά βουβό μας υπενθυμίζει ότι για να ζουν οι άνθρωποι χωρίς φόβο, χωρίς στρατόπεδα, χωρίς τη σκιά του θανάτου, πρέπει να σεβόμαστε τη διαφορετικότητα του άλλου.» Το μεσημέρι της ίδιας μέρας η Ισραηλιτική κοινότητα Βόλου παρέθεσε γεύμα προς τις αρχές και τους φιλοξενουμένους της, πριν από το οποίο ο πρέσβυς του Ισραήλ στην Αθήνα Ρ. Κούριελ απέδωσε στους συγγενείς του μακαριστού Μητροπολίτη Δημητριάδος Ιωακείμ το δίπλωμα με το σχετικό μετάλλιο από το ίδρυμα Μνήμης του Ισραήλ «Γιαντ Βασέμ», το οποίο τον ανεκήρυξε «Δίκαιο των Εθνών» για τη συμβολή του στη διάσωση Εβραίων του Βόλου.
Μόλις άνοιξε τις διαδικτυακές του πύλες ο ιστότοπος «Άρτεμις Αλκαλάη: ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΒΡΑΙΟΙ ΕΠΙΖΩΝΤΕΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ – Ένα εικαστικό -ερευνητικό πρότζεκτ», της πολυσχιδούς εικαστικής καλλιτέχνιδας Α. Αλκαλάη.
Σε μία εύχρηστη και λειτουργική δομή ο ιστότοπος συγκεντρώνει το πολύτιμο έργο της καλλιτέχνιδας, από το 2012 μέχρι σήμερα, με θέμα τους Έλληνες Εβραίους που επέζησαν του Ολοκαυτώματος. Όπως η ίδια αναφέρει στην αρχική σελίδα του site: “Αυτή η διαδρομή υπήρξε για μένα μια διαδικασία μοναδική, μια διαδικασία ενδοσκόπησης και κάθαρσης. Είχα την ευκαιρία να ασχοληθώ βαθύτερα με τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, να αποπειραθώ, ματαίως (;) να την κατανοήσω και να προσπαθήσω να την μεταπλάσω σε εικαστικό ιδίωμα. Πάνω από όλα, όμως, είχα την τύχη να γνωρίσω αυτούς τους εξαιρετικούς ανθρώπους, να προλάβω τους τελευταίους μάρτυρες μιας εποχής περασμένης αλλά και τόσο κοντινής. Η δύναμη της ψυχής τους και η στάση τους απέναντι στη ζωή υπήρξαν για μένα ένα αξεπέραστο μάθημα. Τους είμαι για πάντα ευγνώμων”.