ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ, 22.11.2020, της Βασιλείας Γιασιράνη – Κυρίτση
Θέση: Το ηρώο βρίσκεται στη Β.Α. πλευρά της πλατείας Ρήγα Φεραίου, στη συμβολή των οδών 2ας Νοεμβρίου και Ξενοφώντος, κοντά στη συναγωγή του Βόλου, όπου υπήρχε παλιά η εβραϊκή συνοικία. Είναι έργο του γλύπτη Αναστασίου Κρατίδη και τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 29 Σεπτεμβρίου του 1998, επί δημαρχίας Δημητρίου Πιτσιώρη, με κάθε επισημότητα, με την παρουσία Αρχών, εκπροσώπων εβραϊκών οργανισμών και άλλων κοινοτήτων και πλήθος κόσμου.
Μετά την επιμνημόσυνη δέηση από τον σεβασμιότατο ιεράρχη κ. Ιγνάτιο μίλησε ο γενικός γραμματέας της κοινότητος Μαρσέλ Σολομών και είπε μεταξύ άλλων: «Μόνο που δεν βγάζει κραυγή, μπροστά στις κραυγές των θυμάτων βίας, που πλήρωσαν με τη ζωή τους την ελευθερία στα παρανοϊκά σχέδια απαίσιου δικτάτορα. Μόνο που δεν κραυγάζει αυτό το μνημείο μπροστά μας, αλλά βουβό μας υπενθυμίζει ότι για να ζουν οι άνθρωποι χωρίς φόβο, χωρίς στρατόπεδα, χωρίς τη σκιά του θανάτου, πρέπει να σεβόμαστε τη διαφορετικότητα του άλλου.» Το μεσημέρι της ίδιας μέρας η Ισραηλιτική κοινότητα Βόλου παρέθεσε γεύμα προς τις αρχές και τους φιλοξενουμένους της, πριν από το οποίο ο πρέσβυς του Ισραήλ στην Αθήνα Ρ. Κούριελ απέδωσε στους συγγενείς του μακαριστού Μητροπολίτη Δημητριάδος Ιωακείμ το δίπλωμα με το σχετικό μετάλλιο από το ίδρυμα Μνήμης του Ισραήλ «Γιαντ Βασέμ», το οποίο τον ανεκήρυξε «Δίκαιο των Εθνών» για τη συμβολή του στη διάσωση Εβραίων του Βόλου.
Μόλις άνοιξε τις διαδικτυακές του πύλες ο ιστότοπος «Άρτεμις Αλκαλάη: ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΒΡΑΙΟΙ ΕΠΙΖΩΝΤΕΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ – Ένα εικαστικό -ερευνητικό πρότζεκτ», της πολυσχιδούς εικαστικής καλλιτέχνιδας Α. Αλκαλάη.
Σε μία εύχρηστη και λειτουργική δομή ο ιστότοπος συγκεντρώνει το πολύτιμο έργο της καλλιτέχνιδας, από το 2012 μέχρι σήμερα, με θέμα τους Έλληνες Εβραίους που επέζησαν του Ολοκαυτώματος. Όπως η ίδια αναφέρει στην αρχική σελίδα του site: “Αυτή η διαδρομή υπήρξε για μένα μια διαδικασία μοναδική, μια διαδικασία ενδοσκόπησης και κάθαρσης. Είχα την ευκαιρία να ασχοληθώ βαθύτερα με τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο, να αποπειραθώ, ματαίως (;) να την κατανοήσω και να προσπαθήσω να την μεταπλάσω σε εικαστικό ιδίωμα. Πάνω από όλα, όμως, είχα την τύχη να γνωρίσω αυτούς τους εξαιρετικούς ανθρώπους, να προλάβω τους τελευταίους μάρτυρες μιας εποχής περασμένης αλλά και τόσο κοντινής. Η δύναμη της ψυχής τους και η στάση τους απέναντι στη ζωή υπήρξαν για μένα ένα αξεπέραστο μάθημα. Τους είμαι για πάντα ευγνώμων”.
Το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ (OSCE– ODIHR) κυκλοφόρησε την έκδοση «Holocaust Memorial Days: An overview of remembrance and education in the OSCE region» για το 2020. Πρόκειται για την επικαιροποιημένη έκθεση για τις Ημέρες Μνήμης του Ολοκαυτώματος στις χώρες-μέλη του ΟΑΣΕ. Η έκθεση παρουσιάζει το πότε, πού και με ποιους τρόπους μνημονεύεται το Ολοκαύτωμα στον δημόσιο βίο και το πώς έχει ενσωματωθεί η ιστορία του στην εκπαίδευση. Η φετινή έκθεση εκπονήθηκε βάσει των απαντήσεων των χωρών-μελών σε σχετικό ερωτηματολόγιο του ODIHR. Οι επί του θέματος ποικίλες δράσεις της Ελλάδας έχουν ενσωματωθεί τόσο στο κύριο σώμα της έκθεσης [εδώ αρχ. pdf], για την εξαγωγή συγκεντρωτικών αποτελεσμάτων-συμπερασμάτων, όσο και στο παράρτημα «2020 Participating State reports and annexes», με την ανά χώρα επισκόπηση των σχετικών πρακτικών.
Πηγή: OSCE– ODIHR
Σε ηλικία 95 χρόνων έφυγε από τη ζωή ο Δαβίδ Γκαλάντε ένας από τους τελευταίους επιζώντες του Άουσβιτς, Εβραίος της Ρόδου. Ο Γκαλάντε ήρθε στη Ρόδο τον Ιούλιο του 2008 και συναντήθηκε, μετά από 64 χρόνια, με τον παιδικό φίλο Σάμυ Μοντιάνο, με τον οποίο είχαν ξεκινήσει μαζί και με άλλους Εβραίους στο ταξίδι για τα κολαστήρια του Άουσβιτς.
Ο δημοσιογράφος Γιώργος Ζαχαριάδης περιγράφει στην εφημερίδα «Τα Νέα» τη συγκλονιστική αυτή συνάντηση, που έγινε στις 25 Ιουλίου 2008, στο κτήριο της σημερινής Τουριστικής Σχολής, από όπου ξεκίνησε στις 23 Ιουλίου 1944 το καραβάνι των Εβραίων προς τον θάνατο. Ακολουθεί αναδημοσίευση του άρθρο του 2008:
Της Μαρίας Καβάλα*
Τον Φεβρουάριο του 2020 κυκλοφόρησε στα ελληνικά το «στρατοπεδικό χρονικό» του Μωσέ Αελιών Ωδίνες θανάτου. Οι Ωδίνες είχαν πρωτοεκδοθεί στα εβραϊκά το 1992 και αφορούσαν τα στρατόπεδα θανάτου, αλλά όχι μόνο. Το βιβλίο μεταφράστηκε στα αγγλικά (2005) και στα λαντίνο (μετά το 2000) ενώ ήταν πολλαπλά αναμενόμενο στα ελληνικά. Η πρωτοβουλία της κ. Αλίκης Αρούχ, υπεύθυνης του Ιστορικού Αρχείου της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, του επίκουρου καθηγητή της Έδρας Εβραϊκών Σπουδών του ΑΠΘ, Γιώργου Αντωνίου και η συνεργασία με τον Σπύρο Κακουριώτη (μετάφραση) και τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια έδωσαν ένα μεστό και πολύτιμο αποτέλεσμα.
Αποτελεί ένα χρονικό, όπως σημειώνεται στο εξώφυλλο, που μπορεί να γράφηκε πολλά χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα –η γραφή ξεκίνησε το 1987– αλλά βασίστηκε στη μνήμη και στις ημερολογιακές σημειώσεις του αφηγητή. Σημειώσεις που είχε αρχίσει να κρατά μόλις τεσσεράμισι μήνες μετά την απελευθέρωση.
Περισσότερα: ΤΟΠΟΙ ΤΩΝ ΩΔΙΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΟΔΥΝΗΣ: ΈΝΑΣ ΣΑΛΟΝΙΚΙΟΣ ΕΒΡΑΙΟΣ ΘΥΜΑΤΑΙ