Ύστερα από την περιοδεία της στη Γαλλία (πρεμιέρα του έργου στο Παρίσι και περιοδεία στις πόλεις Τουλόν, Νίκαια, Λυών, Μονπελιέ), η παράσταση «Μέρα Σάββατο» που αφηγείται την ιστορία και τον εκτοπισμό της εβραϊκής κοινότητας των Ιωαννίνων παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα — στο ΚΕΤ (Κύπρου 91Α & Σικίνου 35Α, 11364, Κυψέλη, Αθήνα), τον χώρο όπου δημιουργήθηκε.
Αφετηρία της παράστασης αποτελεί το διήγημα του Δημήτρη Χατζή «Σαμπεθάι Καμπιλής» (από τη συλλογή διηγημάτων «Το τέλος της μικρής μας πόλης»). Ο συγγραφέας επιστρέφει στα Γιάννενα των παιδικών του χρόνων, περιγράφοντας τη ντόπια εβραϊκή κοινότητα με τη μακραίωνη ιστορία της καθώς και τη ρήξη δύο σημαντικών προσωπικοτήτων της, του συντηρητικού εμπόρου Σαμπεθάι Καμπιλή και του ποιητή και κομμουνιστή Γιοσέφ Ελιγιά.
Το δεύτερο μέρος, βασισμένο σε μαρτυρίες επιζώντων, αφηγείται την έφοδο της Wehrmacht και της ελληνικής χωροφυλακής στο Κάστρο, τον εβραϊκό μαχαλά της πόλης, στις 25 Μαρτίου του 1944 — ένα Σάββατο — και ιχνηλατεί τον εκτοπισμό της κοινότητας από τα Γιάννενα προς το Άουσβιτς, εστιάζοντας σ´ ένα πολύ λίγο γνωστό αλλά κομβικό γεγονός: την εξέγερση των Sonderkommandos, το Σάββατο 7 Οκτωβρίου του 1944, στην οποία πρωταγωνίστησαν Έλληνες Εβραίοι.
Το Ισραήλ συμμετέχει με δύο ταινίες στο 24ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (10-20 Μαρτίου 2022): «Οι φύλακες της Νεκράς Θάλασσας», των Ido Glass και Yoav Kleinman και «Ο Ρήνος εκβάλλει στη Μεσόγειο», του Offer Avnon. Οι ταινίες προβάλλονται στις αίθουσες του Φεστιβάλ, καθώς και online. Εισιτήρια: https://www.filmfestival.gr
«Οι φύλακες της Νεκράς Θάλασσας», των Ido Glass και Yoav Kleinman (Ισραήλ, 2021, 78’). Πρώτη παγκόσμια προβολή, παρουσία των σκηνοθετών. Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.
Δευτέρα 14 Μαρτίου: 15:30 Αίθουσα Τώνια Μαρκετάκη, Αποθήκη Δ’, Λιμάνι Θεσσαλονίκης
Τρίτη 15 Μαρτίου: 22:30 Αίθουσα Φρίντα Λιάππα, Αποθήκη Δ’, Λιμάνι Θεσσαλονίκης
Περίληψη: Η Νεκρά Θάλασσα είναι μια μοναδική αλμυρή λίμνη, γνωστή για την εξαιρετική γεωγραφική, βιολογική και ιστορική της αξία και είναι το χαμηλότερο σημείο στη Γη. Δυστυχώς, η Νεκρά Θάλασσα συρρικνώνεται, προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές. Εάν δεν ληφθούν σύντομα μέτρα, η Νεκρά Θάλασσα θα εξαφανιστεί. Για να σωθεί η Νεκρά Θάλασσα, οι γύρω χώρες πρέπει να συνεργαστούν. Τρεις άνθρωποι – ένας Ιορδανός, ένας Ισραηλινός και ένας Παλαιστίνιος – αποφασίζουν να κολυμπήσουν στη Νεκρά Θάλασσα, από την Ιορδανία στο Ισραήλ, και να επιστήσουν την προσοχή του κόσμου στα δεινά της Θάλασσας που εξαφανίζεται.
«Ο Ρήνος εκβάλλει στη Μεσόγειο», του Offer Avnon (Ισραήλ, 2021, 95’). Πρώτη προβολή στην Ελλάδα
Παρασκευή 18 Μαρτίου: 15:30 Αίθουσα Τώνια Μαρκετάκη, Αποθήκη Δ’, Λιμάνι Θεσσαλονίκης
Ο Δήμος Κομοτηνής, η Δημοτική Επιχείρηση Πολιτισμού, Παιδείας, Αθλητισμού και το Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης διοργανώνουν εκδήλωση-αφιέρωμα στη μνήμη του Ολοκαυτώματος των Εβραίων της Κομοτηνής, την Παρασκευή 4 Μαρτίου 2022 και ώρα 19.00 το απόγευμα, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Τσανακλείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης.
Κεντρικός ομιλητής θα είναι ο κ. Βασίλης Ριτζαλέος, μέλος Ε.ΔΙ.Π. του Τμήματος Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του Δ.Π.Θ, με θέμα: Οι διώκτες των Εβραίων της Κομοτηνής: ιδεολόγοι Ναζί ή «συνηθισμένοι άνθρωποι»;
Το Σάββατο 12 Φεβρουαρίου, στις 16.30 μ.μ, η ιστορικός Οντέτ Βαρών-Βασάρ θα παρουσιάσει σε Στρογγυλό Τραπέζι για τις εβραϊκές κοινότητες των Βαλκανίων, στο Auditorium της INALCO, στο Παρίσι τη νέα έκδοση του βιβλίου της "Des Sépharades aux Juifs grecs. Histoire, mémoire et identité" (Le Manuscrit, 2021). Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Διευθυντής της Βιβλιοθήκης της Alliance Israélite Universelle Jean-Claude Kuperminc.
To Salon du livre des Balkans, που γιορτάζει φέτος τα δέκατα γενέθλιά του, εκτός από τη μεγαλύτερη έκθεση βιβλίου από τις βαλκανικές χώρες στο Παρίσι, είναι ένα μεγάλο πολιτιστικό γεγονός που περιλαμβάνει στρογγυλά τραπέζια, συναντήσεις με συγγραφείς, μουσικές εκδηλώσεις, προβολές. Για ένα άλλο βλέμμα στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Με αφετηρία την οικογένεια του Ισαάκ Γιουσουρούμ, η οποία εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Ψυρρή στα μέσα του 19ου αιώνα, η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την Αναστασία Λουδάρου, για τους Εβραίους της Αθήνας, τις συνήθειες και τις παραδόσεις τους.
Στην καθομιλουμένη ως «γιουσουρούμ» περιγράφουμε αντικείμενα παλιά, μεταχειρισμένα, άνευ σημαντικής αξίας. Ενίοτε χρησιμοποιούμε τη λέξη αναφερόμενοι σε παλιατζίδικα ή υπαίθριες αγορές.
Όμως πόσοι πραγματικά γνωρίζουμε πως Γιουσουρούμ ήταν το επώνυμο ενός πολύτεκνου Εβραίου παλαιοπώλη, που λίγο μετά την Επανάσταση ξεκίνησε με ένα κατάστημα ρούχων στη γωνία Καραϊσκάκη και Ερμού;
Στο podcast ακούγεται το παραδοσιακό σεφαραδίτικο τραγούδι «Adio Kerida» που ερμηνεύει η Yasmin Levy.
Περισσότερα: PODCAST ΤΗΣ LIFO ΜΕ ΘΕΜΑ «Ο ΙΣΑΑΚ ΓΙΟΥΣΟΥΡΟΥΜ ΚΑΙ ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΙ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ»